نتیجه پژوهشی بزرگ: غذاهای فوق‌فرآوری‌شده با افزایش ریسک ابتلا به برخی سرطان‌ها ارتباط دارند

محققان بریتانیایی در مطالعه بزرگی متوجه شده‌اند که میان مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده و ریسک ابتلا به سرطان‌های سر، گردن و مری ارتباط وجود دارد. هرچند طبق یافته‌های این پژوهش، چاقی که معمولاً با مصرف زیاد این غذاها ایجاد می‌شود، عامل بزرگی در این ارتباط نبود. این یعنی عواملی بیشتر از چربی بدن در این ارتباط دخیل هستند.

غذاهای فوق‌فرآوری‌شده تراکم انرژی بالا اما مواد مغذی اندکی دارند. آن‌ها معمولاً شامل افزودنی‌ها و موادی هستند که در غذاهای خانگی پیدا نمی‌شوند؛ مانند نگهدارنده‌ها، امولسیون‌کننده‌ها، شیرین‌کننده‌ها و رنگ‌ها و طعم‌های مصنوعی. بستنی، ژامبون، سوسیس، شیرینی‌های قنادی، غلات صبحانه، بیسکویت و نوشیدنی‌های گازدار ازجمله این خوراکی‌ها هستند. مصرف غذاهای بیش‌فرآوری‌شده با ریسک بالای چاقی مرتبط است.

پژوهش جدید محققان دانشگاه بریستول رابطه میان مصرف غذاهای بیش‌فرآوری و ریسک گسترش سرطان دستگاه‌های تنفسی-گوارشی فوقانی را بررسی کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که این ریسک را نمی‌توان تنها با شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن (که با مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده افزایش می‌یابند) توضیح داد.

این پژوهش ادامه‌ای است بر پژوهشی که چند ماه قبل منتشر شد و یافته‌هایی مشابه داشت. این پژوهش‌ها شامل ۴۵۰٬۱۱۱ شرکت‌کننده از ۱۰ کشور اروپایی بودند. آن‌ها به مدت ۱۴ سال زیر نظر بودند و در زمان آغاز جمع‌آوری داده‌ها ۳۵ تا ۶۹ سال سن داشتند.

غذاهای فوق‌فرآوری‌شده و ابتلا به سرطان

غذاهای فوق‌فرآوری‌شده در میان شرکت‌کنندگان عمدتاً شامل نوشیدنی‌های گازدار و غیرگازدار شیرین، محصولات لبنی، نان‌ها و گوشت‌های فوق‌فرآوری‌شده بودند. در طول سال‌های مطالعه، ۹۱۰ نفر به سرطان‌های سر و گردن و ۲۱۵ نفر به سرطان مری مبتلا شدند.

تحلیل‌ها نشان می‌دهند که مصرف ۱۰ درصد غذای فوق‌فرآوری‌شده بیشتر با ۲۳ درصد ریسک بالاتر سرطان سر و گردن و ۲۴ درصد ریسک بالاتر سرطان مری پیوند دارد. افزایش چربی بدن ناشی از مصرف این غذاها تنها بخش کوچکی از این ارتباط را توضیح می‌دهد.

پژوهشگران گزارش می‌دهند که مکانیسم‌های دیگری در افزایش ریسک سرطان سهیم هستند. برای مثال، افزودن امولسیون‌کننده‌ها و شیرین‌کننده‌های مصنوعی که با افزایش ریسک بیماری ارتباط دارند و اجزای آلوده‌کننده‌ای از بسته‌بندی غذاها و فرایندهای تولید.

پژوهشگران هشدار می‌دهند که شاید یافته‌هایشان جهت‌گیری‌هایی هم داشته باشند. برای مثال، آن‌ها ارتباط عجیبی میان افزایش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده و ریسک بالای مرگ‌های تصادفی یافتند.

این احتمال وجود دارد که عواملی بنیادی‌تر که خود باعث افزایش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده می‌شوند، باعث ابتلا به سرطان شوند. برای مثال، رفتارهای کلی مرتبط با سلامت و موقعیت اقتصادی-اجتماعی می‌توانند علت افزایش ریسک سرطان باشند.

درهرصورت، این یافته‌ها نشان می‌دهند که در پژوهش‌های آینده روی این غذاها باید تمرکز از روی چاقی و افزایش چربی بدن برداشته شود و عوامل ریسک دیگر نیز با دقت و کنترل بیشتری مورد بررسی قرار بگیرند.