مزایا و معایب آموزش آنلاین چیست؟

با شیوع ویروس کرونا مردم در سراسر جهان‌، شیوه و سبک زندگی خود را تغییر دادند. بزرگ‌ترین تحول در تغییر سبک و شیوه آموزش برای یادگیری بود. بسیاری از کلاس های حضوری تعطیل شدند و روش‌های آموزش سنتیِ تدریس و یادگیری، جای خود را به آموزش‌ آنلاین (آموزش الکترونیکی) دادند. در این شیوه، معلمان و اساتید، آموزش حضوری و سنتی خود را به پلتفرم های جدید، مانند شاد، گوگل میت، اسکایپ، اسکای روم و… انتقال دادند. در ادامه در خصوص آموزش آنلاین، شیوه‌های آموزش و مزایا و معایب آن بیشتر سخن خواهیم گفت.

آموزش آنلاین

اینترنت به عنوان بزرگ‌ترین پایگاه اطلاعاتی در دسترس اغلب مردم قرار دارد. آموزش آنلاین یعنی آموزشی که از طریق اینترنت، کامپیوتر، موبایل و به شیوه الکترونیکی انجام می‌گیرد که البته انواع مختلفی نیز دارد. این آموزش دور از کلاس‌های سنتی و حضوری شکل می‌گیرد. با آموزش اینترنتی و برگزاری کلاس مجازی هر فرد می‌تواند در هر جا با یک گوشی و نصب یک برنامه وارد کلاس درس شود.

این کلاس آنلاین شامل صدا، تصویر و محیط آموزشی مجازی، گفت‌وگوی صوتی و چت با معلمان و اساتید است که انعطاف پذیری بسیار زیادتری نسبت به کلاس‌های سنتی دارد.

8 مزایای آموزش آنلاین

آموزش مجازی هم مانند دیگر شیوه‌های آموزشی دارای مزایا و معایبی است  که در ادامه در خصوص مزایای آموزش آنلاین سخن خواهیم گفت.

1. نداشتن محدودیت زمان و مکان

این روش آموزش بسیار محبوب و جذاب است. فرد یا آموزش گیرنده در هر زمان و مکان که اراده کند می‌تواند به کلاس بپیوندد. برگزاری کلاس آنلاین در هر فرصتی ممکن است و افراد با تعامل با هم می‌توانند در مورد زمان آن به توافق برسند.

2. هزینه کمتر

در مجموع هزینه هایی که در آموزش مجازی بر فرد وارد می‌شود کمتر است و نوعی صرفه جویی اقتصادی است. اغلب افراد برای تبلیغ کار خود بسیاری از دوره‌های آموزشی را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهند و اگر چنانچه دوره رایگان هم نباشد، قیمت چندانی نخواهد داشت. از طرفی بسیاری از کسانی که به دنبال آموزش یک موضوع هستند، گاهی مجبورند به شهرهای دیگر سفر کنند و هزینه هایی مانند حمل و نقل بپردازند. ضمن اینکه بسیاری از کارمندان دولت و شرکت‌های خصوصی اجازه شرکت در کلاس حضوری را ندارند و آموزش آنلاین برای‌شان بهترین فرصت و مقرون به صرفه خواهد بود.

3. راحتی و آرامش

یکی دیگر از مزایای آموزش آنلاین برای دانش آموزان راحتی و آرامش بیشتر است. با توجه به اینکه این نوع آموزش در هر مکانی روی می‌دهد، فرد می‌تواند با خیال آسوده و با هر لباسی در کلاس‌ های مجازی شرکت کرده و از آموزش الکترونیکی استفاده کند. همچنین زمانی که فرد در حال انجام کار دیگری است مثل انتظار در مطب، مترو یا داخل خودرو امکان برقراری کلاس های آنلاین برایش فراهم شده و آموزش مجازی میسر خواهد شد.

4. تقویت پیشینه تحصیلی و رزومه کاری

دوره های آموزش آنلاین مدت زمان کمتری نیاز دارند. فرد می‌تواند با مدیریت زمان خود تعداد دوره‌های آموزشی بیشتری را بگذراند و بر مهارت های شغلی و حرفه‌ای خود اضافه کند. در این شیوه آموزش حضور در کلاس الزامی نبوده و فرد به آسانی می‌تواند به صورت اینترنتی به بر تعداد دوره‌هایی که گذرانده اضافه کند.

5. دسترسی به منابع آموزشی برای مدت زمان طولانی

انسان‌ها همیشه شرایط یادگیری را ندارند، گاهی بازدهی افراد کاهش می‌یابد و بهره‌وری مناسبی ندارند. به عنوان مثال بعضی از افراد در شب گیرایی بیشتری برای یادگیری دارند و بعضی دیگر در روز. یکی از عمده‌ترین مشکلات و محدودیت‌های آموزش حضوری این است که به این شرایط اهمیت چندانی نداده و شرایط  افراد را برای یادگیری نادیده می‌گیرند‌. دانش‌آموزان و دانشجویان می‌توانند در هر زمان که فرصت پیدا کردند فیلم، عکس، نمودار و  مقاله را مشاهده کنند و به آموزش مورد نظر خود دسترسی داشته باشند.

