مدیرعامل همکاران سیستم: تحول دیجیتال شاهراه کلیدی بین کسب‌وکارهای امروز و کسب‌وکارهای فرداست

مدیرعامل همکاران سیستم در رویداد «باهم 1402» درباره ضرورت‌های تحول دیجیتال و تأثیر آن بر کسب‌وکارها صحبت کرد و حرکت به‌سمت تحول دیجیتال را ضرورتی برای تمامی کسب‌وکارها دانست. او اظهار داشت که تحول دیجیتال آینده کسب‌و‌کارها را متفاوت‌تر رقم خواهد زد. در ادامه، یکی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی در رشته مدیریت فناوری اطلاعات نیز مفاهیمی مثل تحول دیجیتال و روند حرکت جهان و دنیای تکنولوژی به این سمت را تشریح و تأکید کرد که اکنون جهان در مسیر رسیدن به این تحول است.

«محمد عزیز اللهی»، مدیرعامل همکاران سیستم، در جمع خبرنگاران درباره تحول دیجیتال و نقش آن در کسب‌وکارها و نیز فعالیت‌هایی که باید برای قرارگرفتن در این مسیر انجام شود، صحبت کرد. او از تفاوت کسب‌وکارهای قدیم و جدید گفت و اعلام کرد که امروزه تفاوت‌های بسیاری در مدل کسب‌وکارها به‌وجود آمده است. او در ادامه افزود: «روح تحول دیجیتال یک تفکر مدیریتی و یک رویکرد فرهنگ متفاوت یکپارچه است که در جریان کسب‌وکارها تحول ایجاد می‌کند. ماشین‌آلات و تکنولوژی‌های جدید به آن‌ها این قابلیت و قدرت این را می‌دهند که به نحو دیگری رشد کنند.»

به باور او، با توجه به اینکه درحال‌حاضر تحول دیجیتال شاهراه کلیدی بین کسب‌وکارهای امروز و کسب‌وکارهای فرداست، برنامه تحول دیجیتال به یک ضرورت تبدیل شده و دیگر یک برنامه صرفاً قابل‌توجه نیست، بلکه کسب‌وکارها باید به‌سمت آن حرکت کنند. در دنیا هم درصد زیادی از شرکت‌ها در این مسیر قرار دارند که بنابر صحبت‌های مدیرعامل همکاران سیستم، از بین شرکت‌های بزرگ، بالای شصت درصد از آن‌ها برنامه جدی برای تحول دیجیتال خود دارند.

عناصر کلیدی تحول دیجیتال 

هوش مصنوعی به‌عنوان اولین مورد از عناصر تحول دیجیتال است. این فناوری اخیراً در روابط B2C، تعاملات و یادگیری را متحول کرده است و تعریف عمیق‌تری از تعاملات انسان و ماشین ارائه می‌دهد. درحال‌حاضر یکی از عناصری که تحول دیجیتال را امکان‌پذیر می‌کند همین AI است. «ایمان رئیسی»، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز تحول دیجیتال را یک رویداد هوش مصنوعی محور دانست و افزود: «هوش مصنوعی مولد که درحال‌حاضر در جهان مطرح است، روزی به جایگاه مشتری می‌رسد و در کنار مشتریان به عملکرد سازمان نظارت خواهد کرد. این مسیری است که ما هم باید تلاش کنیم که زودتر در آن قرار بگیریم.»

به باور او، فضای ابری یا Cloud از زمانی که به دنیا معرفی شد، بسیاری از نقش‌ها و بازی‌ها را تغییر داد. بسیاری از فرایندهای توسعه یا عناصر تکنولوژی، به‌جز بر بستر ابری امکان شکل‌گیری ندارند. فضای ابری به‌دلیل ویژگی‌هایی مثل امنیت، مقرون‌به‌صرفه بودن و قابلیت استفاده برای دیتاهای حجیم و الگوریتم‌های یادگیری، بستر مناسبی را فراهم می‌کند. درنتیجه ظهور فضاهای ابری یکی از ملزومات رسیدن به تحول دیجیتال بوده است. «دیتای بزرگ» یا «حجیم‌داده‌ها» و تحلیل‌کردن برمبنای آن‌ها و نیز قابلیت‌هایی که این تکنولوژی ایجاد کرد، از نمونه‌هایی است که در این تحول دیجیتال استفاده می‌شود.

به باور عزیزاللهی، IOT یکی دیگر از این عناصر، به‌خصوص در حوزه‌های صنعتی است که برای مثال، در حوزه تولیدات کارخانه برای ساخت سنسورهای مختلف و جمع‌آوری اطلاعات فیزیکی کمک می‌کند. همچنین به کسب‌وکارها کمک می‌کند که حتی در مکان‌های خطرناک مثل کوره‌های ذوب، معادن و در خط‌های تولید پتروشیمی، از این طریق اطلاعات جمع‌آوری شوند و قابلیت استفاده پیدا کنند.

او تأکید کرد که بلاکچین هم یکی از مفاهیم جدید است که تغییرات جدی در امنیت‌های مالی ایجاد کرده: «هرچند در کشور ما یا حتی در دنیا، مدل‌های کسب‌وکاری‌اش جلوتر شکل گرفته است، اما هنوز مظاهرش را جدی نمی‌گیرم، درحالی‌که یکی از عناصر تحول دیجیتال است.»

