رانندگان پول بنزینی که نزده‌اند را می‌دهند

بنزین همیشه مورد توجه ایرانی‌ها بوده و حالا بعد از موضوع سهمیه‌بندی و افزایش قیمت، ‌ بحث کم فروشی بنزین در پمپ‌بنزین‌ها نقل هر مجلسی شده است. اما به واقع پشت پرده کم‌فروشی این کالای استراتژیک در جایگاه‌های سوخت چیست؟

رانندگان پول بنزینی که نزده‌اند را می‌دهند [به روز رسانی] - مهر ۱۴۰۰

برخی از شهروندان ادعا می‌کنند که عدد نمایشگر دستگاه سوخت‌ گیری، عددی بیشتر از میزان بنزین سوخت‌ گیری شده نشان می‌دهد. آن‌ها می‌گویند ممکن است در برخی از جایگاه‌ها تخلفاتی رخ داده باشد.

نمی‌شود از کنار یک جایگاه‌ سوخت رد شد و گلایه‌های مردم درباره بنزین را نشنید. از بعد از آبان ماه ۹۸، انگار حساسیت مردم هم نسبت به بنزین بیشتر شده است. حق هم دارند؛ همین آبان ماه ۹۸ بود که قیمت بنزین سه برابر شد و بعد از آن، هیچ کدام از اقلام مصرفی خانواده‌ها حتی رنگ قیمت قبل را به خود ندید.

جایگاه سوخت‌گیری، هر ساعت شبانه روز شلوغ است. اصلا فرقی نمی‌کند ساعت چند است! همه عجله دارند و چهره‌ها خسته و منتظر است. ماشین‌ها قطار قطار به سمت پمپ‌ها می‌آیند و می‌روند. کسی تا مجبور نباشد با کسی حرف نمی‌زند اما گاهی به ناگهان و بعد از اتمام سوخت‌گیری، صدایی راننده‌ها بلند می‌شود و چیزهایی با حالت دعوا، می‌گویند.

انگار که مشکلات مردم و جایگاه‌ها زیاد است. رییس یکی از جایگاه‌ها شاکی است. او که به نظر می‌رسد گرما کلافه‌اش کرده غرولند می‌کند: «می‌گویند آب و بنزین باهم قاطی می‌کنیم و کم‌فروشیم. اصلا شما بگویید مگر می‌شود آب و بنزین را باهم قاطی کرد؟ چگالی این یکی از آن یکی کمتر است. یکی زیر می‌رود و آن یکی رو می‌ماند. مردم حرف‌ها می‌زنند!»

یک راننده تاکسی که مشخص است فشار کار و گرمای ماسک کلافه‌اش کرده هم چنین تجربه‌ای داشته است. او با چند جمله ساده، سر و ته قضیه را جمع می‌کند و می‌گوید: «مگر اولین بار است که به پمپ‌بنزین آمدی؟ این اتفاق هزاربار می‌افتد و کسی هم چیزی نمی‌گوید. آن قدر تکرار شده که دیگر نمی‌دانم آخرین بار در کدام جایگاه چنین تجربه‌ای داشتم.»

انگار که این فقط گلایه مردم در جایگاه‌های سوخت نیست. یکی از کاربران توییتر فارسی چنان از این مشکل به تنگ آمده بود که در صفحه‌ شخصی‌اش، شرح داده بود: «یه بار به پمپ بنزین رفتم. ظرفیت باک ماشین من، ۴۰ لیتر است و به همین دلیل هم برای ۴۰ لیتر کارت کشیدم. ناگهان مسئول آنجا گفت که ۵۶ لیتر بنزین زدی و کم کشیدی.»

رییس یکی از دیگر از جایگاه‌ها که اکثر رانندگان از خدماتش راضی بودند می‌گوید: «نظارت‌ شرکت نفت، این قدر زیاد است که ممکن نیست جایگاهی مرتکب تخلف شود.»

