بانک مرکزی: برنامه‌ای برای استفاده از کارت ملی در شبکه پرداخت نداریم

مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی اعلام کرد این نهاد هیچ‎گونه برنامه‌ریزی برای استفاده از کارت هوشمند ملی در شبکه پرداخت کشور ندارد. این موضوع را البته نباید با پروژه بانک ملی و استفاده از کارت ملی هوشمند به جای کارت بانکی این مجموعه اشتباه گرفت.

«محمدرضا مانی یکتا»، مدیر اداره نظام پرداخت بانک مرکزی تأکید کرد این بانک هیچ‎گونه برنامه‌ریزی برای استفاده از کارت هوشمند ملی در شبکه پرداخت کشور ندارد: «چراکه به‌لحاظ فنی این موضوع امکان‌پذیر نیست و دلیل اصلی نیز تفاوت‌های ساختاری جدی و البته عدم انطباق ظرفیت‌های تراشه کارت هوشمند ملی با استانداردهای بین‌المللی شبکه‌های پرداختی کارتی است.»

او این سخنان را در راستای برداشت‌های احتمالی اشتباه از گفتگوی هفته گذشته خود با برنامه «روزی‌نو» رادیو اقتصاد بیان کرده است. مانی یکتا در این گفتگو به پروژه اخیر بانک ملی اشاره کرده و گفت:

«با امضای تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان سازمان ثبت احوال کشور و بانک ملی جمهوری اسلامی ایران تجمیع کارت‌های خدماتی در کارت ملی هوشمند کلید خورد و از این طریق شهروندان می‌توانند از کارت ملی خود در آینده نزدیک به عنوان کارت بانکی نیز استفاده کنند.»

در همان برنامه رادیویی نیز تأکید شد امکان فنی استفاده از کارت ملی هوشمند در شبکه پرداخت کشور وجود ندارد، اما می‌توان از آن در یک شبکه بسته و یک بانک استفاده کرد. در واقع مشتریان بانک ملی تنها با مراجعه به شعب یا دستگاه‌های خودپرداز این بانک، می‌توانند از کارت ملی خود به جای کارت بانکی استفاده کنند.

چنین موضوعی با توجه به خبرهای شنیده شده از هک سازمان ثبت احوال، خطراتی دارد که ریسک‌های آن را در گفتگو با یک فعال حوزه امنیت بررسی کردیم.

بانک مرکزی پروژه کهربا را پیگیری می‌کند

مانی یکتا در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد آنچه به‌صورت مشخص در بانک مرکزی در حال پیگیری است تنوع‌بخشی به ابزارهای پرداخت است:

«براین‌اساس به‌روزرسانی ظرفیت‌های شبکه پرداخت، ارائه امکان انجام تراکنش‌های خرید با استفاده از برنامک‌های همراه هوشمند و استفاده از کارت‌های مجازی به‌جای کارت‌های فیزیکی مطابق با آخرین فناوری روز که تحت عنوان پروژه کهربا شناخته می‌شود در این بانک، شبکه بانکی و پرداخت در دست پیگیری است.»

به گفته وی طرح کارت هوشمند همراه بانکی (کهربا) که به «تراکنش‌های حضوری بدون کارت» معروف هستند با هدف ارتقای استانداردهای امنیتی شبکه پرداخت کشور تا دو ماه آینده آماده خدمت‎رسانی به مردم خواهد بود.

مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت اعلام کرد در تلاش هستند حدقل با 30 تا 40 درصد ظرفیت شبکه پذیرندگی کشور، یعنی بیش از 2.5 میلیون پایانه فروشگاهی این خدمت را به مردم ارائه دهند:

«در زمان حاضر 9 بانک در شبکه بانکی کشور تمام تغییرات لازم برای اجرای پروژه کهربا را عملیاتی کرده‌اند همچنین از تعداد 12 شرکت پرداخت نیز 8 شرکت این ظرفیت‌ها را فعال کردند. در همین لحظۀ گزارش نیز حدود 70 هزار پایانه فروشگاهی ظرفیت انجام تراکنش‎های غیرتماسی از طریق برنامک‌های موبایل را دارند و دو برنامک هوشمند تلفن همراه نیز فعال‌سازی شده است و آماده ارائه خدمت به مردم هستند.»

نیازی به داشتن کارت فیزیکی هنگام خرید نیست

بنابر اعلام مانی یکتا در پروژه کهربا، برای انجام تراکنش خرید نیازی به‌همراه داشتن فیزیک‌کارت در فروشگاه و کنار پایانه فروشگاهی نیست، بلکه تلفن همراه هوشمند این امکان را دارد که به‌صورت غیرتماسی با پایانه فروشگاهی تعامل برقرار کند و تراکنش خرید را انجام دهد.

به گفته وی هدف‎گذاری اصلی پروژه مذکور را ارتقای استانداردهای امنیتی شبکه پرداخت کشور و کارت‌های بانکی در اختیار مردم است: «در این روش باتوجه به عدم‌نیاز به حضور فیزیک کارت در زمان انجام تراکنش‎های حضوری، مخاطره کپی شدن کارت بانکی تقریباً از بین می‌‎رود.»

این مقام مسئول در بانک مرکزی با اشاره به مسائل امنیت پرداخت اظهار داشت با گرفتن اثر انگشت مشتری طی چندین مرحله روی برنامک هوشمند امنیت تا حد قابل‌ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد:

«علاوه بر این تراکنش نیز از آخرین استاندارهای امنیتی روز برخوردار است و روی برنامک هوشمند چندین کارت به‌صورت الکترونیکی و غیرحضوری امکان استفاده دارد، این ویژگی‌ها موجب جذابیت هرچه بیشتر این روش پرداخت می‌شود، در عین حال باتوجه به افزایش ایمنی که اتفاق می‌افتد، این امکان فراهم است که مشتری خود انتخاب کند که تراکنش از مبلغی پایین‌تر بدون رمز کارت و تنها با اثر انگشت خود مشتری انجام شود.»

اما روش انجام این پروژه به چه صورت است؟ مانی یکتا در این باره گفت: «در پروژه کهربا مشتریان یک بار نسبت به فعال‌سازی و نصب یکی از برنامک‌های حوزه پرداخت اقدام می‌کنند که دراین‌باره اطلاع‌رسانی لازم انجام خواهد شد. کارت‌های بانکی خود را به‌روی این برنامک ثبت می‌کنند و البته این کار تنها یک بار انجام می‌شود، سپس در هر تراکنش خرید، مشابه تراکنش‌های خرید کارتی دیگر، به‌روی پایانه فروشگاهی مبلغ تراکنش درج می‌شود، بعد از تأیید مبلغ توسط پذیرنده، تلفن همراه هوشمند که کارت به‌روی آن ثبت شده است به‌صورت غیرتماسی کنار پایانه قرار می‌گیرد و بلافاصله عملیات تأیید تراکنش آغاز می‌شود و رسید الکترونیکی به‌روی تجهیز پایانه فروشگاهی و نیز برنامک هوشمند در اختیار مشتری قرار می‌گیرد.»