مسدود شدن حساب کاربران ایرانی گیت‌هاب؛ آیا ساخت نمونه داخلی یک راه حل است؟

در چند روز گذشته گیت هاب شروع به مسدود کردن اکانت برنامه‌نویسان ایرانی کرده و ایمیلی حاوی هشدار بن شدن کاربران ایرانی را به آنها می‌فرستد. ارسال این ایمیل‌ها از چند روز پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد و علت آن تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعلام شده است.

«فرهاد فاطمی» ناخدای فنی ابر آروان در گفتگو با دیجیاتو اذعان دارد که این اتفاق سیاسی با مانیفست جامعه برنامه‌نویسان آزاد مغایرت دارد. او تاکید دارد که موضوعی چون برنامه‌نویسی و به اشتراک گذاشتن دانش نباید موضوعی باشد که به سیاست آلوده شود. فاطمی همچنین باور دارد که در حال حاضر فعالیت یک استارت آپ مانند گیت‌هاب می‌تواند مثمر ثمر باشد؛ البته به شرط آنکه باعث جدایی از جامعه جهانی نشود:

«جامعه آزاد اطلاعاتی و برنامه‌نویسان آزاد متعلق به یک نقطه جغرافیایی خاص نیستند و هیچ‌گونه مرز بندی برای آنها وجود ندارد و با این وجود فعالیت یک استارت آپ و مجموعه ایرانی برای تاسیس یک سرویس مانند گیت‌هاب ایده خوبی است با این شرط که این مجموعه هم جامعه‌ برنامه‌نویسان ایرانی باشد و هم راه ارتباطی اعضای این سیستم با جهانیان. راه‌اندازی چنین سرویسی توسط ایرانیان شاید سخت باشد ولی غیرممکن نیست و می‌تواند فواید زیادی نیز به همراه داشته باشد.»

فاطمی درباره گیت‌هاب و فایده‌ای که برای جامعه برنامه‌نویسان داشت به دیجیاتو چنین می‌گوید:

«به طوری کلی مکانیزیمی برای ورژن کنترلینگ در چند سال پیش به وجود آمد که تولیدکنندگان نرم افزار بتوانند از آن استفاده کنند تا نسخه‌های نرم‌افزارشان را در تیم‌ها مدیریت کنند. به این موضوع ورژن کنترل گفته می‌شود که یکی از آنها گیت نام دارد. برای استفاده از گیت سرویس پروایدرهای مختلفی وجود دارد که اپن سورس هستند. معروف‌ترین این سرویس‌ها گیت هاب است و در کنار آن مواردی مانند گیت‌لب و غیره نیز وجود دارد. گیت‌هاب جایی است که تمام شرکت‌ها و اشخاص دنیا که در حوزه برنامه‌نویسی فعالیت دارند در آن حضور دارند.»

فاطمی گیت‌هاب را معروف‌ترین شبکه فعال در این حوزه می‌داند و تاکید می‌کند که بسیاری از پروژه‌های بزرگ در همین گیت‌هاب به بهره‌برداری رسیده است. او رایگان بودن این سرویس برای عموم را یکی از دلایل موفقیت گیت‌هاب و محبوبیت آن می‌داند و به این موضوع اشاره می‌کند که این سرویس جایی برای تعامل برنامه‌نویسان ایرانی با یکدیگر و یا ارتباط آنها با جامعه جهانی بود.

ناخدای فنی ابر آروان با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه ایران به این موضوع اشاره دارد که ارسال ایمیل به کاربران ایرانی از هفته پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد. به گفته فاطمی گیت هاب خود پروفایل ایرانیان را، فارغ از اینکه در کدام نقطه جغرافیایی هستند، می‌بندد و به همین دلیل نمی‌توان با ابزاری چون VPN هم وارد گیت‌هاب شد. فاطمی که خودش در روزهای اخیر به این مشکل برخورده به دیجیاتو می‌گوید:

«متاسفانه با بن شدن از سوی گیت‌هاب امکان ورود به پروفایل و کپی کردن سورس کدها نیست. البته باید گفت که برنامه‌نویسان معمولا سورس‌کدهای خود را در جاهای دیگری نیز ذخیره می‌کنند و بیشتر از آنکه این موضوع ناراحت کننده باشد، بسته شدن راه ارتباطی جامعه برنامه‌نویسان و عدم توانایی انتشار کدها و یا استفاده از سایرکدها است. کدهایی مانند ساعات شرعی و تقویم و... از جمله کدهای اپن سورس بسیار مورد استفاده بودند که حالا دسترسی به آنها برای تمامی مجموعه‌ها ناممکن شده است.»