او که سعی می‌کند نگرانی‌اش را از دیدن دستگاه ضبط صوت نشان نداد، خودش را از تک‌وتا نمی‌اندازد. سینه‌اش را جلو می‌دهد، صدایش را کمی کلفت‌تر می‌کند و می‌گوید: «مردم هم می‌توانند تخلفات را گزارش کنند. اصلا خود مردم چنان چهارچشمی همه چیز را می‌پایند که دیگر نیازی به دستگاه نظارتی نیست!»

او ادامه می‌دهد: «ما، جایگاه‌داران، اصلا مجال تخلف نداریم! نشان دادن عدد بیشتر از میزان بنزین سوخت‌گیری شده بسیار نادر است و اگر چنین اتفاقی هم رخ دهد، جایگاه تعطیل و تعمیر می‌شود.»

«رضا» یکی دیگر از سوخت‌گیران است. او ابتدا می‌گوید که ممکن نیست چنین اتفاقی افتاده باشد و کمی آسمان و ریسمان بهم می‌باید اما بعد که رییسش دور می‌شود، با صدای آرام شرط می‌کند اسم جایگاهش جایی منتشر نشود؛ بعد تند تند احتمالات مختلف را بررسی می‌کند: «اگر نازل قطع نشده باشد، احتمال دارد که از کارت یکی از رانندگان سو استفاده شده باشد.»

رضا همین طور که یک چشمش را به در دفتر رییس جایگاه دوخته و چشم دیگرش پی راننده‌ای است که تازه شروع به سوخت‌گیری کرده، ادامه می‌دهد: «امکان دارد که ادامه بنزین کارت سوخت فروخته شده باشد. یعنی سوخت‌گیر پس از اتمام سوخت‌گیری، نازل را به ماشین دیگری وصل کرده باشد.»

در این صورت، رانندگان می‌توانند به پلیس +۱۰ مراجعه کنند و پرینت سوخت‌گیری‌های کارت سوخت را در جایگاه چک کنند.

البته همایون صالحی، رییس کانون صنفی جایگاه‌داران سوخت کشور این ادعاها را صادق نمی‌داند. او بیان می‌کند: «از نظر فنی، هوافروشی در جایگاه‌ها اصلا امکان ندارد. دستگاه‌های نظارتی شرکت نفت و پلمپ‌ها هم امکان انجام اقدامات غیراخلاقی را از جایگاه‌داران می‌گیرد.»

البته، فریدون اسعدی، مدیر گروه انرژی مرکز پژوهش‌های مجلس معتقد است که چنین کاری از نظر فنی ممکن است و چنین اتفاقی ممکن است به دلیل هواگیری ناصحیح باشد.

مصطفی نخعی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هم اظهارات کم و بیش متفاوتی دارد. نخعی می‌گوید: «با توجه به نظارتی که بر کیفیت و کمیت نازل‌های سوختی است، پذیرش این ماجرا کمی سخت است اما ممکن است جایگاهی شیطنتی انجام داده باشد. البته رانندگان باید دقت کنند که نمایشگر دستگاه صفر شده باشد.»

انگار در این ماجرا نمی‌توان مقصر را پیدا کرد. هرکس یک چیز می‌گوید. یکی می‌گوید امکان فنی کم‌فروشی بنزین نیست و یکی دیگر می‌گوید هست‌.

کم فروشی را گزارش دهید [به روز رسانی] - اسفند ۹۸

کم فروشی بنزین که با افزایش قیمت آن مورد توجه قرار گرفته و از گوشه کنار صدای اعتراض به این موضوع در جایگاه‌های مختلف به گوش می‌رسد و از آنجا که حالا به جای هزار تومان، هر لیتر بنزین ۳ هزار تومان قیمت دارد، افراد دیگر به سادگی از کنار آن نمی‌گذرند.

