دستاورد بزرگ پزشکان: ساخت پچ‌های زیستی برای ترمیم قلب‌های آسیب‌دیده

دانشمندان موفق به توسعه وصله‌ها یا پچ‌های زنده‌ای شده‌اند که می‌توانند عملکرد قلب‌های آسیب‌دیده را بهبود ببخشند. این پچ‌ها از سلول‌های خونی بیماران گرفته می‌شوند و از طریق فرایندی خاص به سلول‌های عضلانی قلب تبدیل می‌شوند. این روش نوآورانه امید جدیدی به میلیون‌ها بیمار مبتلا به نارسایی قلبی می‌دهد.

نوآوری در درمان نارسایی قلبی با پچ‌های زیستی

طبق گزارش «گاردین» براساس مطالعات اخیر، نارسایی قلبی بیش از ۶۴ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت‌تأثیر قرار داده است. ازجمله دلایل این مشکل می‌توان به حملات قلبی، فشار خون بالا و بیماری‌های عروق کرونری اشاره کرد. باتوجه‌به کمبود شدید اعضای پیوندی و هزینه‌های بالای پمپ‌های قلب مصنوعی که خطرات جدی دارند، نیاز به روش‌های جایگزین بیش‌ازپیش احساس می‌شود.

اکنون محققان دانشگاه پزشکی «گوتینگن» آلمان اعلام کرده‌اند موفق به توسعه پچ‌های زیستی شده‌اند که می‌تواند مستقیم به قلب پیوند زده شود و خود را با سایر بافت‌ها هماهنگ کند. این پچ‌ها از سلول‌های خونی گرفته و به سلول‌های بنیادی تبدیل می‌شوند، سپس در محیط آزمایشگاهی به سلول‌های عضلانی قلب و بافت‌های پیوندی رشد داده می‌شوند. این سلول‌ها درون ژل کلاژنی قرار داده می‌شوند و در قالب‌های مخصوص شکل می‌گیرند تا ساختار مناسبی برای پیوند داشته باشند.

مزیت اصلی این روش نسبت به روش‌های دیگر چیست؟

تزریق مستقیم سلول‌های قلبی به عضله قلب می‌تواند خطراتی مانند رشد تومور یا ایجاد ضربان نامنظم قلب را ایجاد کند اما استفاده از این پچ‌های زیستی امکان پیوند تعداد بیشتری از سلول‌های قلبی فراهم می‌کند که این عوارض را نداشته باشد. آزمایش‌ها روی میمون‌های رزوس نشان داده‌اند این پچ‌ها باعث ضخیم‌ شدن دیواره قلب و بهبود توانایی انقباضی آن می‌شوند.

در مرحله بعد، این روش روی بیماری ۴۶ ساله مبتلا به نارسایی قلبی پیشرفته آزمایش شد. پچ‌های تولیدشده از سلول‌های انسانی به کمک جراحی به قلب او پیوند زده شد. بررسی‌ها نشان داد 3 ماه پس از پیوند این پچ‌ها زنده مانده‌اند و شبکه‌ خونی جدیدی در آنها شکل گرفته است.

بااینکه استفاده از سلول‌های اهدایی به معنای نیاز به سرکوب سیستم ایمنی است، محققان معتقدند تولید پچ‌های اختصاصی از سلول‌های خود بیمار برای افرادی که در وضعیت اضطراری هستند، زمان‌بر و پرهزینه خواهد بود. در عوض، استفاده از پچ‌های آماده و پیش‌‌ساخته می‌تواند ایمنی و دسترسی بیماران را افزایش دهد.

این روش هنوز در مراحل آزمایشی است و تاکنون ۱۵ بیمار به کمک این فناوری تحت درمان قرار گرفته‌اند اما محققان امیدوارند نتایج نهایی نشان دهد این پچ‌های زیستی می‌توانند عملکرد قلب را به‌طور قابل‌توجهی بهبود ببخشد و گزینه‌ای درمانی برای بیمارانی باشند که درحال‌حاضر فقط تحت مراقبت‌های تسکینی قرار دارند.

نتایج پژوهش حاضر در مجله Nature منتشر شده است.