او تاکید دارد اینکه تصور شود خرید گیت‌هاب توسط مایکروسافت دلیل این تحریم‌ها بوده چندان درست نیست و هر شرکت دیگری نیز مالک این مجموعه بود به خاطر تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مجبور به انجام این اقدامات بود.

فاطمی توصیه می‌کند برنامه‌نویسانی که هنوز توسط گیت‌هاب بن نشدند حتما از سورس‌کدهای خوب بکاپ بگیرند. او همچنین توصیه دارد کسانی که بن شدند می‌توانند به مجموعه‌هایی چون گیت‌لب کوچ کنند: «هرچند گیت لب نیز ایرانیان را تحریم کرده ولی می‌توان با VPN و عوض کردن IP ایرانی وارد آن شد.»

از آنسو «سالار نصیری» کارشناس DevOps کافه‌بازار اما معتقد است که تحریم گیت‌هاب تاثیر چندان عمیقی ندارد و ایجاد یک گیت‌هاب داخلی کاری چندان منطقی به نظر نمی‌رسد چرا که از نظر او اقدام گیت‌هاب آنچنان که مطرح شده مشکل ساز نیست. نصیری تاکید می‌کند که گیت‌هاب فقط repository های private ایرانی را بسته و با ریپو های عمومی کاری ندارد:

«بعید می‌دانم در آینده هم گیت‌هاب اعمال محدودیت‌ها را روی  repository های عمومی کاربران ایرانی هم انجام بدهد؛ شاید در نهایت تحریم IPهای ایرانی را برای این وبسایت  در نظر بگیرد که آن هم با استفاده از VPN حل شدنی است ولی اینکه بخواهد به کل مسدودسازی را روی آنها انجام دهد امری بعید است.»

سالار نصیری اذعان دارد که تمامی شرکت‌های کوچک و بزرگ روی گیت‌لب Private هم هستند و کمتر مجموعه‌ای را می‌شناسد که گیت‌هاب را به عنوان جایگاه فعالیت‌های اصلی خود در نظر گرفته باشد. او تاکید می‌کند که اقدام گیت‌هاب با هدف برنامه‌نویسی آزاد مغایرت دارد و جامعه‌ قدرتمند و بزرگی که در آن وجود دارد حالا برای کاربران ایرانی خدشه‌دار شده ولی اقدامات این سرویس را چندان نابودکننده کار برنامه‌نویسان و تیم‌های فنی نمی‌داند.

نصیری در پاسخ به این پرسش که اگر روزی گیت‌هاب اکانت‌های عمومی ایرانی را نیز دچار تحریم‌ها کند باید چه کرد، به موضوع ساخت یک گیت‌هاب داخلی چراغ سبز نشان می‌دهد و می‌گوید که در آن زمان ایجاد یک سرویس بومی امری ضروری به نظر می‌رسد ولی در عین حال همچنان تاکید دارد که بعید است مسدودسازی کامل روی اکانت‌های عمومی ایرانی گیت‌هاب از سوی این سرویس رخ دهد.

کارشناس Dev Ops کافه‌بازار با اشاره به گیت‌لب داخلی که خود او و دوستانش در دانشگاه علم و صنعت راه‌اندازی کردند اعلام می‌کند که تمامی سرویس‌ها می‌توانند از این سرویس گیت‌لب به طور رایگان استفاده کنند و نگران اینکه روزی دچار تحریم‌ها بشوند هم نباشند.

گیت‌هاب در حال حاضر بیش از ۳۷ میلیون کاربر دارد و همچنان به مسدودسازی کاربران ایرانی خود ادامه می‌دهد. گفتنیست بزرگترین سرمایه برنامه‌نویسان کدهای آنان است و بعد از مسدودسازی دسترسی به این کدها نیز قطع می‌شود. لذا به کاربران ایرانی این سرویس توصیه می‌شود که اگر هنوز اکانتشان مسدود نشده، حتما نسبت به بک‌آپ گرفتن از کدهای خود اقدام کنند. راه‌اندازی گیت‌هاب داخلی نیز از نظر عده‌ای از کارشناسان ما را از جامعه جهانی جدا می‌کند و از نظر عده‌ای دیگر می‌تواند تبدیل به یک راه ارتباطی داخلی و فراداخلی بین برنامه‌نویسان باشد؛ نظر شما چیست؟

همچنین در این مطلب چند گزینه جایگزین برای گیت‌هاب نوشته‌ایم که می‌توانید برای آگاهی از اسامی و کارکرد آنها، سری به این لینک بزنید.