در این راستا بارها توصیه شده که اگر مردم در هر جایگاهی تخلفی دیدند، به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اطلاع دهند و منتظر بمانند. این شرکت تیم نظارتی خود را با تجهیزات کنترل کمی به جایگاه مذکور اعزام می‌کند و چنانچه تخلف جایگاه اثبات شود، به شدیدترین شکل ممکن جریمه خواهد شد.

اما درباره جریمه‌ای که در انتظار جایگاه‌های متخلف است نیز باید گفت که مقدار اضافی تلمبه تا زمانی که کنترل، تنظیم و فروخته شد، محاسبه شده و شماره توتالیزه آن نوشته و این شماره تا شماره همان روز برداشته می‌شود. مثلاً اگر عدد ۱۰ هزار لیتر ثبت شود، در این ۱۰ هزار لیتر مشخص می‌شود که در هر ۲۰ لیتر چند سی سی کم‌تر فروخته شده است. این نرخ محاسبه و جایگاه به نرخ فوب خلیج فارس جریمه می‌شود و هر هفته همه جایگاه‌های کشور کنترل کیفی می‌شوند. در واقع فرآورده نزدیک به ۴۰۰۰ جایگاه کنترل کیفی می‌شود و ۵۰ هزار تلمبه هم ماهانه توسط شرکت ملی پخش کنترل می‌شود.

اغلب شکایات در موضوع کم فروشی بنزین مربوط به این است که همراه با بنزین هوا وارد باک خودرو می‌شود و این امر را به دستکاری در نازل نسبت می‌دهند. مالکان خودرو که به پمپ‌بنزین‌ها مراجعه می‌کنند، ‌ می‌گویند که بنزین با هوا راهی باک خودرو می‌شود و این موضوع باعث شده تا با طی مسافت کوتاهی، ‌ نشانگر باک بنزین خودرو پایین بیاید.

از سوی دیگر افرادی نیز هستند که معتقدند کیفیت بنزین در جایگاه‌های مختلف متفاوت است، ‌به این صورت که بنزین برخی جایگاه‌ها دوام بیشتری در باک دارد و برخی دیگر به اصطلاح زود می‌پرد.

در کنار این دو اما افرادی نیز هستند که فرایند سوخت‌گیری را بر عهده کارگران جایگاه می‌گذارند. این افراد معتقدند برخی کارگران بنزین کمتری تحویل می‌دهند اما پول بیشتری می‌گیرند.

بیژن زنگنه، وزیر نفت در این‌باره اعلام کرده است که اگر چنین تخلفی در جایگاه‌ها رخ دهد، مردم باید آن را به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منعکس کنند؛ چرا که این مساله علاوه بر اینکه جنبه کیفری دارد، شرکت پخش به عنوان یک موضوع انضباط مدیریتی با آن برخورد خواهد کرد و جرائمی اعمال خواهد شد.

وی با تاکید بر این‌که البته لازم است مردم نیز در زمان سوخت‌گیری دقت کافی را داشته باشند، تصریح کرد: شیوه صحیح سوخت‌گیری و توجه به مسائلی که متوجه تخلف جایگاه‌ها شوند، موضوعی است که ما از همه مردم خواستاریم.

به گفته او مردم می‌توانند کم‌فروشی را با شماره ۰۹۶۲۷ اطلاع دهند و در همه جایگاه‌ها، تابلوهای اضطراری نصب شده که یک شماره مربوط به همین موضوع است.

ماجرای وجود آب در بنزین چیست؟  [به روز رسانی] - بهمن ۹۸

گاهی اوقات ممکن است مشتریان به دلیل کم فروشی یا بی کیفیتی از جایگاه‌های بنزین گلایه داشته باشند. کارشناسان هر ماه بدون اطلاع قبلی به جایگاه‌های مختلف می‌روند تا کمیت و کیفیت بنزین‌ها را رصد کنند.

