سواری کوتاه در ماشین خودران F 015 از مرسدس بنز

اگر خاطرتان باشد، کمپانی مرسدس بنز در نمایشگاه CES 2015 از جدیدترین خودروی بدون راننده خود با نام F 015 Luxury in Motion پرده برداشت؛ ماشین نقره ای رنگ و زیبایی که به نظر متعلق به آینده ای بسیار دور است و یک خودروی تماما خودکار را پیش چشمانمان ترسیم می کند.

این شرکت آلمانی اخیرا گروهی از خبرنگاران و روزنامه نگاران را به پایگاه هوایی Alameda دعوت کرد تا از نزدیک نگاهی داشته باشند به این ماشین؛ زمینی فراخ که از سال 1997 میلادی و پس از تعطیلی این پایگاه هوایی دست نخورده باقی مانده است.

در ادامه این مطلب با دیجیاتو همراه باشید.

این محوطه تا مناطق مسکونی سانفرانسیسکو فاصله زیادی دارد و به همین دلیل بروز انفجاز یا سوانح رانندگی در آینده به هیچ وجه باعث رنجش دیگران نمی شود. به علاوه گفته می شود که پایگاه هوایی Alameda محل فیلم برداری عناوین بسیار مهم جهانی چون MythBusters بوده است.

در هر صورت، بگذارید باز گردیم به موضوع اصلی بحث یعنی خودروی فوق العاده لوکس مرسدس. بی تردید اگر نقطه ای روی کره زمین وجود داشته باشد که در آن وابستگی ماشین ها به انسان قطع گردیده و محل سخن گفتنشان با سازنده خود باشد، اینجا همانجاست.

همانطور که گفته شد مرسدس حاصل چندین سال تلاش و تحقیق خود را نه در نمایشگاه ماشین دیترویت که در CES رونمایی کرد و این یعنی به تشخیص کمپانی یاد شده، تکنولوژی، بهترین صنعتی بوده که مرسدس می توانست برای نمایش داشته هایش از آن استفاده کند.

همین تصمیم حرف های زیادی برای گفتن در مورد این اتومبیل را در خود دارد. ورا اشمیت، طراح رابط های کاربری که در مرکز توسعه و تحقیق مرسدس بنز در سیلیکون ولی فعالیت داشته، F 015 را نخست یک ماشین مفهومی می خواند و سپس خود را اصلاح کرده و می گوید: «این یک ماشین تحقیقاتی است و نه مفهومی».

به گفته وی، اتومبیل های مفهومی اغلب جهت گیری های شرکت ها در طراحی را دنبال می کنند که این مسأله نیز همواره در نمایشگاه های بین المللی خودرو مطرح می گردد؛ اما باید بگوییم که F 015 نوعی آزمایشگاه سیار است.

امروزه، اغلب پروژه های ساخت ماشین های خودران تصویری از آینده را در خود دارند که مطابق با حقایق تکنولوژیکی و سیاسی حال ترسیم می شوند: اکنون با اتومبیل هایی روبرو هستیم که مانند هر خودروی دیگری در سطح جاده به نظر می رسند منتها با این تفاوت که گهگاه خودشان می توانند فرایند هدایت و حرکت در مسیر را در دست بگیرند.

اما F015 خود را از تمامی محدودیت های پیش روی این ماشین ها رها کرده: به لطف این اتومبیل می توان امید داشت که کابوس بروکراتیکی که با ورود ماشین های خودران انتظارمان را می کشد از میان رفته، ماشین های بدون راننده به لحاظ فرهنگی پذیرفته شده و تکنولوژی کامل گردد.

زمانی که نیاز به رانندگی کردن ندارید، لزومی ندارد که از نگاه کردن به چهره همسفرانتان محروم شوید

البته گوگل هم پروژه های تحقیقاتی مهمی را در مورد اتومبیل های خودران کلید زده منتها هدف دیگری را در قیاس با بنز دنبال می کند: این کمپانی تلاش دارد جعبه ای کوچک بسازد که می تواند شما را از نقطه الف به ب ببرد، در حالی که مرسدس تلاش دارد با ساخت خودرویی جدید واکنش احساسی شما را برانگیزد.

در واقع باید بگوییم که F 015 تفسیر یک کمپانی خودروساز از ماشینی است که متعلق به دنیای پس از راننده است.

