گردشی در گل ستان؛ استارت آپی در میان غنچه‌ها

کنار پارک هنرمندان و درست در مرکز شهر تهران، خانه‌ای قدیمی و حیاط‌دار وجود دارد که مقر استارت‌آپی خوشبو بنام گُل‌سِتان است. به محض ورود به فضای کاری این شرکت، عطر گل‌ را می‌توان از تک تک اتاق‌های آن حس کرد. اگر چه در و دیوار‌های کهنه و خط‌خطی شده‌ی این مجموعه مانند اکثر استارت‌آپ‌های شسته رفته‌ی این روزها نیست اما عطر و زیبای گل و گیاه در کنار تیم پرشور و دوستانه‌ی این استارت‌آپ حال و هوایی خاص دارد.

گل‌فروشی آنلاین گُل‌سِتان، بیش از یک سال است که فعالیت خود را شروع کرده و با جذب سرمایه از شرکت رهنما ونچرز وارد بازار گل و گیاه شده است. بازاری که به گفته‌ی رضا امیدسالاری موسس آن، یک بازار بکر است که هنوز هیچ بازیگری نتوانسته آن‌طور که باید در آن فعالیت کند.

گیاهخواری او و علاقه‌اش به حیوانات باعث شد که روحیه‌اش به سمت و سوی احداث یک فروشگاه اینترنتی در زمینه گل و گیاه برود و در نهایت گل ستان متولد شود. او در این راه تنها نبوده و برادرش، «پژمان امیدسالاری» نیز به کمک او می‌شتابد، فردی فنی و مسلط به حوزه فناوری که از روابط عمومی قوی نیز برخوردار است. پژمان می‌گوید:

«زمانی که گل ستان را راه‌اندازی کردیم، تیم کوچکی بودیم و تصمیم گرفتیم که در ابتدا به صورت میدانی و کوچه به کوچه خود و محصولاتمان را پروموت کنیم. تیم مارکتینگ ما تک تک خیابان‌ها را می‌رفت و با سر زدن به شرکت‌ها و مجموعه‌های مختلف، گل ستان را به آنها معرفی می‌کرد. بعد از مدتی دیدیم که این کار هم هزینه زیادی دارد و هم بازخوردش به هزینه‌اش نمی‌صرفد. نتیجه این شد که فورا به سمت یک استراتژی دیگر رفتیم و تصمیم گرفتیم به دیجیتال مارکتینگ روی بیاوریم.»

«صادق اسلمی» دیجیتال مارکتر این مجموعه می‌گوید :«دیجیتالی شدن و استفاده از محتوا و داستان، روند ناگزیر بیشتر استارت‌آپ‌هایی است که منابع کمی در دست اما اهداف بزرگی در سر دارند. چون به هر حال کسی که ما را از طریق گوگل پیدا می‌کند، نصف راه خرید را خودش رفته است و فقط بحث سر این است که ما را انتخاب خواهد کرد یا رقبا را. او می‌گوید تمام تصمیمات ما بر اساس داده‌هایی است که از نرم‌افزار‌های مختلف به دستمان می‌رسد. از تجربه‌ی کاربری (UX) گرفته تا انتخاب رسانه‌ی مناسب برای فعالیت.»

رضا امیدسالاری اما از مشکلات و موانع این بازار هم می‌گوید. از تامین و خرید گل‌ها گرفته تا بحث انبارداری که تقریبا بدون داشتن سردخانه‌های مجهز غیر ممکن است و همچنین سختی‌ها و حساسیت‌های ارسال گل که تمام آنها دست به دست هم داده تا یکی از پرچالش‌ترین بیزینس‌ها چه در بحث تامین چه در بخش انبارداری و چه در بخش ارسال و توزیع به وجود آید.

او می‌گوید به هر حال گل مثل یک موبایل یا لباس نیست که اگر یک ماه هم فروش نرفت بتوان ماه دیگر آن را فروخت. گل‌ها باید تازه به دست مشتری‌ها برسد برای همین حداکثر ۱ یا ۲ روز در گلخانه‌های ما می‌ماند و بعد دور ریز می‌شود. پروسه تحویل و ارسال گل نیز به مراتب سخت‌تر از هر کالای دیگری است. کمی فشار و یا ضربه به گل باعث می‌شود گل برگ‌های آن به کلی سیاه و یا زخمی شوند.

به گفته رضا نباید فراموش کنیم که همین مشکلات و چالش‌ها که در بازار گل آنلاین وجود دارد مانند یک سد بزرگ، مانع ورود رقبا به این حوزه می‌شود، و باید هزینه‌های زیادی متقبل شوند:

«موقعیت فعلی ما هم یک شبه به دست نیامده، بارها سعی و خطا کردیم، میلیون‌ها تومان پول خرج کردیم تا جایگاه فعلی را به دست آوریم. برای مثال در ابتدا که تیم کوچلی بودیم ( البته همین الان هم چندان بزرگ نیستیم) فروش حضوری را انتخاب کردیم و به صورت رو در رو با مجموعه‌ها و هتل‌های مختلف صحبت می‌کردیم، اما بعد از مدتی و با محاسبه‌ی شاخص‌هایی مثل ارزش طول عمر مشتری (CLV)، متوجه شدیم بازخوردی که می‌گیریم به هزینه‌اش نمی‌صرفد. نتیجه این شد که به کلی تغییر استراتژی دادیم و به سمت دیجیتال مارکتینگ، به خصوص کانتنت مارکتینگ رفتیم.»

