امیدی جدید برای ریشه‌کنی مالاریا: دارویی که خون انسان را برای پشه‌ها کشنده می‌کند

محققان رویکردی شگفت‌انگیز برای جلوگیری از انتقال مالاریا پیشنهاد کرده‌اند. آنها دریافتند اگر داروی نیتیزینون (Nitisinone) که در بازار موجود است، در خون انسان باشد، پشه‌ها پس از مصرف آن در عرض چند ساعت از بین می‌روند.

براساس گزارش The Independent، در‌حال‌حاضر چندین روش برای کاهش تعداد پشه‌ها و خطر ابتلا به مالاریا وجود دارد. یکی از آنها استفاده از دارویی ضدانگلی به نام ایورمکتین (Ivermectin) است. وقتی پشه‌ها خون حاوی این دارو را می‌خورند، طول عمرشان کوتاه می‌شود اما محققان می‌گویند این دارو برای محیط‌زیست سمی است و اگر بیش‌ازحد از آن برای درمان افراد و حیوانات مبتلا به عفونت‌های انگلی استفاده شود، اثرش را از دست می‌دهد.

طبق مقاله‌ای که در ژورنال Science منتشر شده، محققان دانشگاه لیورپول داروی دیگری به نام نیتیزینون شناسایی کرده‌اند که پتانسیل سرکوب پشه‌ها و کنترل مالاریا را دارد.

داروی جدید برای کنترل مالاریا

محققان می‌گویند: «یکی از راه‌های جلوگیری از گسترش بیماری‌ها توسط حشرات، سمی‌کردن خون حیوانات و انسان‌ها برای این حشرات خون‌خوار است. یافته‌های ما نشان می‌دهد استفاده از نیتیزینون می‌تواند ابزار مکمل امیدوارکننده‌ای برای کنترل بیماری‌هایی مانند مالاریا باشد.»

نیتیزینون را معمولاً افراد مبتلا به بیماری‌های ارثی نادر مانند ادرار سیاه (آلکاپتونوری) و تیروزینمی نوع یک استفاده می‌کنند تا بدنشان اسید آمینه تیروزین را تجزیه کند. این دارو نوعی آنزیم به نام HPPD را در بدن بیماران مسدود می‌کند اما هنگامی که پشه خون حاوی این دارو را می‌خورد، آنزیم HPPD نیز در بدن آنها سرکوب می‌شود و پشه دیگر نمی‌تواند خون را هضم کند و طی چند ساعت می‌میرد.

4 نفر مبتلا به آلکاپتونوری خون خود را برای این مطالعه اهدا کردند؛ محققان این خون را به پشه‌های ماده آنوفل گامبیا (گونه‌ مسئول انتشار مالاریا در بسیاری از کشورهای آفریقایی) منتقل و بررسی کردند که چه غلظت‌هایی از این دارو برای ازبین‌بردن پشه‌ها لازم است و اثربخشی آن را با داروی ضدانگلی ایورمکتین مقایسه کردند.

محققان دریافتند نیتیزینون در جریان خون انسان بیشتر از ایورمکتین دوام می‌آورد و می‌تواند پشه‌ها را در تمام سنین (ازجمله پشه‌های مسن‌تر که احتمال انتقال مالاریا را دارند) و پشه‌های مقاوم به حشره‌کش‌های سنتی را نیز از بین ببرد. محققان می‌گویند پشه‌هایی که از این دارو تغذیه کردند، ابتدا توانایی پرواز را از دست دادند سپس بلافاصله کامل فلج شدند و مردند.