Holger Hutzenlaub که سرپرستی واحد طراحی پیشرفته این شرکت را در اختیار دارد به مجموعه ای از طرح های مختلف اشاره می کند که فرایند تکامل ماشین را طی سالیان دراز به تصویر می کشد؛ مدل مفهومی نهایی تفاوت قابل توجه ای با طرح های اولیه اش دارد اما یک چیز در همه آنها ثابت است: کابین کالسکه مانند آن که اجازه می دهد چهار نفر به صورت رو در رو با یکدیگر بنشینند.

درهای عقبی که به سمت جلو باز می شوند و فقدان ستون های B شکل (نوارهای فلزی باریکی که بخش های عقب و جلوی ویژه مسافرین را از یکدیگر جدا می کند) باعث شده که فضای کافی برای ورود، خروج و نشستن آسان مسافران فراهم گردد.

کسی چه می داند شاید ظرف 20 تا 30 سال آینده، این ماشین به نوعی استاندارد در میان اتومبیل های خودران دنیا بدل شود؛ زمانی که نیازی به رانندگی ندارید، لازم هم نیست که از دیدن چهره همسفرانتان محروم شوید.

تک تک اجزای این ماشین کاملا خودکار هستند یا دست کم از لحاظ ظاهری که اینگونه اند. برای احضار F 015 باید از یک اپلیکیشن موبایل استفاده کنید که درب های آن را به صورت خودکار باز و بسته می کند و با گفتن این جمله که «لطفا حرکت کنید» از عابرین پیاده می خواهد از مسیرش کنار روند.

در حقیقت، ماشین مورد بحث به صورت مستمر توسط جمعی از مهندسین مرسدس بنز از آلمان و سیلیکون ولی به روز رسانی می شد و در حال حاضر به صورت کامل خودکار عمل نمی کند و برای این منظور لازم است که حسگرهای مختلفی در حاشیه مسیر حرکت آن نصب شوند تا موقعیت حرکتش را معین نمایند.

گروه های چهار نفره ای از این مهندسان با همراهی یکدیگر سفرهای کوتاهی را با این خودرو طی می کردند و پس از یک بررسی کامل و همه جانبه، قطعات داخلی ماشین را از نو روی آن سوار و تنظیم می کردند.

تیم مهندسان F 015 به تناوب روی این نکته تأکید داشته اند که این ماشین «حساس است» و «عملکرد ضعیفی را در هوای بارانی و گرمای شدید از خود نشان می دهد»، با این همه آن را به گونه ای ساختند که کمترین تفاوت را با انسان داشته باشد.

این ماشین حساس است و در هوای بارانی و گرمای شدید، عملکرد ضعیفی را از خود به نمایش می گذارد.

در ادامه تیمی از روزنامه نگاران با همراهی توماس جَگِر یکی از مهندسان مفهومی مرسدس بنز، سفری کوتاه را با F015 تجربه کردند: صفحه ای از لامپ های LED روی سطح مشبک جلویی خودرو تعبیه شده که با ایجاد نور آبی نشان می دهد، اتومبیل توسط راننده هدایت می شود و به این ترتیب به عابرین پیاده این اطمینان را خواهد داد که این ماشین دو تنی قرار نیست شما را زیر بگیرد و توسط انسان هدایت می شود.

یک عدد لیزر قدرتمند هم درست زیر آرم ماشین تعبیه شده و نمادهایی (مثلا نور سبز برای عبور عابرین از عرض خیابان) را به سطح جاده می تاباند و این یکی دیگر از امکاناتی است که برای اطمینان دادن به عابرین پیاده برای عبور از مقابل F 015 برایش در نظر گرفته شده.

مرسدس هر آنچه در توان داشته را به کار گرفته تا از خودرو بدون راننده خود یک شهروند خوب در فضای پر ازدحام بسازد و کاری کند که حرکت آن خطری برای انسان ها، حیوانات و ماشین های دیگر نداشته باشد.

جالب است بدانید که اگر پاسخ عابری به درخواست این ماشین برای کنار رفتن از مقابلش منفی باشد، خودرو این جمله را پخش خواهد کرد: «نه، خواهش می کنم که کنار بروید».

فضای داخلی ماشین تفاوت قابل توجهی با بیرونش دارد. Hutzenlaub می گوید F015 با پنجره های فلزی و مات خود کاملا «مرموز» به نظر می آید و با دیدنش این سوال در ذهنتان نقش می بندد که آیا واقعا کسی میتواند سوار این ماشین شود؟

اما داخل کابین کاملا متفاوت است و ترکیبی از چوب، چرم، آلومینیوم براق و نمایشگرهای غول پیکر تاچ را در خود دارد.

