گزارش ویدیویی: در رویداد دیجیکالا چه گذشت؟
رویداد نیم دایره با محوریت نگاه به چالشهای تجارت الکترونیکی ایران برگزار و برای اولین بار دیجیکالا در این رویداد گزارشی از عملکرد خود ارائه داد. این گزارش حکایت از آن دارد که رشد دیجیکالا ...
در دیجیاتو ثبتنام کنید
جهت بهرهمندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخشهای مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
رویداد نیم دایره با محوریت نگاه به چالشهای تجارت الکترونیکی ایران برگزار و برای اولین بار دیجیکالا در این رویداد گزارشی از عملکرد خود ارائه داد. این گزارش حکایت از آن دارد که رشد دیجیکالا در ۸ سال گذشته، هر سال به شکل میانگین ۱۱۱ درصد بوده است.
گزارش ویدیویی دیجیاتو از رویداد دیجیکالا
در این گزارش ویدیویی، میتوانید خلاصهای از مهمترین اتفاقات و آمارهایی که مدیران دیجیکالا ارائه دادند را ببینید.
بازخوانی نقشه تجارت الکترونیکی در ایران
«نیما نامداری»، معاون توسعه شرکت ارتباط فردا، در این رویداد اعلام کرد که آمازون در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۲۵۸ میلیون دلار درآمد ناخالص داشته که ۱۷۵ میلیون دلار آن توسط مارکت پلیس به وجود آمده و ۸۳ میلیارد دلار آن فروش مستقیم بوده است. در واقع به گفته نامداری دو سوم فروش آمازون از طریق مارکت پلیس یا همان بازارچه اینترنتی رخ داده و این بخش از فروش آمازون ۳۵ برابر رشد سالانه را تجربه کرده است؛ در حالی که فروش مستقیم این پلتفرم تنها ۱۷.۵ برابر رشد پیدا کرده است.
نامداری همچنین گفت که آمریکاییها در درجه اول کامپیوتر و تجهیزات الکترونیکی و سپس پوشیدنیها و در نهایت محصولات فرهنگی را از اینترنت و سایتهایی مثل آمازون خریداری میکنند؛ روندی که لااقل در بخش موارد و تجهیزات کامپیوتری نیز شباهت زیادی به نحوه رفتار خریداران اینترنتی ایرانی دارد. این شباهتها اما به گفته نامداری فقط به همین نقطه محدود نمیشود:
«در سال ۲۰۱۷ کشورهای اروپایی چیزی حدود ۱۹ تریلیون دلار مصرف سرانه خانواده داشتند که بیشترین آن مربوط به حوزه مسکن و خانه بوده و پس از آن مواد غذایی و حمل و نقل به ترتیب از جمله هزینههای اصلی خانوارهای اروپایی به حساب میآیند. این آمار در ایران هم تقریبا وضعیت یکسانی دارد و ۴۰ درصد هزینههای خانوار صرف مسکن و موارد مرتبط به آن شده و سپس خوراکیها و حمل و نقل جزء خرجهای اصلی یک خانوار ایرانی هستند.»
نامداری این شباهت را امری جالب توجه میداند که میتواند راه تجارت الکترونیکی در ایران را نشان دهد.
نامداری در نهایت تاکید دارد مسیر تجارت الکترونیک در ایران تا حد زیادی شبیه به بازار دنیا پیش میرود و با پیشروی هرچه درستتر و عزم و اراده فعالان این صنعت، میتواند سختیهای سر راه را برطرف کند و به رشد خوبی دست پیدا کند و از سهم کمی بیشتر از یک درصدی فعلی به سهم قابل توجهتری دست بیابد.
ارائه گزارش دیجیکالا برای اولین بار
«حمید محمدی»، مدیرعامل دیجی کالا نیز به تشریح بخشهایی از گزارش آماری دیجی کالا پرداخت؛ گزارشی که برای اولین بار از سوی این مجموعه منتشر شد و شرح و تفصیل قسمتهای مهم آن را میتوانید اینجا بخوانید.
