معاونت علمی ریاست جمهوری: مجوز اقامت ۵ ساله نخبگان خارجی در کشور صادر خواهد شد

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعلام کرده سعی دارد با اجرای «برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین المللی» اتصال توانمندی و تخصص این افراد به اکوسیستم فناوری و نوآوری را محقق کند و از تخصص نخبگان خارجی بهره‌مند شود. چندی پیش نیز مجوز اقامت اتباع خارجی سرمایه‌گذار با سرمایه‌گذاری حداقل ۲۵۰ هزار دلار در ایران صادر شده بود.

سایت رسمی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خبری با تیتر «مجوز اقامت 5 ساله برای اتباع خارجی صادر شد» را منتشر کرده است. این معاونت ریاست جمهوری اعلام کرده در راستای بهره‌مندی از توانایی و توانمندی‌های نخبگان خارجی قصد دارد برنامه‌هایی را در راستای شناسایی، جذب و ارائه خدمات به این افراد اجرا کند.

این در حالی است که بهره‌مندی و استفاده از توانمندی نخبگان خارجی، در شرایطی به برنامه‌های مهم معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کشور بدل شده که هر روز با سیل مهاجرت گسترده ایرانیان از کشور مواجهیم. این سیل گشترده مهاجرت تا جایی پیش رفته که چالش نیروی انسانی در بیشتر حوزه‌های کسب‌وکاری حالا دیگری به یک بحران جدی تبدیل شده است.

از صادرات نیروی انسانی تا جذب آن

حالا در شرایطی که کشورهای مهاجر پذیر برنامه‌ای پیشروتر از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کشور را در راستای جذب نخبگان ایرانی اجرا می‌کنند، معاونت علمی نیز بر آن شده تا با اجرای چنین برنامه‌ای در راستای بقا و حفظ نیروی انسانی کشور پیش رود.

بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت، چند روز پیش طی مصاحبه‌ای که با روزنامه هم‌میهن داشت، اعلام کرد: «پیش‌بینی ما افزایش مهاجرت است ولی اینکه روی چه ترازی می‌ایستیم هنوز برای‌مان معلوم نیست. میزان مهاجرت از سال ۲۰۱۸ تا چندسال بعد به دلیل کرونا روی تراز ۵۰هزار ایستاده بود اما الان با برداشته شدن محدودیت‌های کرونا و تسهیلاتی که کشورهای مهاجرپذیر می‌دهند، مهاجران به‌ویژه مهاجران تحصیلکرده بیشتر شده‌اند. این فنر فشرده شده در حال آزاد شدن است و در همه بخش ها خودش را نشان می‌دهد.»

درست در شرایطی که نگرانی‌ها درباره سیل مهاجرت افزایش پیدا کرده، نه تنها برنامه‌ای برای مدیریت این روند ارائه نشد، بلکه مهدی قلعه نوی، رییس مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با بیان اینکه برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین المللی تاکنون بیش از 450 نفر از متخصصان غیر ایرانی حاضر در کشور را شناسایی کرده از حمایت این طرح از نزدیک به 300 نفر از متقاضیان خبر داده است.

او با توضیح درباره جزئیات این در این برنامه «حمایت‌های پژوهشی و انگیزشی از نخبگان غیر ایرانی»، «تسهیل فرآیندهای بروکراتیک برای اعطای خدمات پایه شهروندی به دارندگان کارت اقامت ویژه»، «ایجاد انگیزه در مدیران بخش دولتی برای تسهیل موانع کسب و کار افراد خارجی»، «اخذ مجوز کسب و کار  و احداث مطب» و «تملک دارایی‌ها» نیز تعریف شده است.

رویکرد جذب نخبگان و توسعه علمی و عملیاتی برای هر کشوری در جریان توسعه آن اثرگذاری درخوری دارد. این برنامه اما می‌توانست به شکل موازی با حفظ سرمایه‌ها پیش برود.

استفاده از توانمندی‌ها در تمامی سطوح

برنامه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای جذب نخگان خارجی، با مصوبه هیات وزیران مبنی بر استفاده از دانش و تخصص متخصصان و کارآفرینان غیرایرانی به یک همکاری مشترک تبدیل شده است تا از ظرفیت‌های قانونی و ماموریت دیگر نهادهای موثر در این کار هم استفاده شود.

از سویی دیگر در این مصوبه آمده است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موظف است حداکثر ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه، معیارهای تشخیص نخبگی را برای تصویب به هیات وزیران ارائه و کمیسیون مربوطه در وزارت کشور درخصوص بهره مندی افراد غیرایرانی از این امتیازات تصمیم گیری کند.

ضرب‌العجلی که تا امروز برای حفظ نیروی انسانی اعلام نشده بود، حالا برای جذب نیروی انسانی غیر بومی طرح شده. این روند یکی از اخطارهایی است که خبر از کمبود جدی نیروی انسانی در کشور می‌دهد. البته راهکاری برای جلوگیری از مهاجرت دانشجویان پزشکی اعلام شده است.

بر اساس اعلام معاونت آموزشی وزارت بهداشت دانشجویان از پس دکتری حرفه‌ای پزشکی دندانپزشکی و داروسازی باید به ازای هر سال تحصیلی ۱۵۰ میلیون تومان و دانشجویان کارشناسی علوم پزشکی هم به ازای هر سال ۶۰ میلیون وثیقه برای خروج از کشور تهیه کنند. البته تسری این راهکار به بخش‌های دیگر علمی کشور هم دور از ذهن نیست.