گُل‌سِتانی‌ها برای اینکه مشتریان از بین دیگر رقبا آنها‌ را انتخاب کنند نیز تلاش بسیاری کرده‌اند، و سعی کرده‌اند تا جای ممکن چه در گل‌آرایی گل‌ها و چه در بسته بندی آن که یک بسته بندی زیبا و قابل حمل است، نهایت دقت و ظرافت را به خرج دهند. این موارد در کنار مشاوره‌های صمیمانه‌ی آنها به مشتریان، باعث شده تا این مجموعه رضایت اکثر مشتریان خود را جلب کند.

پژمان امید سالاری درباره اهداف تیم گل ستان می‌گوید:

«یکی از اهداف اصلی ما از همان ابتدا این بود تا واسطه‌های غیر ضرور را حذف کنیم و گل را به نوعی از دست باغبان به دست مردم برسانیم، اگر چه او باور دارد که حذف برخی از واسطه‌ها نه تنها مفید نیست بلکه به کل صنعت صدمه وارد می‌کند. گل‌ستان نیز سعی دارد تا جای ممکن واسطه‌های غیر ضرور را حذف کند تا علاوه بر این که گل‌های باکیفت و تازه‌تری به دست مشتری می‌رسد قیمت منصفانه‌تری هم برای آن پرداخت کند.»

به طور کلی خدمات تیم گُل‌سِتان به دو دسته کلی تقسیم می‌شود اول خرید آنلاین گل و گیاه که در آن می‌توانید گل‌ یا گیاه مورد علاقه‌ی خود را سفارش دهید و در کمترین زمان ممکن تحویل بگیرید. نکته جالب اینکه در این قسمت گل‌های ارسال روز وجود دارد که شما پس از انتخاب آن در کمتر از سه ساعت گل مورد نظر خود را تحویل می‌گیرید. این یک گزینه‌ جالب برای  افرادی موسوم به دقیقه نودی‌هاست که می‌خواهند برای مناسبت‌های مختلف گل بخرند.

خریدن آنلاین گل طبیعی در گل‌ستان نیز برای خود چرخه جالبی دارد. پژمان می‌گوید که برخلاف دیگر سایت‌های اینترنتی که کالاهایشان را از میدان گل تهیه می‌کنند، آنها صبح به صبح گل‌ها را از باغبان‌های مختلف جمع آوری کرده و بعد از آوردن به دفتر شرکت، شروع به آب دادن و تمیز کردن گل‌ها با محلول خاصی می‌کنند.

سرویس اشتراک هفتگی و ماهانه گل نیز از جمله خدمات این مجموعه است که  در  آن ،مشتری می‌تواند با خرید هر اشتراک،چهار دسته گل به صورت هفتگی و یا ماهانه دریافت کند. مزیت این سرویس این است که از نظر اقتصادی بسیار به صرفه است و قطعا هزینه تمام شده آن به مراتب کمتر از چهار دسته گل به صورت تکی خواهد بود.

گل‌ستان برای ماندگاری بیشتر گل‌ها نیز تدابیری اندیشیده که در کمتر گلفروشی‌ آنلاین و آفلاینی به چشم می‌خورد. به عنوان مثال تمامی گل‌های شاخه بریده‌ای که از این مجموعه خارج می‌شود همراه با فلاور فود یا غذای گل است که باعث می‌شود گل برای مدت طولانی‌تری شاداب بماند، از بو گرفتن آب هم جلوگیری می‌کند.

بچه‌های گل‌ستان از مشکلات ارتباط با خارج از کشور می‌گویند که برای وارد کردن همین یک قلم جنس (فلاور فود) به داخل کشور چندین ماه وقت ما گرفته می‌شود تا از هلند به دبی و از دبی به ایران برسد.

همچنین آن‌ها در حال برنامه ریزی برای سرویسی هستند تا مشتریانی که در خارج از کشور هستند و حساب بانکی در ایران ندارند نیز بتوانند به راحتی برای عزیزان خود در ایران به صورت دلاری گل سفارش دهند و در کمترین زمان ممکن به آن‌ها تحویل داده شود.

در هر حال این تیم با تمام سختی‌هایی که از سر گذرانده و تمام سختی‌هایی که در پیش دارد، نقشه‌ی راه بزرگی برای خود ترسیم کرده است و سال ۹۸ را سالی برای پیشرفت و تثبیت خودشان در بازار می‌بینند. آنها می‌گویند استارت‌آپ یعنی تمرکز و ما هم تمام سعی خود را می‌کنیم تا در سرویس‌هایی که در حال ارائه دادن هستیم تمرکز کنیم و اگر چه پشنهاداتی برای داشتن شعبه در شهر‌های مختلف به ما شده اما فعلا قصد انجام آن را نداریم. و قطعا تا زمانی که مطمئن نشویم خدمات ما در دیگر شهر‌ها هم درست مانند تهران با بهترین کیفیت انجام خواهد شد پا به شهر‌های دیگر نمی‌گذاریم.

کانترهای معرفی محصول گل ستان در جای جای پایتخت، ارائه بسته‌بندی های اختصاصی و شکیل در اندازه‌های مختلف برای گل‌ها و گیاهان و همچنین ارتباط بهتر گرفتن با باغداران از جمله اقداماتی است که گل ستان در سال ۹۸ قصد دارد انجام دهد.

هر چند مدیران این مجموعه مانند بسیاری از کسب و کار‌های نوپای دیگر این واهمه را دارند که روزی گل‌فروشان سنتی با آن‌ها برخورد کنند اما باور دارند که سیستم کاریشان می‌تواند در آینده تبدیل به یک مارکت پلیس بزرگ شود:

«مارکت پلیس شدن رویایی است که هنوز برای تحقق آن کمی زود است اما حتما در آینده به آن فکر خواهیم کرد.»