ناراحتی قلبی چیست و چه علائمی دارد؟

ناراحتی قلبی اصطلاحی عامیانه در توصیف مشکلات قلبی است. به عبارت دیگر، به بیماری‌هایی که به طور کلی به قلب مرتبط هستند و در این ناحیه سبب درد یا بروز سایر ناراحتی‌ها برای فرد می‌شوند، ناراحتی یا بیماری قلبی می‌گویند. اما اگر بخواهیم نگاهی تخصصی به این عبارت بیندازیم، باید برخی از رایج‌ترین بیماری‌های قلبی را در نظر بگیریم.

در این مقاله نگاهی به بیماری‌های قلبی می‌اندازیم که هر یک در نوع خود یک ناراحتی قلبی محسوب می‌شوند. علائم و روش‌های درمان هرکدام از آن‌ها را به اختصار بیان خواهیم کرد.

ناراحتی قلبی

انواع مختلفی بیماری قلبی وجود دارد که هرکدام علائم و درمان منحصر به فرد خود را دارند. برای برخی، تنها تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو برای مدت زمان کوتاهی می‌تواند منجر به بهبود فرد و سلامت وی گردد. در برخی شرایط دیگر، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

برخی از انواع شایع بیماری قلبی عبارتند از: بیماری عروق کرونری (CAD)، نارسایی قلبی، بیماری دریچه قلب که خود شامل بیماری‌های اِندوکاردیت و روماتیسم قلبی است، پریکارد، کاردیومیوپاتی و بیماری قلبی مادرزادی.

در ادامه هر یک از این موارد را به اختصار شرح می‌دهیم.

بیماری عروق کرونری

CAD شایع‌ترین مشکل قلبی است. در بیماری عروقی کرونری که یکی از عواملی است که منجر به ناراحتی قلبی می‌شود، ممکن است در شریان‌های کرونر قلب انسداد ایجاد شود. این شریان‌ها در حقیقت عروقی هستند که خون را به قلب می‌رسانند. انسداد شریان‌ها می‌تواند منجر به کاهش جریان خون ورودی به عضله قلب شود که در نتیجه آن قلب میزان کمتری از اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت می‌کند.

این بیماری معمولا در نتیجه «آترواسکلروز» شروع می‌شود - وضعیتی که گاهی اوقات «سخت شدن شریان‌ها» نامیده می‌شود.

بیماری عروق کرونری قلب می‌تواند باعث ایجاد در در ناحیه قفسه سینه شود که در این صورت «آنژین» نامیده می‌شود. درحالت دیگری، بیماری عروق کرونری گاهی منجر به حمله می‌گردد.

علل ابتلا به ناراحتی قلبی عروق کرونری

برخی از مواردی که ممکن است فرد را در معرض خطر بیماری عروق کرونری قرار دهد عبارتند از:

سن (برای مردان خطر بیماری قلبی بعد از 55 سالگی افزایش می‌یابد. برای زنان، این خطر پس از یائسگی به شدت افزایش می‌یابد.) مورد دیگر فعالیت بدنی کم است. ورزش کردن می‌تواند ریسک ابتلا به ناراحتی قلبی عروق کرونری را کاهش دهد. ابتلا به دیابت یا سندروم متابولیک از دیگر دلایلی است.

از سوی دیگر، می‌توان به ژنتیک فرد یا سابقه خانوادگی در ابتلا به بیماری عروق کرونری اشاره کرد. فشار خون بالا، سطح بالای کلسترول در خون، چاقی، سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های الکلی، آرتیمی قلب (یا همان تپش قلب) نیز از دیگر دلایل عمده هستند.

آریتمی زمانی اتفاقی می‌افتد که فرد ضربان قلب نامنظم داشته باشد. آریتمی‌های جدی اغلب ناشی از سایر مشکلات قلبی است اما ممکن است به صورت خود به خود نیز رخ دهند.

نارسایی قلبی

وقتی قلب فرد دچار نارسایی قلبی باشد، قلب قادر نیست آنطور که باید برای رفع نیازهای بدن خون را پمپاژ کند. این معمولا به دلیل بیماری عروق کرونری ایجاد می‌شود اما ممکن است در اثر ابتلا به تیروئید، فشار خون بالا یا بیماری عضله قلب نیز بوجود آید.

از اصلی‌ترین علائم این بیماری می‌توان به تپش قلب نامنظم برای مدت زمان طولانی اشاره کرد. فردی با این علامت باید برای اطمینان از سلامت قلب خود به پزشک مراجعه کند تا پزشک با انجام آزمایشات لازم و مشاهده مجموعه‌ای از علائم، اقدام به درمان فرد کند.

بیماری دریچه قلب

همانطور که در این مقاله نگاهی کوتاه به ساختار قلب انداختیم، می‌دانیم قلب دارای چهار دریچه است که باز و بسته می‌شوند تا جریان خون را در بدن برقرار سازند. به عبارت دیگر، قلب یک عضله با اندازه تقریبی مشت انسان است که وظیفه پمپاژ کردن خون در سراسر بدن را به عهده دارد.

اما در صورت وجود ناهنجاری‌هایی در قلب، باز و بسته شدن دریچه‌ها به روش صحیح انجام نمی‌شود و وقتی این اتفاق می‌افتد، جریان خون ممکن است مسدود شود و یا خون نشت کند.