به شکل خلاصه، محمدی اعلام کرد که با ۲۰ میلیون بازدید ماهانه، دیجیکالا پرمخاطبترین فروشگاه آنلاین ایران و خاورمیانه است. اکنون در دیجیکالا ۱.۷ میلیون تنوع محصولی وجود دارد و ۳۴۰۰ نفر نیز مستقیماً در آن مشغول به کار هستند. از طرفی رشد سالانه طی ۸ سال اخیر نیز ۱۱۱ درصد و ارزش متوسط ریالی هر سفارش دیجیکالا هم ۴۱۸ هزار تومان ذکر شد.
اقتصاد شفاف؛ پیش نیاز رشد تجارت الکترونیکی
در رویداد نیمدایره، پنل «پیچوخمهای تجارت الکترونیکی در ایران» برگزار شد و در آن «سعید محمدی»، دیگر مدیرعامل دیجیکالا، رییس سازمان فناوری اطلاعات، مدیرعامل مدیسه، عضو اتحادیه کسبوکارهای کشوری و بنیانگذار پادرو (مدیرعامل سابق بامیلو) درباره موانع و مشکلات پیش روی این صنعت صحبت کردند.
مدیرعامل دیجی کالا باور دارد که از تجارت الکترونیکی در ایران برداشتهای متعددی وجود دارد. به گفته «سعید محمدی» در حوزه خرده فروشی آنلاین، در سالهای اخیر در ایران کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار سرمایهگذاری بینالمللی صورت گرفته که نیمی از آن متعلق به دیجیکالا بوده و نیمی دیگر نیز توسط دیگر بازیگران صنعت جذب شده، او اما در کل این رقم را ناچیز میداند و میگوید ایران میتوانست یکی دو میلیارد دلار سرمایه جذب کند.
به گفته محمدی کسبوکارهای اینترنتی در کشورهایی که ساختار اقتصادی شفاف دارند، رشد زیادی میکنند چرا که کسبوکارهای الکترونیکی یک تجارت شفاف هستند و نمیتوان در آن پنهانکاری کرد: «بازار آنلاین بازاری نیست که بتوان در آن شفاف نبود. حوزههایی نظیر بازار خودرو هم به همین دلیل در تجارت آنلاین و پلتفرم ما به موفقیت نرسیدند چرا که بازار شفافی ندارند.»
محمدی همچنین اعتقاد دارد که تناسبی بین رشد اقتصاد دیجیتال و سرمایهگذاری وجود ندارد و توان زیرساختی حاکم در کشور جوابگوی برخی انتظارات بزرگ بازیگران تجارت الکترونیکی نیست: «به عنوان مثال ما برای پیدا کردن یک دفتر با فضای ده هزار متر در کشور مشکل داریم چرا که چنین فضایی وجود ندارد.»
مدیرعامل دیجیکالا همچنین در برابر این پرسش دیجیاتو که در یکسال گذشته رقیبی برای آنها وجود نداشته و آیا این موضوع باعث تنبلی مجموعه آنها شده یا خیر گفت:
«اینطور نیست که با نبود بامیلو هیچ رقیبی برای ما نبود. به هر حال سایتهای زیادی هستند که در این بازار رقیب ما به شمار میآیند و چند ده هزار فروشگاه اینترنتی وجود دارد. اما در این بازه زمانی رقیب عمده و جدی وجود نداشته است. اگر هم این اتفاق رخ دهد، ما به عنوان بنگاه اقتصادی تلاش میکنیم سهم خودمان را از بازار از دست ندهیم، راستش فضای غیر رقابتی را چندان دوست نداریم و به بازار باز رقابتی معتقد هستیم»
به گفته محمدی آنها در طول سال گذشته که بدون رقیب قدر در بازار تجارت الکترونیک بودند، بیکار ننشستهاند و سیستمها و سرویسهایی را راهاندازی کردهاند که در آینده نزدیک از آنها رونمایی خواهد شد: «این پروژهها و برنامهها یکروزه جمع نشده و نیازمند تفکر و برنامهریزی بوده که در همین دوران صورت گرفته است.»
