گوگل با پروژه سندباکس وارد حوزه رایانش کوانتومی می‌شود

آلفابت که شرکت مادر گوگل به حساب می‌آید گروهی از متخصصان را به طور محرمانه به کار روی فناوری‌ها و رایانش کوانتومی مشغول کرده و حالا کم‌کم می‌توانیم منتظر خروجی کار این افراد باشیم. پروژه مدنظر این شرکت Sandbox نام دارد و به اکتشاف در تقاطع فیزیک و هوش مصنوعی می‌پردازد.

منابع آگاه به این پروژه می‌گویند کارشناسان این تیم در همان ساختمانی کار می‌کنند که واحد ایکس یا پروژه «مون‌شات» در آن مشغول به کارند. اکثر اعضای تیم «سندباکس» در واقع همان کارمندان قبلی پروژه ایکس هستند ولی به‌صورت مجزا به فعالیت روی پروژه سندباکس ادامه می‌دهند.

پروژه سندباکس از تیم Quantum AI گوگل در سانتا باربارا که در سال ۹۸ مدعی دستیابی به «برتری کوانتومی» شده بود، جداست. برتری کوانتومی یعنی کامپیوتر کوانتومی گوگل توانسته بود مسئله‌ای را که حل آن برای کامپیوترهای کلاسیک مدت بسیار زیادی طول می‌کشید به‌سرعت حل کند. البته شرکت IBM این ادعا را زیر سوال برد و صحت و درستی آن را نپذیرفت.

ولی خبرگزاری «وایرد» در اوایل سال ۲۰۲۰ برای نخستین بار از وجود تیم دیگری برای کار روی پردازش‌های کوانتومی در واحد ایکس خبر داد. سخنگوی آلفابت می‌گوید این پروژه حدود سه سال پیش شروع به کار کرد ولی به‌تازگی عمومی شده است.

محققان از سال ۲۰۲۰ نشانه‌های پروژه خود را علنی کردند. شماری از این افراد در صفحه لینکدین خود نشان دادند که مشغول کار روی پروژه سندباکس‌اند. خیلی از آن‌ها امسال رسما اعلام کردند که برای سندباکس کار می‌کنند و قبلا در واحد ایکس مشغول فعالیت بودند.

سندباکس تا حدی از واحد ایکس جداست

گروه سندباکس توسط «جک هیداری» کارآفرین و نویسنده کتاب «رایانش کوانتومی: رویکردی کاربردی» هدایت می‌شود. منابع می‌گویند او به «استرو تلر» رئیس واحد ایکس گزارش کار می‌دهد. هیداری قبلا در وب‌سایتش گفته بود که مشاور ارشد آزمایشگاه‌های ایکس است. ولی حالا عنوان شغلی او به «مدیر بخش کوانتوم و هوش مصنوعی آلفابت» تغییر کرده است.

سخنگوی آلفابت می‌گوید: «سندباکس گروه کوچکی در آلفابت است که منزلگاه محققان فعال در زمینه تقاطع فیزیک و هوش مصنوعی در حوزه‌هایی نظیر رایانش پرقدرت به حساب می‌آید. سندباکس دانش فناوری خود را با سایر بخش‌های آلفابت از جمله تیم کوانتوم، هوش مصنوعی و خدمات ابری گوگل و کسب و کارهای Other Bets به اشتراک می‌گذارد.» این شرکت مدعی است که محققان آن‌ها در زمینه چگونگی استفاده از فیزیک و هوش مصنوعی برای یافتن راهکارهای ترکیبی خاصی تحقیق می‌کنند که لزوما به کامپیوترهای کوانتومی نیازی ندارد.

سخنگوی آلفابت افزود این گروه از زمان تاسیس خود در سه سال گذشته سندباکس نامیده شده، اما ظاهرا چند ماهی بیشتر نیست که شاهد استفاده عمومی از این نام هستیم. «گیام وردون» ژوئیه پارسال در مصاحبه‌ای به عنوان یکی از کارکنان واحد ایکس آلفابت معرفی شد. اما او اخیرا به عنوان عضوی از تیم «سندباکس@آلفابت» خطاب شده است.

سخنگوی آزمایشگاه‌های ایکس می‌گوید سندباکس جزوی از واحد ایکس نیست اما با تیم‌های این واحد روابط نزدیکی دارد. یکی از کارمندان آگاه واحد ایکس مدعی است: «فکر می‌کنم دلیل استفاده از این ساختار کسب اطمینان از این مسئله است که پروژه [سندباکس] بتواند بدون وابستگی به گوگل یا ایکس به فعالیت‌های خود ادامه دهد.»

سندباکس در زمینه رایانش کوانتومی چه کار می‌کند؟

در طول هفته‌های اخیر اطلاعات بیشتری درباره کار سندباکس منتشر شده است. وب‌سایت «ونچربیت» پخش زنده‌ای از تیم سندباکس را پیدا کرده که مربوط به ماه فوریه است. این ویدیو می‌گوید سندباکس در حال ساخت ابزارهایی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد از «واحدهای پردازش تنسور» برای شبیه‌سازی بارهای کاری رایانش کوانتومی استفاده کنند. واحد پردازش تنسور (TPU) همان تراشه اختصاصی گوگل برای یادگیری ماشینی است.

شرکت‌هایی مثل آمازون و مایکروسافت هم شبیه‌سازهای کوانتومی دارند، ولی سندباکس معتقد است که استفاده از TPU از نظر بهره‌وری برای آن‌ها یک مزیت به حساب می‌آید. «برایان هاپکینز» تحلیل‌گر کوانتوم شرکت Forrester می‌گوید: «فکر می‌کنم امید [آن‌ها] این است که با استفاده از TPU بتوانند تعداد کیوبیت‌های مفید را افزایش دهند تا بتوانند محاسبات قدرتمندتری انجام دهند.»

کیوبیت‌ها یا بیت‌های کوانتومی واحدهای پایه‌ای اطلاعات در رایانش کوانتومی هستند. در کامپیوترهای کلاسیک اطلاعات به‌صورت صفر و یک ذخیره می‌شود، اما بیت‌های کوانتومی می‌توانند اطلاعات را به‌صورت همزمان در هر دو حالت صفر و یک داشته باشند.

در حال حاضر نمی‌دانیم که برنامه بلند مدت پروژه سندباکس چیست یا تا چه حد با تیم رایانش کوانتومی سانتا باربارا تعامل و نزدیکی دارد. یک منبع آگاه می‌گوید سندباکس به بررسی ایده‌هایی نظیر چگونگی استفاده از محاسبات کوانتومی برای خواندن سیگنال‌های بدن به جای استفاده از روش‌های سنتی نظیر الکتروکاردیوگرام می‌پردازد. این منبع مدعی است که سندباکس در حال حاضر مشغول جذب نیرو است تا فعالیت‌های خود را گسترش دهد.