به گفته کارشناسان هر جایگاه در ماه ۳ تا ۴ بار بازرسی می‌شود، کارشناسان وزن مخصوص بنزین جایگاه را بررسی می‌کنند و رقم آن را با بارنامه بنزین مطابقت می‌دهند.
اگر عدد به دست آمده ۲ واحد کمتر یا بیشتر از عدد بارنامه باشد به معنی آلوده بوده بنزین است از سوی دیگر برخی مدعی اند که جایگاه‌ها آب در بنزین می‌ریزد.

کارشناسان برای بررسی وجود آب در مخزن بنزین جایگاه کرم زرد رنگی را استفاده می‌کنند که در تماس با آب قرمز می‌شوند، اگر آب داخل بنزین باشد به دلیل سنگین بودن به پایین‌ترین سطح آن می‌رود. آن‌ها میله‌ای را به این کرم زرد آغشته می‌کنند و به انتهای مخزن می‌فرستند اگر کرم قرمز شود در مخزن بنزین آب وجود دارد.

گاهی هم کم فروشی بنزین به متصدیان جایگاه‌ها مربوط می‌شود ممکن است گاهی سهوا یا تعمدا شمارش لیتر را صفر نکرده باشند و شروع به بنزین زدن کنند در این صورت با وجود اینکه ۵۰ لیتر بنزین زده‌اید باک بنزین پر نمی‌شود.

بازرسان با استفاده از دوربین‌های موجود در جایگاه می‌توانند چنین تخلفاتی را بررسی کنند. انگار حرف و حدیث‌ها در خصوص سوخت خودرو های ایرانی تمامی ندارد. از شایعاتی در مورد وجود آب در بنزین تا بی کیفیت بودن این سوخت که ظاهراً یکی از مهم‌ترین مشکل این روزهای رانندگان شده است در حال حاضر فیلم های تائید نشده در فضای مجازی در حال دست به دست شدن است که نشان می دهد به تازگی یک راننده تاکسی فرودگاه امام تهران مدعی شده در آزادراه تهران-قم، ۶۰ لیتر بنزین زده که ۴۰ لیترش آب بوده است.

40 لیتر بنزین بزنید اما 35 لیتر تحویل بگیرید [به روز رسانی] - بهمن ۹۸

نیره پیروز بخت، مدیر کل استاندارد در واکنش به خبر وجود هوا در بنزین، آن را تأیید کرد و همین امر سبب داغ شدن موضوع هوا در بنزین شد.

بعد از گذشت ۲ هفته و انتشار خبر کم فروشی بنزین به سراغ مسئولان شرکت ملی  پخش فرآورده های نفتی رفتیم که باز هم موضوع کم فروشی بنزین را تکذیب کردند اما با این حال سازمان استاندارد، سازمان تعزیرات و همچنین بیژن زنگنه وزیر نفت موضوع کم فروشی را رد نکردند و اعلام آمادگی کردند که با این جریان برخورد خواهند کرد.

شرکت ملی پخش فرآورده های بنزین منکر وجود هوا در بنزین! [به روز رسانی] - بهمن ۹۸

کرامت ویس کرمی مدیر با بی توجهی به گزارش خبری پخش شده مبنی بر اینکه در جایگاه‌های عرضه سوخت کم فروشی بنزین انجام می‌شود و اینکه  ۴۰ لیتر بنزین می‌خرید و ۳۵ لیتر دریافت می‌کنید؛ گفت: «لازم است تمامی جایگاه‌های عرضه سوخت بنزین، نفت و گاز در هر ماه به صورت روتین توسط اکیپ‌های فنی‌ و نازل‌های عرضه سوخت مورد آزمون کمی و کیفی قرار می گیرند.»

او بیان کرد: «این کار ماهی یک بار در سراسر کشور چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی، انجام می‌گیرد. علاوه بر این ساختمان ملی استاندارد ایران توسط ادارات کل استاندارد استان‌ها هم به صورت روتین و برنامه ریزی شده کار کنترل کمی نازل‌های عرضه بنزین و نفت و گاز را در جایگاه انجام می‌دهند و بعد توسط خود شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی به صورت ویژه و با حساسیت تمام این کار انجام می‌گیرد.»