در داخل هر یک از درهای این ماشین یک نمایشگر بزرگ تعبیه شده، یکی روی داشبورد است و یکی دیگر هم پشت سر مسافران عقب قرار دارد و یکی هم روی کنسول میانی کار گذاشته شده که می تواند به صورت خودکار تبدیل به یک میز شود.

روی هم رفته می توان گفت که دکور این ماشین طبعی سرد دارد، اما باز هم باعث جذب مخاطبین خواهد شد.

در ماشین های سنتی، قرار گرفتن این حجم امکانات دیجیتالی باعث حواس پرتی راننده خواهد شد اما حالا با تعداد زیادی نمایشگر روبرو هستیم که با استفاده از اشکال متحرک به نمایش درآمده روی آنها می توان کنترل موسیقی را در دست گرفت، تماس های ورودی را دریافت کرد و حتی به تماشای مناظری نشست که با استفاده از دوربین های کار گذاشته شده روی بدنه ماشین دریافت می شوند.

اما زمانی که هدایت یک ماشین به صورت کامل به خود آن واگذار شده، می شود تا آنجا که امکان دارد حواس سرنشینان را منحرف کرد. می شود با استفاده از نمایشگری که روی میز تاشوی وسط کار گذاشته شده به صورت جمعی پای بازی های مهیج نشست و به طور کامل از جهان خارج بی خبر بود.

F 015 بدون هیچ هشداری شروع به حرکت می کند. پنجره های آن که از بیرون شبیه به ورقه هایی از فلز به نظر می آیند در اصل شفاف هستند و زمانی که داخل ماشین نشستید می توانید آنسویشان را ببینید (هرچند که نماها بیشتر به خیال شباهت دارند).

البته به نظر می رسد که مهندسان این ماشین می توانسته اند پنجره های آن را بزرگ تر از ابعاد کنونی شان هم بسازند اما این کار را نکرده اند چون تمرکز روی نمایشگرهای LCD و افرادی قرار دارد که با شما همسفر خواهند بود.

پوششی که روی شیشه های این ماشین قرار داده شده و ظاهری فلز گونه به آنها بخشیده اندکی مانع از دید مناسب سرنشینان می شود و نگاه کردن به آنسوی آنها مثل این می ماند که بخواهید به آنسوی یک صفحه وینیل بنگرید.

زمانی که از اشمیت سوال شد چرا مرسدس از پنجره هایی استفاده نکرده که به صورت الکتریکی مات شوند (یعنی زمانی که می خواهید بیرون را ببینید شفاف باشند و وقتی می خواهید با امکانات داخل ماشین سرگرم شوید مات شوند)، وی اظهار داشت که تیم مهندسان هم چنین جیزی را مورد بررسی قرار داده بودند، منتها به دنبال راهی بودند تا نمایشگرها را در داخل پنجره ها کار بگذارند و متأسفانه تا به امروز چنین فناوری ارائه نشده است.

آیا F 015 واقعا آینده حمل و نقل است؟

اما F015 حتی بدون در اختیار داشتن نسل جدید شیشه های دیجیتالی هم پیشرفته به نظر می آید. به هر نقطه ای از فضای داخلی آن که بنگرید نمایشگرهای تعاملی اش را می بینید. آیا F015 واقعا آینده حمل و نقل بشریت است؟ آیا روزی فرا می رسد که دیگر موقعیت مان اهمیتی برایمان نداشته باشد و در عوض تمام حواسمان به کار، بازی، مطالعه یا همسفرانمان معطوف گردد؟

از نظر بسیاری، نگاه کردن به طلوع خورشید یا عکسی دسته جمعی از خانواده بیشتر از خیره شدن به همسفری که مقابلش نشسته ایم می تواند باعث کاهش تنش شود.

فضای داخلی این ماشین هم بدون نقص نبود، هرچند که انتظار هم نمی رفت اینگونه باشد: F 015 مجموعه ای سر در گم کننده از ایده هاست که تنها می تواند باعث برانگیختن و جلب توجه سایرین شود و هم اکنون نیز در دست آزمایش است.

کار کردن با نمایشگرهای تاچ این ماشین چندان هم ساده نیست و روی هم رفته اتومبیل بدون راننده مرسدس بسیار عجیب به نظر می آید.