7. بی واسطه بودن دانش و علم

پلتفرم های الکترونیکی جریان دائمی اطلاعات به روز را خیلی آسان به دست همگان می‌رسانند. اطلاعات جدید در کمتر از یک دقیقه به سراسر جهان می‌رسد. با آموزش آنلاین، دانش‌ آموز در هر مقطع تحصیلی این امکان را دارند که از طریق لوازم دیجیتالی و اینترنتی مانند فیلم، فایل صدا، کنفرانس، وبینار، اسلاید و یا تصویر، دانش مورد نیاز خود را بدون محدودیت های خاصی دریافت کرده و به هدف آموزشی مورد نظر خود دست یابد. دنیای الکترونیک به کاربر اجازه می‌دهد تا سوالات خود را در کلاس های مجازی  با سرعتی بسیار زیاد  پرسیده و  حل کند.  فراتر از یادگیری، نمرات و ارزشیابی ها نیز به سرعت از طریق اینترنت به دست دانش آموز خواهد رسید و کاربر به عملکرد خود آگاه می‌شود‌.

8. تنوع روش‌های تدریس

در مدل سنتی آموزش دانش آموزان و دانشجویان باید به وسیله کتاب، کاغذ، قلم و استادشان، درس را می‌آموختند. با این حال در روش مجازی، تنوع روش‌های آموزش بیشتر شده است و دانش آموزان می‌توانند با استفاده از تصاویر، محتوای صوتی، ویدیویی و نمودار و عکس و انواع رسانه دیجیتال درس‌ها را به شکل بهتری بیاموزند و پس از یادگیری آن را به شیوه دلخواه برای استاد بازگو کرده و یا در آزمون شرکت کنند و نمره دریافت کنند.

معایب آموزش آنلاین

در آموزش مجازی با توجه با تعامل کمتر با محیط آموزشی، حواس پرتی دانش‌آموز یا دانشجو، خستگی و بی حوصلگی ممکن است آموزش به طور کامل و موثر شکل نگیرد. از طرفی شاید  گروهی از فراگیران با فناوری ارتباطی آشنایی نداشته باشند و برای‌شان چالش های بزرگی ایجاد شود و حتی به موقع نتوانند از کلاس استفاده کنند. در ادامه به معایب آموزش آنلاین اشاره می‌شود:

1. عدم ارائه بازخورد به تک‌تک فراگیران

در کلاس های حضوری ارتباط و تعامل برای معلمان بسیار آسان است. هر دانش‌آموز در همان ساعت کلاس بازخورد معلم یا استاد را دریافت می‌کند و اگر در فهم مسئله یا موضوعی مشکل داشته‌باشد به راحتی و سهولت آن را با معلم در میان گذاشته و یاد می‌گیرد. در آموزش غیر حضوری این بازخورد میسر نبوده و گاهی مدت‌ها طول می‌کشد تا فراگیر، بازخورد خود را دریافت‌ کند که از طریق جلسات بازخورد، تصویر و فیلم به فراگیر داده می‌شود.

2. ناتوانی در کنترل کامل فراگیر

در زمان تدریس و آموزش آنلاین کنترل حضور و غیاب دانش آموزان و دانشجویان کمی مشکل است. حتی ممکن است فراگیران در زمان برگزاری کلاس به کارهای دیگری بپردازند و نسبت به کلاس بی تفاوت باشند و معلم نتواند تمام فعالیت‌های آنان را کنترل کند. در این شرایط باید ضمن تقویت حس اعتماد و مسئولیت پذیری از حضور اولیا و اطرافیان کمک گرفته شود.

3. افزایش گوشه‌گیری

بعد از همه‌گیری بیماری کرونا که مدارس و دانشگاه‌ها تمامی کلاس های خود را به صورت مجازی برگزار کردند. بسیاری از مردم و به ویژه جوانان و نوجوانان دچار وسواس فکری، افسردگی و انزوا شدند. آموزش آنلاین موجب دوری مردم و کم شدن ارتباط عمومی شد. این انزوا در چند سال اخیر به طور چشم‌گیری به روند زندگی مردم تاثیر گذار بود. 

4. نیاز به اینترنت

یکی از مشکلاتی که اغلب افراد با آموزش مجازی دارند، این است که به دلیل سرعت پایین اینترنت، بسیاری از کلاس‌ها برای افراد به طور  قطع و وصل می‌شد. از این رو، نمی‌توانستند به خوبی درس را یاد بگیرند. گاهی کاربران نیاز داشتند که برای وارد شدن به کلاس های مجازی نرم افزارهای سنگینی را دانلود و نصب کنند که حجم زیادی اینترنت نیاز داشتند.

سخن پایانی

آموزش آنلاین و مجازی در چند سال اخیر گسترش فراوانی داشته است. این شیوه مزایای زیادی دارد و توانسته کاربران و فراگیران زیادی را به خود جذب کند. شیوه‌های مختلف آموزش، دسترسی آسان و راحت، همگانی بودن منابع از جمله مهم‌ترین مزایای آن است و در مقابل از معایبی مانند کاهش انگیزه و ارتباط، قطع و وصل شدن اینترنت  و نیاز شدید به آن و ناتوانی در کنترل فراگیران را می‌توان نام برد.