مدیر توزیع و تامین شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ادامه داد: «اینکه مردم به جایگاه داران مبلغ ۴۰ لیتر بنزین پول پرداخت کنند و ۳۵ لیتر بنزین دریافت کنند یا اینکه نازل‌های عرضه سوخت هوا به مردم تحویل می‌دهند درست نیست.»

ویس کرمی افزود: «از نظر فنی امکان اینکه هوا وارد باک خودرو شود، وجود ندارد چرا که نازل‌های عرضه سوخت دارای الکترو پمپ‌های شناوری هستند که در کف مخزن زیرزمینی ذخیره بنزین یا گازوئیل در فاصله ۲۰ سانتی‌متری کف مخزن هستند. این الکتروپمپ ها به صورت دائم غرق در بنزین یا گازوئیل هستند و در واقع  از انتهای مخزن یا از داخل خود آن محتویات مخزن که هوا داخل فرآورده نیست بنزین را به سمت نازل که وارد باک خودرو می‌شود ارسال می‌کنند.»

او بیان کرد: «از نظر فنی امکان اینکه پمپ شناوری که متصل به نازل عرضه بنزین است، هوا وارد باک خودرو کند، وجود ندارد؛ کار کنترل کمی را با حساسیت ویژه به صورت مستمر در کل کشور انجام می‌دهیم و سازمان ملی استاندارد هم از نظر قانونی وظیفه دارد این کار را انجام دهد.»

مدیر توزیع و تامین شرکت پخش فرآورده های نفتی ادامه داد: «مردم به هر جایگاهی که مراجعه کردند و مورد مشکوکی از کم فروشی بنزین را دیدند از طریق شماره تلفن‌هایی که در همه جایگاه‌های عرضه سوخت نصب شده و با مناطق عملیاتی شرکت ملی پخش و تلفن پیامگیر ۰۹۶۲۷ تماس بگیرند. در کمترین زمان ممکن همکاران مراجعه و در حضور خودشان می‌توانند آن نازل را مورد آزمون کمی قرار دهند.»

ویس کرمی تشریح کرد: «این اطمینان را به هموطنان می دهیم که بحث کنترل کمی و کیفی سوخت به صورت مستمر در مناطق شرکت ملی پخش فرآورد‌ه‌های نفتی به صورت شبانه روزی انجام می‌گیرد.»

تایید وجود هوا در جایگاه های عرضه سوخت! تست ۱۶ هزار نازل جایگاه های سوخت تاکنون [به روز رسانی] - بهمن ۹۸

محمودرضا طاهری مدیر کل استاندارد استان تهران، در خصوص کم فروشی بنزین در جایگاه های عرضه سوخت، گفت: «اداره کل استاندارد استان تهران سالیانه به طور منظم هر نازل سوختی را که در جایگاه‌های سوخت استان قرار دارد، ۴ بار یعنی در هر فصل به همراه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی کالیبره و مورد آزمون قرار می‌دهد. این کالیبره به این شکل است که با ۳ پیمانه ۵ لیتری، ۱۰ لیتری و ۱۵ لیتری هر نازل را با سوخت گیری مورد آزمون قرار می دهد.»

او بیان کرد: «یک برچسب روی نازل نصب می‌شود به شکلی که مشتری بتواند حتی از داخل ماشین آن برچسب را ببیند و در فصول مختلف رنگ‌های آن برچسب فرق می‌کند. یک طرف آن علامت استاندارد و یک طرف دیگر شرکت بازرسی است که این کار را انجام می‌دهد.»

مدیر کل استاندارد استان تهران ادامه داد: «اگر در سوختگیری با هر یک از این پیمانه‌ها انطباق وجود نداشته باشد، دو حالت بوجود می‌آید یا همان جا قابل تنظیم است که شرکت پخش آن را تنظیم می‌کند و نازل پلمپ می‌شود و بر روی آن برچسب زده می‌شود، یا قابل تنظیم نیست و نیاز به تعمیر دارد و باید تعمیر و دوباره مراجعه و مورد ارزیابی قرار گیرد، اگر صحت داشت مورد تأیید قرار می‌گیرد و برچسب صادر می‌شود.»

