هر ساعت در اینترنت ایران به اندازه هفت سال می‌گذرد؛ آقای رئیس‌جمهور از «سیاره میلر» به زمین بازگردید

دیالوگ معروفی در فیلم Interstellar (میان‌ستاره‌ای) ساخته «کریستوفر نولان» هست که می‌گوید: «یک ساعت در اینجا به اندازه هفت سال روی زمین است.» «کوپر» با بازی «متیو مک‌کانهی» به همراه تیم تحقیقاتی‌اش به سیاره‌ای به نام «میلر» رفته‌اند تا امکان حیات روی آن را بررسی کنند. او زمان ورود به همکارانش می‌گوید آن‌جا هر یک ساعت به اندازه هفت سال ارزش دارد، پس باید برای انجام مأموریت عجله کنند.

مأموریت پس از حدود ۳ ساعت ناتمام می‌ماند و تیم مجبور به ترک سیاره می‌شود. کوپر پس از بازگشت به سفینه می‌فهمد این ۳ ساعت برای فرزندانش روی زمین ۲۳ سال طول کشیده است. او با دیدن پیام‌های ویدئویی فرزندانش در این سال‌ها / ساعت‌ها بی‌اختیار گریه می‌کند، شاید یکی از دردناک‌ترین گریه‌های تاریخ سینما. موقعیت فعلی ما کاربران اینترنت در ایران تا حد زیادی شبیه این بخش از فیلم Interstellar است. البته که نه رئیس‌جمهور و تصمیم‌گیران اینترنت پدرانمان هستند نه ما فرزندانشانیم.

خیلی وقت است هر یک دقیقه در اینترنت ایران ۶۰ ثانیه نیست. ما مردم عادی روی زمین با مصیبت‌های اتصال به اینترنت آزاد دست‌وپنجه نرم می‌کنیم و مسئولان مملکت بدون اینکه درکی از شرایط‌مان داشته باشند، روی سیاره میلر قدم می‌زنند و در بهترین حالت، وعده می‌دهند.

وی‌پی‌ان‌ها، مانند هشت‌پاهایی ویرانگر، موبایل‌هایمان را تسخیر کرده‌اند، نه می‌دانیم چه بر سر امنیت دستگاه‌هایمان می‌آید نه تضمینی وجود دارد تا چند ثانیه دیگر کار کنند.

ایران اکسس چند وقتی است پرقدرت‌تر از همیشه، سنگر به سنگر سایت‌ها و پلتفرم‌های داخلی را فتح می‌کند. ربطی هم به حوزه فعالیتشان ندارد؛ بانک‌، وب‌سایت آموزشی، سرویس سفارش غذا، تاکسی اینترنتی و هرچه فکرش را می‌کنیم، به وی‌پی‌ان روی خوش نشان نمی‌دهند. یا اصلاً اجازه ورود با فیلترشکن را نمی‌دهند یا مؤدبانه از ما، کاربرهای خشمگین، می‌خواهند برای تجربه بهتر، وی‌پی‌ان‌هایمان را ببندیم. این‌ها احتمالاً برای شما کابران عادی که این یادداشت را می‌خوانید، تجربه‌ای ملموس و هرروزه است اما برای مسئولان، شنیده‌هایی است با چند واسطه.

جالب این‌جاست که همه وانمود می‌کنند می‌دانند شرایط چقدر حاد است. رئیس‌جمهور شعار بهبود وضعیت اینترنت را می‌دهد، وزیر ارتباطات می‌گوید فیلترینگ به نفع هیچ‌کس نیست، نمایندگان مجلس از طیف و جناح‌های مختلف درمورد اصلاح شرایط می‌گویند اما هیچ‌کدام نمی‌دانند زمان روی زمین ما کاربران اینترنت چطور کش می‌آید.

بسیاری از مسئولان مملکت، مخصوصاً اکثریت مسنشان، رومزه از اینترنت استفاده نمی‌کنند، حتی بعید نیست روش استفاده از آن را بلد باشند. اگر هم استفاده کنند، معمولاً کارشان به سایت‌ها و پلتفرم‌های فیلترشده نمی‌افتد و اگر هم بیفتد، به‌راحتی و شاید با یک تماس، اینترنت بدون فیلتر روی سیم‌کارتشان فعال می‌شود؛ به همین دلیل تأکید می‌کنم مسئولان روی سیاره میلر قدم می‌زنند. آن‌جا آرامشی حاکم است که فیلترینگ و اختلال‌های ریزودرشت اینترنت به ما کاربران عادی اجازه نمی‌دهد بهره‌ای از آن ببریم.

در این وضعیت که همه منتظر خبری خوش از رئیس‌جمهور هستند، او در اولین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی دستور می‌دهد با فیلترشکن‌فروش‌ها برخورد شود. چند روز بعدش هم وزیر ارتباطات می‌گوید پزشکیان دستور داده گزارشی از وضعیت اینترنت تهیه کنند؛ گزارشی که معلوم نیست کی آماده خواهد شد و کِی قرار است به تغییری ملموس منجر شود. اصلاً گزارش یعنی چه؟ به چه کار می‌آید؟ صورت‌مسئله مشخص است و راه‌حلش هم ساده.

باوجود سیگنال‌های ناامیدکننده رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات، شبکه‌های اجتماعی چند روزی است سرشار از انتقادات کاربرانی شده که کاسه صبرشان لبریز شده است. معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر ریاست‌جمهوری اما ترجیح می‌دهد به‌جای هم‌دردی و ارائه توضیحی قانع‌کننده، منتقدان را متهم به «شتاب‌زدگی» و «قضاوت زودهنگام» کند و می‌گوید ما هستیم که راه را برای حل مشکلات «صعب و دشوار» می‌کنیم. بعید نیست توقع داشته باشد عذرخواهی کنیم.

نخیر آقای رئیس‌جمهور! دیگر جایی برای صبرکردن نمانده. به زمین بازگردید تا ببینید ما کاربران اینترنت تا همین جا هم بیش از توانمان صبر کرده‌ایم. فرق شما مسئولان با کوپر فیلم میان‌ستاره‌ای این است که او پس از بازگشت به سفینه فهمید چه فرصتی را از دست داده اما شما معمولاً پس از پایان دوران ریاست‌، عملکردتان را توجیه می‌کنید؛ همین امروز به داد کاربران اینترنت برسید، فردا دیر است.