صندلی هایی که می چرخند و می توان به لطف آنها هم فضای داخل را دید و هم از دیدن محیط پیرامون محروم نشد، گهگاه و بدون هیچ دلیل خاصی حرکت می کنند و از نظر کارایی هم باید بگوییم که فاکتورهای زیادی در آن به چشم می خورد که نشان می دهد این ماشین برای تولید انبوه و استفاده در سطح خیابان ها مناسب نیست؛ برای نمونه کیلومتر شمار آن تا 200 کیلومتر بر ساعت را نشان می دهد که لااقل در هیچ نقطه ای از ایالات متحده آمریکا چنین سرعتی مجاز نیست.

مسأله دیگر اینکه در جریان سفر کوتاه این ماشین در پایگاه هوایی Alameda، خودرو مرتبا از حرکت باز می ایستاد و به نظر می آمد که مشکلی پیش آمده و جَگِر نیز که به سبک ماموران مخفی ایرفون هایی را به گوش داشت مرتبا منتظر دستور مهندسان بود.

او در ادامه می گوید: این ماشین در دو سال گذشته، تمام زندگی من بوده است. انگلیسی خوبی ندارد و در لحظه ای که احساساتی می شود نمی تواند به خوبی از انگیزه هایش برای مشارکت در پروژه ساخت این خودرو سخن بگوید.

در این لحظه جوی سنگین بر فضا حاکم شده بود، هر چهار سرنشین ماشین در حالی که در احاطه نمایشگرها و فضای عجیب و غریبش قرار داشتند به چشمان یکدیگر خیره شده بودند. اما در این لحظه هیچکس نگران مسیر یا ماشین نبود و در عوض همه توجهات به جَگِر معطوف شده بود.

ماشین هنوز هم متوقف بود و حرکت نمی کرد. کمی بعد، جگر صندلی خود را چرخاند، فرمان تلسکوپی F 015 را از جایش خارج کرد و کنترل ماشین را شخصا به دست گرفت.

در حین رانندگی گفت: شما تنها گروهی هستید که شاهد این اتفاقید. جَگِر تندتر از خود ماشین رانندگی می کرد و زمانی که خبرنگاران را به نقطه آغازین حرکت رساند به خاطر مشکل به وجود آمده از آنها عذر خواهی کرد.

البته این اتفاق خیلی هم بد نبود و لااقل امکانی را فراهم آورد که عملکرد ماشین در هر دو حالت خودکار و دستی به بوته آزمایش گذاشته شود.

طبق گفته  Till Varailhon یکی از طراحان ایتالیایی مرسدس، اتومبیل های خودران همواره دارای فرمان خواهند بود و هدایت دستی همواره یکی از نقاط ارتباط حسی میان راننده و ماشین است و قطعا بدون فرمان نمی شود یک ماشین را راند.

تیم خبرنگاران پایگاه هوایی را در حالی ترک کردند که دیگر مثل لحظه آغاز علاقه ای به سوار شدن در اتومبیل های بدون راننده نداشتند اما تردیدی نیست که F015 دورنمایی وسیع تر را برای ورود ماشین های خودران به عرصه جاده ها ترسیم خواهد کرد و این ماشین ها صرفا برای کاهش سوانح رانندگی و در اختیار گرفتن کنترل ارابه های مرگ دو تنی مانند این ساخته نخواهند شد و در عوض نحوه استفاده شما از ماشین ها را متحول خواهند کرد.

در روزهای اخیر، مرسدس اتومبیل بدون راننده خود را در جاده های سانفرانسیسکو به حرکت در آورده و با این کار امکانی را برای مردم عادی فراهم نمود تا نگاهی نزدیک تر به آن بیاندازند و حتی با آن سلفی بگیرند و پرسش هایشان را در رابطه با این ماشین ها مطرح کنند و آنطور که این شرکت می گوید، اگر علاقه ای به این نوع اتومبیل ها وجود نداشته باشد دست کم نوعی حس کنجکاوی در مورد آنها به چشم می خورد.

قانونی کردن ماشینی که تا این اندازه راننده ها را از اتومبیل جدا می کند قطعا مستلزم صرف تلاش و سال ها زمان است اما نفوذ به دل و جان کاربران مسأله ای است که کمپانی های خودرو ساز از همین حالا می توانند به آن مبادرت نمایند.

F015 یک خودروی مفهومی متعلق به سال 2030 است و ظرف 15 سال آینده مشخص می شود که آیا انسان مشکلی با احاطه شدن توسط انبوهی از تجهیزات و فناوری های هوش مصنوعی را ندارد و می تواند با این اتومبیل ها کنار بیاید یا اینکه تماشای مناظر اطراف و رانندگی را به همه آنها ترجیح می دهد.