طاهری افزود: «از ابتدای سال بالغ بر ۱۶ هزار نازل تست شده و حدود ۴۰۰ مورد نقص مشاهده شده است؛ به محض اینکه نقص مشاهده شود نازل از مدار خارج خواهد شد تا تنظیمات انجام شود.»

تشدید ارزیابی نازل های بنزین پس از سهمیه بندی بنزین

وی ادامه داد: «از زمانی که سهمیه‌بندی بنزین اتفاق افتاده است ما کنترل‌ها را بیشتر کردیم و دو سه بار با خبرگزاری‌های مختلف و همچنین همکاران محترم بازرسی، سرزده به چند جایگاهی که خودشان انتخاب کردند رفتیم و خوشبختانه مورد خاصی ندیدیم.»

مدیر کل استاندارد استان تهران افزود: «از زمان سهمیه‌بندی حدود ۵ هزار و ۶۰۰ کنترل انجام شده است که بالغ بر ۱۲۰ مورد نقص دیده ایم. ممکن است در اینجا بگویید تعداد نقص‌ها به نسبت ۱۶ هزار و ۴۰۰ تا بالاست، بخشی از این نقص‌ها به این دلیل است که جایگاه‌ها از مدار خارج شدند و آتش‌سوزی رخ داد.»

طاهری بیان کرد: «کنترل‌های لازم توسط سازمان ملی استاندارد و ادارات کل استاندارد انجام می گیرد و چنانچه نازلی دچار نقص فنی باشد حتما نازل را از مدار خارج می‌کنیم.»

امکان دستکاری نازل های سوختگیری بنزین وجود ندارد

او در خصوص علت کم فروشی پمپ های بنزین گفت: «دلایل مختلفی برای کم فروشی بنزین وجود دارد. یک دستگاه بعضی اوقات بر اثر عملکرد‌های نادرست از تنظیم خارج می شود و ممکن است یک پمپ درست از آن استفاده نشود و شک‌های مختلفی به آن وارد شود و ممکن است یکسری مواردی باشد که برای مثال اتفاقات هارمونی‌های الکترونیکی بر روی آن علی‌الخصوص نشان‌دهنده‌ها اتفاق بیافتند.»

مدیر کل استاندارد استان تهران تشریح کرد: «اما بحثی وجود دارد که می‌گویند دستکاری صورت می‌گیرد از نظر ما دستکاری غیر ممکن است چرا که ناظر شرکت پخش در همان جا آن بخشی از پمپ را که روی آن تنظیمات انجام می‌شود در حضور ما پلمپ می‌کند و ما تا به حال با این مشکل مواجه نشده‌ایم که کسی بخواهد آن را دستکاری کند.»

کم فروشی را علنی گزارش کنید [به روز رسانی] - بهمن ۹۸

بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت در حاشیه نشست با رؤسا و استادان دانشگاه‌ها در پاسخ به سؤالی مبنی بر علت کم فروشی در پمپ بنزین ها، گفت: «اگر تخلفی در این زمینه وجود دارد باید به شرکت پخش فرآورده های نفتی انعکاس داد تا پیگیری کنند.»

او بیان کرد: «کم فروشی در پمپ های بنزین، جرایمی از جمله قطع سوخت دارد اما تا جایی که امکان دارد این کار را انجام نمی دهیم چرا که برای مردم مشکل ایجاد می شود. اینگونه تخلفات در برخی جایگاه های عرضه سوخت اتفاق می افتد که مردم هم باید به آن توجه کنند.»

حالا باید دید با وعده هایی که این ارگان ها داده اند در آینده ای نزدیک شاهد جمع شدن بساط کم فروشی بنزین خواهیم بود یا خیر؟