تلسکوپ افسانه‌ای دوران شوروی در جنگ اوکراین و روسیه آسیب دیده است

در جریان جنگ بین اوکراین و روسیه، رادیو تلسکوپ غول‌پیکر Yevpatoria RT-70 در کریمه که زمانی برای ارسال پیام به موجودات فضایی استفاده می‌شد، نابود شده است.

به گزارش Space.com، این تلسکوپ 70 متری که در دوران شوروی ساخته شده بود، در اصل برای مطالعه سیاراتی مانند زهره و مریخ و همچنین ارتباط با فضاپیماهای اعماق فضا طراحی شد. اما نیروهای روسی پس از اشغال کریمه در سال 2014، از آن برای اهداف نظامی و ارتقاء سامانه‌های ارتباطی خود استفاده می‌کردند.

اوکراین در حمله اخیر خود، این مرکز را به دلیل نقش آن در پشتیبانی از حملات روسیه با پهپاد مورد هدف قرار داده است.

ساخت و موارد استفاده از تلسکوپ RT-70

تلسکوپ RT-70 یکی از بزرگ‌ترین رادیوتلسکوپ‌های جهان به‌شمار می‌رفت. این سازه در دهه 1970 ساخته شد و توانایی ارسال و دریافت سیگنال‌های آزمایش‌های فضایی را داشت. میان سال‌های 1999 تا 2003، این تلسکوپ چندین پیام بین‌ستاره‌ای به ستارگان نزدیک ارسال کرد. یکی از مشهورترین آن‌ها «پیام نوجوانان» در سال 2001 بود که توسط گروهی از نوجوانان روسی به شش ستاره خورشیدمانند مخابره شد. در سال 2008 نیز پیامی با عنوان «یک پیام از زمین» شامل 501 تصویر، متن و موسیقی انتخابی مردم به سیاره فراخورشیدی Gliese 581c ارسال شد.

علاوه‌بر تلاش برای تماس با هوش فرازمینی، این تلسکوپ نقش کلیدی در ماموریت‌های فضایی شوروی مانند «ونرا»، «وگا» و «فوبوس» برای کاوش زهره و مریخ ایفا کرده است. همچنین در ماموریت‌های آژانس فضایی اروپا مانند Mars Express و Rosetta نیز به‌کار گرفته شد.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که روسیه از این تلسکوپ برای بهبود دقت سامانه ناوبری ماهواره‌ای GLONASS، مشابه GPS، استفاده می‌کرده است.

کریمه محل چند مرکز نجومی مهم دیگر نیز هست؛ از جمله تلسکوپ آینه‌ای Shajn و رصدخانه اخترفیزیکی کریمه. بااین‌حال، حمله روسیه به اوکراین از سال 2022 تاکنون خسارت‌های سنگینی به زیرساخت‌های علمی این کشور وارد کرده است. براساس گزارش نشریه Nature Astronomy، بسیاری از رصدخانه‌ها و تجهیزات نجومی اوکراین آسیب جدی دیده‌اند. یونسکو در گزارشی در سال 2024 برآورد کرد که بازسازی کامل زیرساخت‌های پژوهشی عمومی اوکراین به حدود 1.26 میلیارد دلار بودجه نیاز دارد.