هرآنچه درباره تراشه‌های اسنپدراگون ایکس الیت و ایکس پلاس کوالکام می‌دانیم

عموم کاربران کوالکام را با عملکرد مطلوب تراشه‌هایش در دنیای اسمارت‌فون‌ها به یاد دارند؛ تراشه‌هایی که اکثر پرچمدارها به آن مجهزند و نقش به‌سزایی در اجرای گرافیکی و پردازش‌ بازی‌های مختلف دارند. بااین‌حال مسیر حرکت کوالکام محدود به گوشی‌ها نیست و آن‌ها دو تراشه اسنپدراگون X Elite و X پلاس را معرفی کرده‌اند؛ تراشه‌هایی که برای لپ‌تاپ‌ها درنظر گرفته شده‌اند و قرار است رقبای خود در سری M اپل را به چالش بکشند. همچنین این تراشه‌ها به هسته‌های اوریون مجهز هستند و مبتنی بر معماری آرم طراحی شده‌اند تا کارایی و قدرت دستگاه‌های ویندوزی را تا حد زیادی افزایش دهند. 

احتمالاً این دو پردازنده پیشرفت‌های بزرگی را درزمینه هوش مصنوعی مولد به ارمغان خواهند آورد؛ زیرا کوالکام سریع‌ترین واحد پردازشی را در تراشه‌های خود قرار داده و هر کدام از توان 45 TOPS (تریلیون عملیات در ثانیه) پشتیبانی می‌کنند. این درحالی است که پردازنده‌های میتیور لیک اینتل و سری Hawk Point شرکت AMD به‌ترتیب از 10 و 16 TOPS برخوردارند. همچنین طبق برخی شایعات، تراشه‌های سری اسنپدراگون ایکس، برخی از قابلیت‌های هوش مصنوعی را در نسخه آتی و احتمالی ویندوز ۱۱ اجرا خواهند کرد. 

طبق اطلاعات منتشرشده، کوالکام سه تراشه از سری پردازنده‌های X1 Elite و دو تراشه از سری دیگر، یعنی X1 پلاس را در اختیار شرکت‌های سازنده قرار می‌دهد که عبارتند از: 

• X1 Elite (X1E-84-100)
• X1 Elite (X1E-80-100)
• X1 Elite (X1E-78-100)
• X1 Plus (X1P-64-100)
• X1 Plus (X1P-42-100)

مشخصات اسنپدراگون X Elite و X پلاس

در جدول زیر نگاهی کلی به مشخصات این دو تراشه داریم: 

	اسنپدراگون X Elite	اسنپدراگون X پلاس
CPU	۱۲ هسته اوریون با فرکانس ۳.۸ گیگاهرتز	۱۰ هسته اوریون با فرکانس ۳.۴ گیگاهرتز
GPU	آدرنو، ۴.۶ ترافلاپس	آدرنو، ۳.۸ ترافلاپس
واحد پردازش عصبی (NPU)	کوالکام Hexagon با توان ۴۵ TOPS (عادی) و حداکثر ۷۵ TOPS	کوالکام Hexagon با توان ۴۵ TOPS
مودم	اسنپدراگون X65 5G	اسنپدراگون X65 5G
دوربین	-تکی ۶۴ مگاپیکسلی -دو دوربین ۳۲ مگاپیکسلی -ضبط ویدیو با کیفیت 4K و پشتیبانی از HDR	-تکی ۶۴ مگاپیکسلی -دو دوربین ۳۲ مگاپیکسلی -ضبط ویدیو با کیفیت 4K و پشتیبانی از HDR
رم	LPDDR5X-8448	LPDDR5X-8448
ارتباطات	وای‌‌فای ۶، 6E و ۷، بلوتوث ۵.۴ و Qualcomm FastConnect 7800	وای‌‌فای ۶، 6E و ۷، بلوتوث ۵.۴ و Qualcomm FastConnect 7800
لیتوگرافی	۴ نانومتری TSMC	۴ نانومتری TSMC

این دو پردازنده اولین تراشه‌هایی هستند که از هسته‌های جدید اوریون کوالکام بهره می‌برند؛ هسته‌هایی که توسط نوویا، استارتاپ خریداری‌شده توسط کوالکام (در سال ۲۰۲۱) ساخته شده‌اند و انتظار می‌رود که عملکرد پردازشی مناسبی را ارائه دهند. 

اسنپدراگون X Elite به ۱۲ هسته اوریون با فرکانس ۳.۸ گیگاهرتز مجهز است؛ هسته‌هایی که در ۳ کلاستر ۴ هسته‌ای تعبیه شده‌اند و در پردازش‌های تک یا دو هسته‌ای با فرکانس ۴.۳ گیگاهرتز کار می‌کنند. در طرف دیگر اسنپدراگون ایکس پلاس از ۱۰ هسته ۳.۴ گیگاهرتزی بهره می‌برد. در مشخصات X Elite، پشتیبانی از رزولوشن 4K و فرکانس ۱۲۰ هرتز ذکر شده و می‌‌‌تواند به‌طورهمزمان از طریق سه مانیتور، خروجی محتوا را با کیفیت 4K نمایش دهد. 