فضای شبکههای اجتماعی را از دست ندهیم
«پشوتن پورپزشک» مدیرعامل سابق بامیلو و پایه گذار استارتاپ پادرو با اشاره به اهمیت سرمایهگذاری در حوزه تجارت الکترونیکی در ایران میگوید که شاید سهم E-Commerce در کشوری مثل ترکیه بیشتر از ایران باشد اما رشدی که آنها در این حوزه داشتهاند به هیچ وجه به پای رشد تجارت الکترونیکی در ایران نمیرسند. پورپزشک که این روزها بیشتر روی سوشال مدیا و تجارت در این فضا تمرکز دارد درباره اهمیت این فضا گفت:
«شبکههای اجتماعی از آن دسته فضاهایی هستند که حجم بازار مشخصی ندارند ولی ما با پژوهشهایی به یک سری آمار و ارقام رسیدیم. در زمان بامیلو نیز فروشگاههای تلگرامی و اینستاگرامی را جذب سایت خود کردیم و همچنان اعتقاد دارم که فضای شبکههای اجتماعی سایز بسیار بزرگی نسبت به فروشگاههای اینترنتی ما دارند.»
پورپزشک معتقد است قواعد بازی در این فضا متفاوت است و باید با یافتن این فضا در آن شروع به فعالیت کرد.
ضربه اقتصادی قطع اینترنت
رییس سازمان فناوری اطلاعات کشور نیز با تاکید بر اینکه باید ارتباطات به سمت جهانی شدن پیش برود تاکید دارد که عکس این اتفاق باعث کند شدن روند نوآوری میشود. «امیر ناظمی» همچنین اعلام کرد که ابعاد مختلفی از اقتصاد کشور دچار رشد منفی یا صفر در سال گذشته بودند ولی رشد صنعت آیتی در سال گذشته ۶.۴ درصد بوده:
«همچنین نباید فراموش کنیم وقتی از حوزه IT صحبت میکنیم ناخودگاه از سهم IT در GDP سخن میگوییم که این سهم ۲.۸ درصد است. از این ۲.۸ درصد، ۱.۶۵ درصد آن مربوط به مخابراتیها (اپراتورها و FCPها و... است) و ۱.۱۵ درصد متعلق به حوزه IT است. در وهله اول به نظر میرسد با رقم ناچیزی روبرو هستیم ولی وقتی از اقتصاد دیجیتال صحبت میکنیم در واقع در حال صحبت از یک سهم ۲۰ تا ۳۰ درصدی از GDP صحبت میکنیم. بگذارید مثال بزنم: اسنپ یک میلیون و ششصد هزار راننده دارد که از این راه کسب درآمد میکنند اما هیچ وقت درآمد این رانندگان را جزء صنعت IT به حساب نمیآوریم ولی واقعیت این است که تک تک این رانندگان و حتی آن آشپز و خیاط که در اینستاگرام فعالیت دارد در این بازار نقش دارند.»
ناظمی اذعان دارد که به خاطر همان عدد ۱.۲ درصد است که سیاستگذار با خود میگوید که قطعی اینترنت مشکلی به وجود نمیآورد: «در واقع با این تفکر اینترنت را قطع میکنند که سهم آیتی در GDP سهم ناچیزی است. اشتباه از همینجا آغاز میشود، وقتی اینترنت قطع میشود تمامی کسبوکارها و افراد درگیر در آن ضربه میخورند و همین میشود که ضربهای ۵ تا ۳۰ درصدی به اقتصاد کشور وارد میشود.»
ورود دیجیکالا به بورس
در این پنل همچنین درباره چالشهای پیش رو برای ورود کسبوکارهای بزرگی چون دیجیکالا به بورس صحبت شد. رییس سازمان فناوری اطلاعات کشور در این باره گفت: «وقتی با برندها روبرو هستیم، صندوقهای سرمایهگذاری از سرمایهگذاری میترسند چرا که هرکاری این برند انجام دهد به پای آنها هم تمام میشود. پس چالش در همه جا وجود دارد ولی امیدوارم در سال آینده دیجیکالا بتواند IPO کند و بالاخره از طریق فرابورس وارد بورس شود.»