عزیزاللهی پس از معرفی عناصر دیجیتال، در تکمیل این بحث افزود: «ما در تحول دیجیتال به‌دنبال این نیستیم که بگوییم هوش مصنوعی یا IOT داریم. یک کارخانه تولیدکننده فولاد را تصور کنید که باید برای ارائه بهتر کسب‌وکار خود از تحول دیجیتال استفاده کند. همچنین برای مدیریت منابع انسانی، بهره‌ور‌بودن مدیریت و سودآوری باید بنابر نیاز خود از این مصادیق تحول دیجیتال در کسب‌وکار بهره ببرد و درک و بهبود ایجاد کند. تمام پیام ما هم این است که به کسب‌وکارها بگوییم شرایط لازم برای حرکت به‌سمت تحول دیجیتال فراهم است.»

برای حرکت به‌سمت برنامه تحول دیجیتال باید چه اقداماتی انجام دهیم؟

مدیرعامل همکاران سیستم برای پاسخ به این پرسش گفت: «زمانی که سازمان ما از نظر رویکرد مدیریتی، فرهنگ پذیرش و آمادگی زیرساختی در نقطه‌ای قرار می‌گیرد که آماده این تحول است، تغییر به‌تنهایی می‌تواند محرکی برای شکست باشد، اما سازمان‌ها به‌نحوی برنامه‌ریزی می‌کنند که چالش‌ها حل شوند.»

به گفته‌ی او، هر سازمانی چند مرحله تا رسیدن به تحول دیجیتال پیش روی خود دارد:

• داشتن یک استراتژی: صاحبان کسب‌وکارها باید دنیای رقابت را مدنظر داشته باشند و بتوانند به چرایی حرکت خود به‌سمت تحول دیجیتال پاسخ دهند؛ زیرا بدون استراتژی و عمل به آن، احتمال شکست بسیار بالاست.

• بهبود فرایندها و بازنگری استراتژی: این دو مرحله باهم جزو گام‌های بسیار کلیدی هستند؛ زیرا اگر بدون در نظر داشتن پیامدها به ساختار سازمانی خود دست بزنید، ممکن است نتایج بدی در پی داشته باشد. برنامه تحولی می‌خواهد شما چهارچوب‌های پیشین را کنار بگذارید، زیرا باید با مکانیسم جدید تطبیق پیدا کنید؛ اما گذر‌کردن از پیچیدگی‌های سنتی پیشین می‌تواند نگران‌کننده باشد.

• سرمایه‌گذاری روی زیرساخت و تکنولوژی درست: به‌غلط گاهی این مورد در گام‌های اول اتفاق می‌افتد. برای مثال، در ابتدا بسیاری از صاحبان کسب‌وکارها به خرید سرورهایی دست می‌زنند که شاید اصلاً به آن‌ها نیازی نداشته باشند؛ «در این گام نیاز است که از شیک‌زدگی بپرهیزیم. وقتی تکنولوژی در دسترس ما ناکارآمد باشد، داشتن آن بی‌فایده است.»

• همراهی مکمل بین افراد درون سازمان و مشتریان یا ذی‌نفعان بیرون سازمان: برنامه تحول دیجیتال باید نگاهی جامع به همه افراد داشته باشد؛ یعنی بررسی شود که با این برنامه چه بهره‌وری و امکاناتی برای کل سازمان فراهم می‌شود.

قلب تپنده این تحول؛ دیتا

اصلی‌ترین مبنای تحول دیجیتال، اطلاعات است. اکثر سازمان‌‎ها سال‌های زیادی دیتابیس‌های مختلفی را نگه داشته‌اند؛ یعنی مدیران تاریخچه‌‎های اطلاعاتی را در دسترس دارند و برای مثال، مدیری می‌تواند براساس اطلاعات قبلی، سوددهی یا عدم سوددهی حاصل از سرمایه‌گذاری را پیش‌‌بینی کند. اما تصور کنید که قدرت این پیش‌بینی به دست اطلاعات بیفتد. عزیزاللهی دراین‌باره توضیحات داد: «وقتی یادگیری از اطلاعات و جهت‌گیری پیش‌بینی آن اتفاق می‌افتد، شما با یک قابلیت مهم وارد بازار رقابت می‌شوید و می‌توانید این اطلاعات حجیم را مدیریت کنید. اما نمی‌توان از این اطلاعات به‌خودی‌خود استفاده کرد؛ مغز اصلی استفاده از این داده‌ها ERP است که قدرت تصمیم‌گیری به دیتاها می‌دهد.»

او در ادامه تحول را یک مفهوم پویا دانست و آن را به سفری تشبیه کرد که پایان آن مشخص نیست؛ اما به باور او، بین 30 تا 35 درصد از شرکت‌هایی که برنامه تحول دیجیتال دارند به نتیجه خواهند رسید: «با توجه به بازار رقابتی ایران، برنده اصلی سازمان‌هایی خواهند بود که زودتر برای راهی‌شدن به‌سمت تحول دیجیتال اقدام کنند.»