هزینه تعویض تسمه تایم پژو 405، پارس، سمند با موتور 1800 از سری XU7

همانطور که احتمالا اطلاع دارید، در پیشرانه‌های احتراق داخلی، حرکت شاتون-پیستون‌ها در بلوک سیلندر و نیز حرکت مداوم سوپاپ‌ها در سرسیلندر، باعث به کار افتادن این گونه موتورها می‌شود.

اما به منظور عملکرد صحیح و بی‌عیب و نقص پیشرانه نیاز است تا زمان (تایم) باز و بسته شدن هر یک از سوپاپ‌ها در سرسیلندر با موقعیت پیستون‌های متحرک داخل محفظه سیلندر همنوا باشد. برای نیل به این هدف نیاز است تا موقعیت میل لنگ (عامل حرکت شاتون-پیستون‌ها در داخل محفظه سیلندر) نسبت به وضعیت میل سوپاپ (عامل باز و بسته‌کننده سوپاپ‍‌ها در داخل سرسیلندر)، ثابت و مشخص باشد تا تداخلی میان عملکرد سوپاپ‌ها و پیستون‌ها به وجود نیاید.

برای این منظور لازم است تا میل لنگ و میل سوپاپ توسط یک عامل واسطه به یکدیگر مرتبط شده تا علاوه بر انتقال نیروی میل لنگ به میل سوپاپ (به منظور تامین نیروی مورد نیاز برای چرخش میل بادامک (میل سوپاپ)، وضعیت حرکتی این دو قطعه حیاتی نسبت به یکدیگر ثابت باقی بماند.

به موقعیتی از قرارگیری میل سوپاپ و میل لنگ نسبت به یکدیگر که در آن سوپاپ‌ها و پیستون‌ها در صورت روشن بودن موتور هیچگونه برخورد یا تداخلی با یکدیگر ندارند و موتور به شکل صحیح عمل می‌نماید، اصطلاحا تایم موتور گفته می شود و به عامل واسطه‌ای که میل‌سوپاپ و میل لنگ را به هم مرتبط می‌کند و آنها را در حالت تایم نگاه می‌دارد، نیز تسمه (زنجیر) تایمینگ یا به طور عامیانه تسمه (زنجیر) تایم گفته می‌شود.

در صورت عدم تایمینگ صحیح موتور، پیشرانه عملکرد خوبی از خود نشان نخواهد داد و بازدهی آن کاهش خواهد یافت؛ در شرایط وخیم‌تر اگر پیشرانه به هر دلیلی مانند پاره شدن تسمه تایم از حالت تایم صحیح خارج شود، امکان برخورد سوپاپ‌ها با پیستون‌های سیلندر وجود دارد که در این صورت احتمال بروز آسیب جدی در پیشرانه و به ویژه سرسیلندر وجود خواهد داشت.

بنابراین بایستی تعویض به موقع تسمه تایم را جدی گرفته و فواصل زمانی تعویض این قطعه مهم را حتما به خاطر بسپارید. تسمه تایم‌های باکیفیت و اورجینال معمولا بین 80 تا 100 هزار کیلومتر عمر می‌کنند اما تسمه‌های غیراورجینال و نسبتا باکیفیت حدودا بین 40 تا 50 هزار کیلومتر دوام خواهند داشت.

لازم به ذکر است که زنجیر تایم معمولا نیاز چندانی به تعویض ندارد، مگر در موارد خاص و در فواصل پیمایش بسیار طولانی. همچنین در برخی خودروها نظیر پرایدهای قدیمی‌تر (مدل‌های تولیدی قبل از سال ۹۰)، در صورت پاره شدن تسمه تایم برخوردی میان سوپاپ‌ها و پیستون‌ها به وجود نخواهد آمد. بنابراین صرفا با تعویض تسمه تایم موتور مجددا مانند قبل به کار خود ادامه خواهد داد.

نکته مهمی که برخی از مالکان خودرو از انجام آن به دلیل صرفه‌جویی مالی سر باز می‌زنند، عدم تعویض بلبرینگ تسمه تایم است. اکیدا توصیه می‌شود در هر مرتبه تعویض تسمه تایم کلیه بلبرینگ‌های مربوطه را نیز به طور کامل تعویض نمایید؛ چراکه در صورت بروز عیب در کار هر کدام از این بلبرینگ‌ها، احتمال خارج شدن پیشرانه از حالت تایم وجود داشته و در نتیجه برخورد میان سوپاپ‌ها و پیستون ها و کج شدن سوپاپ بسیار محتمل خواهد بود. در این صورت هزینه‌های مالی بسیار گزاف‌تری بر دوش مالک خودرو خواهد افتاد.

جدول زیر هزینه های مربوط به تعویض تسمه تایم موتور 1800سی سی پژو موسوم به XU7 که در انواع مدل‌های پژو 405، پارس و سمند به کار گرفته شده است را بیان می‌دارد. این پیشرانه هشت سوپاپ، تنها به یک بلبرینگ سفت کن تسمه تایم نیاز دارد.

بنابر مقادیر جدول فوق، تعویض تسمه تایم موتور 1800 سی سی پژو به طور متوسط در حدود 250 تا 400 هزار تومان هزینه دربر خواهد داشت. (مهر98)