نرخ پایین ابتلای فیل‌ها به سرطان، امید تازه دانشمندان برای مقابله با این بیماری در انسان‌ها

یک تیم بین‌المللی از دانشمندان در مطالعه جدید خود مشخص کردند که چرا فیل‌ها، به عنوان یکی از بزرگترین موجودات روی کره زمین، نرخ پایینی از سرطان را تجربه می‌کنند. تحقیقات آن‌ها نشان می‌دهد که این پستانداران دارای گونه‌های ژنتیکی منحصر‌به‌فردی هستند که خطر ابتلا به تومور را کاهش می‌دهد و این یافته‌ها می‌تواند به توسعه روش‌های جدید برای درمان سرطان در انسان‌ها کمک کند.

با بزرگتر شدن یک موجود زنده و تکثیر سلول‌های آن، احتمال جهش‌های سرطانی در آن نیز افزایش پیدا می‌کند. درواقع، موجود زنده هرچقدر بزرگ‌تر باشد، سلول‌های بیشتری دارد و خطر ابتلا آن به سرطان نیز با افزایش سن بیشتر می‌شود. با این حال، در برخی گونه‌های بزرگ‌تر مانند نهنگ‌ها و فیل‌ها، به نظر می‌رسد شواهد بسیار کمی از سرطان وجود داشته باشد، علی‌رغم اینکه این موجودات بزرگ هستند و عمر طولانی دارند.

طول عمر فیل‌ها تقریبا مشابه انسان‌ها است، اما علی‌رغم جثه بسیار بزرگشان، حتی در سنین بسیار بالا هم علائم بسیار کمی از سرطان در آن‌ها دیده می‌شود. تخمین زده شده که پنج درصد از فیل‌ها درنهایت تسلیم سرطان می‌شوند، درحالی که این میزان برای انسان‌ها 25 درصد است.

طبق مطالعه مهمی که چند سال پیش در مورد روش‌های مقابله این پستانداران عظیم‌الجثه برای مقابله با سرطان انجام شده بود، فیل‌ها دارای 20 نسخه مختلف از یک ژن سرکوب‌کننده تومور به نام p53 هستند. این ژن پروتئینی (با همان نام p53) تولید می‌کند که تا حدودی مانند یک نگهبان در برابر تقسیم‌های سلولی عمل می‌کند.

هنگامی که ژن p53 به درستی کار نمی‌کند، سلول‌های آسیب‌دیده می‌توانند تکثیر شوند و بافت‌های سرطانی افزایش پیدا می‌کند. تصور می‌شود که اختلال در تنظیم این ژن نقش مهمی در گسترش بیش از نیمی از سرطان‌های انسانی دارد، اما برخلاف فیل‌ها، ما فقط یک نسخه از این ژن را در بدن خود داریم.

حالا دانشمندان در تحقیق جدید خود، نحوه دقیق سرکوب سرطان توسط ژن‌های مختلف p53 در فیل‌ها را بررسی کرده‌اند.

نحوه مقابله با سرطان توسط فیل‌ها

به گفته دانشمندان، فعالیت p53 در یک سلول توسط ژن دیگری به نام MDM2 تنظیم می‌شود و فعالیت آن‌ها تاثیر زیادی روی عملکرد سلول‌های سالم دارد. تحقیقات جدید نشان می‌دهد فیل‌ها دارای مجموعه‌ای باورنکردنی از پروتئین‌های مختلف p53 هستند که می‌توانند راه‌های غیرفعال‌سازی MDM2 را افزایش دهند.

این مسیر p53–MDM2 برای عملکرد سلول‌های سالم اساسی است – p53 برای بررسی سلامت سلول وارد می‌شود و MDM2 با ارسال سیگنالی مبنی بر اینکه همه چیز خوب کار می‌کند، مانع از آغاز مرگ سلولی p53 می‌شود. به طور دقیق، p53 سلامت سلول را بررسی می‌کند و MDM2 با ارسال سیگنالی مبنی بر اینکه همه‌چیز به درستی کار می‌کند، مانع از شروع مرگ سلولی آن می‌شود.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد فیل‌ها دارای مجموعه‌ای باورنکردنی از پروتئین‌های مختلف p53 هستند که می‌توانند راه‌های غیرفعال‌سازی MDM2 را افزایش دهند.

با توجه به اینکه انسان‌ها تنها یک ژن p53 دارند، تکثیر سلول‌های سرطانی سریع‌تر و راحت‌تر انجام می‌شود. اما در فیل‌ها، پروتئین p53 ده‌ها شکل مولکولی مختلف به خود می‌گیرد و با وجود MDM2 از غیرفعال شدن آن‌ها جلوگیری می‌شود تا تکثیر بسیاری از سلول‌های سرطانی را متوقف کند.

«فریتز ولراث» یکی از محققان این پژوهش از دانشگاه آکسفورد توضیح می‌دهد:

«این مطالعه پیچیده و جذاب نشان می‌دهد که فیل‌ها تا چه‌اندازه فوق‌العاده هستند و بررسی و مطالعه درباره آن‌ها تا چه‌اندازه برای ما مهم است.»

با وجود این تحقیقات، می‌توان انتظار داشت که پزشکان و دانشمندان در آینده، روش‌های جدیدی برای درمان سرطان در انسان‌ها ارائه کنند.