کوالکام در ساخت هر دو پردازنده، پردازشگر گرافیکی آدرنو را به‌کار گرفته است که از حداکثر 4.6 ترافلاپس (معیاری برای اندازه‌گیری عملکرد گرافیکی) پشتیبانی می‌کند. علاوه‌براین، واحد پردازش عصبی هر دو تراشه داده‌ها را با توان ۴۵ TOPS پردازش می‌کنند که این عدد برای X Elite تا حداکثر ۷۵ TOPS قابل افزایش است. درنتیجه چنین پتانسیلی به تراشه‌ها این امکان را می‌دهد تا محاسبات هوش مصنوعی را به‌ترتیب ۲ برابر سریع‌تر از M3 پرو و ۸ برابر سریع‌تر از Intel Ultra 7 پردازش کنند.

اگرچه کوالکام تاکنون اعداد دقیقی از توان طراحی حرارتی تراشه‌ها ارائه نکرده، اما طبق گفته‌های این شرکت، پردازنده‌ها قادرند بسته به میزان قدرت دستگاه، توان خود را تنظیم کنند. همچنین در این تراشه‌ها بخش دیگری با نام Micro NPU تعبیه شده که با دریافت اطلاعات از حسگرها (مثل دوربین‌ها یا میکروفون‌ها) به تحلیل و پردازش آن‌ها می‌پردازد و به دستگاه کمک می‌کند تا درک بهتری از محیط و کاربر داشته باشد و عملکرد بهتری ارائه دهد.

عملکرد احتمالی X Elite و X پلاس

از‌ آنجایی که لپ‌تاپ‌های مجهز به این تراشه‌ها در اواسط سال میلادی جاری روانه بازارهای جهانی می‌شوند، هنوز داده دقیقی از عملکرد این دو پردازنده در لپ‌تاپ‌ها در دسترس نیست. بااین‌حال کوالکام در تست‌هایی که از تراشه‌های جدید خود به اشتراک گذاشته، به بررسی عملکرد چندرشته‌ای آن‌ها در Geekbench پرداخته که به‌ترتیب از برتری ۲۸ و ۱۰ درصدی X Elite و X پلاس نسبت به M3 مک‌بوک پرو خبر می‌دهد. یکی از دلایل شکست M3 را می‌توان در ۸ هسته‌بودن آن یافت، درحالی‌که X Elite و X پلاس هرکدام به ۱۰ و ۱۲ هسته مجهزند و به‌همین دلیل سرعت بالاتری در اجرای برنامه‌ها و عملکرد پردازشی دارند. همچنین در بسیاری از تست‌های کوالکام ادعا شده اسنپدراگون X Elite و X پلاس سریع‌تر از Core Ultra 7 و Ryzen 9 7940HS عمل می‌کنند و حداکثر کارایی را با قدرت کمتر ارائه می‌دهند. 

اضافه‌ بر موارد بالا، انتظار می‌رود شاهد اجرای برنامه‌های بیشتری با این تراشه‌ها باشیم؛ زیرا تراشه‌های سابق کوالکام (Snapdragon 8cx) برای ویندوز با مشکلاتی در اجرای بسیاری از بازی‌ها، آنتی‌ویروس‌ها و سایر برنامه‌های کاربردی روبه‌رو بودند. بااین‌حال ظاهراً این مشکل در پردازنده‌های جدید تا حدودی برطرف شده و سطح عملکرد و سازگاری بالاتری را از پلتفرم محبوب مایکروسافت خواهیم دید. 

لپ‌تاپ‌های احتمالی مجهز به سری اسنپدراگون X

اگرچه هنوز هیچ لپ‌تاپی به‌صورت رسمی با پردازنده‌های سری اسنپدراگون X وارد بازار نشده، اما کوالکام طی رویدادی در سال میلادی گذشته اعلام کرد که با برندهای بزرگ مانند ایسر، ایسوس، لنوو، اچ‌پی، مایکروسافت سرفیس، سامسونگ و شیائومی در ساخت دستگاه‌های مجهز به این تراشه‌ها همکاری خواهد داشت. تاکنون برخی شایعات از حضور این تراشه‌ها در نسخه‌های عادی سرفیس ۱۰ پرو و سرفیس لپ‌تاپ ۶ خبر داده‌اند و دیگر گزارش‌ها نیز حاکی از آن هستند که گلکسی بوک 4 اج، ThinkPad T14s و Yoga Slim 7 به پردازنده‌های نام‌برده مجهز خواهند بود. 

قیمت و زمان عرضه

همان‌طور که گفتیم، اولین لپ‌تاپ‌های مجهز به این سری طی ماه‌های میلادی آینده از راه خواهند رسید. علی‌رغم اینکه هنوز از قیمت دستگاه‌ها و ارزش‌شان اطلاعی نداریم، اما با توجه طراحی X Elite و قدرت آن، احتمالاً برچسب قیمتی ۱۰۰۰ دلار به بالا را برای لپ‌تاپ‌های مجهز به این تراشه خواهیم دید.