ناظمی میگوید استراتژی خروج در صندوقهای سرمایهگذاری داخل کشور وجود ندارد و از آنسو قوانین بورس نیز ناکارآمد است: «در این قوانین آمده که برای ورود به بورس باید سه سال سابقه با درآمد مثبت وجود داشته باشد که این سابقه برای استارتاپها امری بعید است.»
مدیرعامل دیجیکالا نیز با تاکید بر اینکه دیجی کالا عمری بیش از ده سال دارد و هر ساله صد در صد رشد داشته و یک چشمانداز بزرگ پیش رو دارد ولی نمیتواند وارد بورس شود میگوید که با این حساب باید این فکر را کرد که شاید قوانین بورس ایراد دارد و مشکل از جای دیگری است: «چطور آمازون دو سال بعد از تاسیس خود وارد بورس میشود و تا ۲۰ سال با وجود ضرر ده بودن در این بورس میماند ولی ما بعد از این همه سال و با این رشد نمیتوانیم وارد بورس شویم؟ این ذهنیت باید در سازمان بورس و سرمایهگذاران تغییر کند.»
استارتاپهای بزرگ دیگر احتمالاً نمیتوانند جذب سرمایه خارجی داشته باشند و از طرفی ورود آنها به بورس نیز مشکل است، حال در صورتی که تا سال آینده دیجیکالا نتواند وارد بازار سرمایه شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مدیرعامل دیجیکالا در این پنل، در پاسخ به همین سوال دیجیاتو گفت:
«ما در حال انجام مقدمات ورود به بورس هستیم و امیدواریم که این اتفاق بیفتد. اما اگر هم این مهم رخ ندهد، خوشبختانه دیجی کالا به جایی رسیده که بتواند از گردش مالی و نقدینگی موجود در سیستم خود به حیاتش ادامه دهد و کار خود را انجام دهد و به مشکل جدی و بزرگی برنخورد. در واقع میتوانیم بدون جذب سرمایه نیز همین راه فعلی خود را ادامه دهیم. امیدواریم وارد بازار سرمایه شویم و هیچ دلیل منطقی برای عدم ورود دیجیکالا به بورس وجود ندارد.»
سهم خرده فروشی آنلاین رشد معنادار نداشته
«رضا الفت نسب»، عضو اتحادیه کسبوکارهای اینترنتی کشور نیز با اشاره به سهم یک و خردهای درصد تجارت الکترونیک در ایران میگوید که متاسفانه چند سال است که سهم خرده فروشی آنلاین در کشور پایین مانده و رشد معناداری نداشته است به گونهای که امروز میگوییم خرده فروشی آنلاین، بین ۱ تا ۲ درصد از کل بازار خرده فروشی ایران را تشکیل میدهد. او دلیل این درجا زدن را عدم وجود سرمایهگذار معرفی میکند و در این مورد بیشتر توضیح میدهد:
«سرمایهگذاران خارجی که عملا از ایران رفتند و از همین رو بود که کسبوکارهای داخلی به سمت سرمایهگداران بخش آفلاین و سنتی کشور رفتند اما قطعی اینترنت اخیر در کشور باعث شد که این سرمایهگذاران نیز به کلی عقب نشینی کنند. وضعیت در دیجیکالا که رهبر بازار است شاید مناسب باشد اما در دیگر بخشهای تجارت الکترونیکی اسفناک است و باید آنها را دریابیم.»
به گفته الفت نسب، بیش از ۱۵ سازمان متولی کسبوکارهای اینترنتی وجود دارد که هر یک میتوانند در آن واحد و در کسری از ثانیه یک دستورالعمل جدید بنویسند و این بازار و فعالان آن را دچار مشکل کنند: «این همه متولی برای بازار برای چه میخواهیم؟ چرا باید تجارت الکترونیک را با سنگاندازی بر سر راهش عقب بیندازیم؟»
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.