بیماری دریچه قلب که یکی از موارد ناراحتی قلبی است به طور کلی در اثر یکی از عوامل زیر بوجود می‌آید: عفونت‌هایی مانند تب روماتیمسی، بیماری مادرزادی قلبی، فشار خون بالا، بیماری عروق کرونری و حمله قلبی.

بیماری‌های دریچه قلب عبارتند از: اندوکاردیت و روماتیسم قلبی.

اِندوکاردیت

اندوکاردیت یک ناراحتی قلبی است که درحقیقت عفونتی است که معمولا توسط باکتری ایجاد می‌شود. این باکتری ممکن است در طول بیماری‌های مختلف، بعد از عمل جراحی یا پس از استفاده از آمپول یا سرم وارد خون شده و در قلب ریشه بدواند.

احتمال ابتلا به اندوکاردیت درحالیکه فرد پیش از این مشکل دریچه قلب داشته است، بیشتر است. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولا می‌توانند این بیماری را درمان کنند، اما این بیماری بدون درمان تهدید کننده و خطرناک است.

اگر دریچه قلب به طور جدی در نتیجه اندوکاردیت آسیب دیده باشد، ممکن است به جراحی جهت تعویض دریچه نیاز داشته باشید.

روماتیسم قلبی

رماتیسم قلبی که یکی دیگر از موارد ناراحتی قلبی است، زمانی ایجاد می‌شود که ماهیچه‌ها و دریچه‌های قلب توسط تب روماتیسمی آسیب ببینند.

بیماری روماتیسم قلبی در اوایل قرن بیستم شایع‌تر بود. اما اکنون پزشکان قادر هستند با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها از بیماری‌هایی که منجر به روماتیسم قلبی می‌شوند، پیشگیری کنند. اگر فردی دچار این بیماری شود، علائم آن معمولا سال‌ها پس از عفونت ظاهر می‌شود.

بیماری پریکارد

پریکارد در حقیقت کیسه‌ای است که قلب انسان را احاطه می‌کند. هر بیماری مرتبط با این کیسه، بیماری «پریکارد» نامیده می‌شود و خود یک نوع ناراحتی قلبی به شمار می‌رود. از جمله بیماری‌های مرتبط با پریکارد می‌توان به پریکاردیت یا همان التهاب پریکارد اشاره کرد.

این بیماری معمولا در اثر عفونت با یک ویروس مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید و یا آسیب به پریکارد ایجاد می‌شود. پریکارد به عنوان یک ناراحتی قلبی اغلب نیاز به جراحی قلب باز دارد.

کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب)

میوکارد عضله قلب است که وقتی دچار التهاب می‌شود منجر به بیماری «میوکاردیت» یا «کاردیومیوپاتی» می‌شود. به عبارت دیگر، زمانی که این عضله کشیده، ضخیم و یا سفت شود، میوکاردیت رخ می‌دهد. در بیماری میوکاردیت عضله قلب ممکن است به حدی ضعیف شود که نتواند پمپاژ خون را به درستی انجام دهد.

در این صورت احتمال لخته شدن خون و بروز سکته قلبی وجود دارد. علل احتمالی زیادی برای ابتلای فرد به این ناراحتی قلبی وجود دارد: شرایط ژنتیکی قلبی، واکنش به داروها یا سموم خاص و مواد شیمیایی یا قرار گرفتن در معرض عفونت ویروسی. متاسفانه هنوز پزشکان قادر به تشخیص دقیق علل این بیماری نیستند.

با این‌حال، در موارد ابتلای خفیف به میوکاردیت فرد می‌تواند با مصرف دارو و استراحت درمان شود. در موارد شدیدتر نیاز به پیوند قلب و عمل جراحی دیده شده است.

بیماری قلبی مادرزادی، یک ناراحتی قلبی

بیماری قلبی مادرزادی زمانی اتفاق می‌افتد که هنگام شکل‌گیری قلب جنین در رحم مادر، مشکلی پیش آید. ناهنجاری قلبی گاهی بلافاصله پس از تولد منجر به مشکلاتی می‌شود اما در برخی موارد تا زمانی که فرد بالغ نشود، هیچ علائمی ندارد.

«ناهنجاری‌های سپتوم» یکی از شایع‌ترین مشکلات مادرزادی قلب هستند. نوع دیگری از ناهنجاری‌ها «تنگی ریه» نام دارند. این یک دریچه باریک است که تنگی آن سبب می‌شود جریان خون به ریه‌ها کاهش یابد. در برخی موارد می‌توان این مورد را عمل جراحی درمان کرد.

در برخی نوزادان یک رگ خونی کوچک به نام «مجرای شریان» در بدو تولد آنطور که باید بسته نمی‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، مقداری خون به داخل شریان ریوی نشت می‌کند که سبب وارد شدن فشار به قلب می‌شود. پزشکان قادر هستند این مشکل را با جراحی یا یک روش درمانی در زمان بارداری مادر درمان کنند.

در نظر داشته باشید که پیشرفت علم پزشکی اکنون درمان هریک از بیماری‌های مذکور را ممکن کرده است. تنها کافی است در صورت داشتن علائم با پزشک خود مشورت کنید.