واکسن برکت پلاس از ابتلا به امیکرون جلوگیری می‌کند؟

امروز صبح خبری مبنی بر اثرگذاری «صد درصدی» واکسن برکت پلاس بر سویه امیکرون در خبرگزاری‌های داخلی منتشر شد و مدعی شدند که هم اکنون این واکسن وارد فاز تولید انبوه شده است. مدیرعامل کارخانه «شفافارمد» گفت: «با توجه به شیوع گسترده سویه اومیکرون، بلافاصله برای تولید واکسن بروز شده وارد عمل شدیم و یک ماه پس از شناسایی ویروس، مطالعه‌ واکسن جدید را روی مدل حیوانی آغاز کردیم که موفقیت ۱۰۰ درصدی کسب کرد.»

با این حال، می‌دانیم طبق قوانین ترمودینامیک هیچ فرآیندی در جهان راندمان صد درصدی ندارد. به علاوه، مقاله‌ای که در وبسایت بیوآرکایو منتشر شده در مرحله پیش از چاپ (preprint) قرار دارد و مورد داوری همتا (peer-review) قرار نگرفته است. اما همچنان برای این دستاورد کشوری خرسندیم و منتظر انتشار مقاله اصلی خواهیم بود.

نکته مهمی که در تولید واکسن برکت نیز رعایت نشد و تکرار آن را در تولید برکت پلاس شاهد هستیم، تولید و تزریق انبوه واکسن پیش از انجام فاز دوم و سوم بالینی، روی نمونه‌های انسانی است. ممکن است هر واکسن یا دارویی در فاز اول تحقیقاتی و روی نمونه‌های حیوانی درست کار کند و اثرگذاری خوب و نه «صد درصدی» داشته باشد، اما در فاز دوم و سوم بالینی دچار مشکل شود.

البته که منظور ما شکست «صد درصدی» واکسن برکت پلاس در فازهای دوم و سوم بالینی نیست و فقط بازگویی نکات مهم، رعایت ایمنی در تولید واکسن و حفظ جان هموطنان است. امیدواریم که مسئولین مربوطه و متخصصان این حوزه با ارائه توضیحات کافی درباره این واکسن جدید، آن را بهتر و کاملتر معرفی کنند.

ترجمه چکیده پیش‌مقاله

«سویه B.1.1.529 (امیکرون) ویروس سارس-کوو-۲ با چندین جهش جدید، مصونیت افراد واکسینه شده را کاهش داده است. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که استراتژی واکسیناسیون با تکرار دوزهای یادآور (بوستر) بعید است که پایدار باشد. هدف این گزارش، بررسی ایمنی و کارکرد آنتی‌بادی خنثی‌کننده کووایران پلاس (BIV1-CovIran Plus)، کاندید واکسن سارس-کوو-۲ بر پایه سویه امیکرون در مدل‌های موش و خوکچه هندی است.

سویه امیکرون ویروس پس از جداسازی و بررسی ویژگی‌های آن، وارد مرحله غیرفعال‌سازی شیمیایی و خالص‌سازی شد و سپس با ماده کمکی آلومینیوم (alum adjuvant) ترکیب شد. یک دوز کامل انسانی برکت پلاس به شکم پنج موش ماده و دو خوکچه هندی تزریق شد تا مسمومیت غیرعادی و آسیب‌های بعدی آن مورد بررسی قرار بگیرد. برای بررسی کارکرد واکسن، چهار گروه ده‌تایی موش دو دوز از برکت پلاس یا نمک فسفات بافر را در بازه‌های هفت روزه و ۱۴ روزه دریافت کردند. هفت روز پس از تزریق دوز دوم، آزمایش‌های مرسوم خنثی‌سازی ویروس روی سرم به دست آمده از موش‌های واکسینه شده انجام شد.

هیچ شواهد بالینی غیرعادی بزرگ یا کوچکی در بافت مدل‌های حیوانی دیده نشد. در تمام نمونه‌هایی که دو دوز برکت پلاس را در بازه هفت روزه دریافت کردند، مشخص شد که غلظت بیشتر از ۰.۰۳ (۱/۳۲) این محلول می‌تواند سویه امیکرون را خنثی کند. به علاوه، در تمام نمونه‌هایی که دو دز برکت پلاس را در بازه ۱۴ روزه دریافت کردند، مشخص شد که غلظت بیشتر از ۰.۰۱۵ (۱/۶۴) این محلول می‌تواند سویه امیکرون را خنثی کند. همچنین مشخص شد که ۶۰ درصد از نمونه‌های این مطالعه می‌توانند امیکرون را با غلظت بیش از ۰.۰۰۸ (۱/۱۲۸) این محلول خنثی کنند.

مدل‌های حیوانی به خوبی توانستند برکت پلاس (BIV1-CovIran Plus) را تحمل کنند و هیچ نگرانی ایمنی ایجاد نشد. به علاوه، این کاندید واکسن خنثی‌سازی محافظتی در برابر سویه امیکرون ایجاد کرد. گزارش‌های آینده درباره استفاده این واکسن به عنوان دوز یادآور و کارکرد این واکسن روی سویه‌های دیگر سارس-کوو-۲ خواهد بود.»