دلیل حقیقی کاهش تقاضا برای کامپیوترهای شخصی چیست؟

۲۰۱۵ سال سختی برای صنعت کامپیوترهای شخصی بود و از این موضوع، گریزی هم وجود ندارد چرا که دو موسسه معتبر آماری در دنیای ابزارهای دیجیتالی به نام های گارتنر و IDC، به ترتیب باور دارند که در سال پیش محصولات مورد بحث با ۸ و ۱۰.۴ درصد کاهش تقاضا رو به رو بوده اند.

اگر صرفا به این اعداد و ارقام توجه کنید، اوضاع چندان جالب به نظر نمی رسد. اما با نگاهی به عناصر مختلف این بازار و سازندگانی که تمام تلاش خود را برای نوآوری انجام می دهند، به نظر می رسد در مرگ زودهنگام کامپیوترهای شخصی کمی بیش از حد اغراق شده است.

ابتدا باید نگاهی داشت به عبارت پر سر و صدای «بازار جهانی کامپیوترهای شخصی» که البته از اجزای بسیاری تشکیل می شود اما ما، صرفا یک تک رقم را مشاهده می کنیم و از همان یک رقم، باید نتیجه گیری کنیم که آیا شرایط مناسب است یا خیر.

هر موسسه آماری از نقطه نظر خود بازار کامپیوترها را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد

راه و روش رسیدن و دست یافتن به این عدد، از نقطه نظر هر شرکت تحلیلگر اندکی متفاوت است و باید توجه داشت که گاهی یکی از کمپانی های تحلیل کننده بازار، به طور کلی برخی محصولاتی که حالا دیگر کامپیوتر شخصی به حساب می آیند را PC نمی داند و همچنان بر پایه و اساس سال های گذشته این محصولات را محاسبه می کند.

اجازه بدهید با یک مثال این موضوع را توضیح دهیم. شرکت گارتنر، باور دارد که محصولات ویندوزی هیبریدی، نظیر سرفس بوک یا سرفس پرو، کامپیوتر شخصی هستند اما IDC به سادگی این موضوع را قبول ندارد. همین یک نکته به سادگی چند درصد تفاوت میان آمارهای دو شرکت یاد شده را توجیه می کند.

محصولات هیبریدی از دیدگاه IDC، تبلت هستند و به همین دلیل در گزارشات این شرکت می توان دید که رشد تبلت ها همواره سطح قابل قبولی دارد. با وجود اختلاف نظر ها و با توجه به نوع نگرش متفاوت دو شرکت بزرگ تحلیلگر به مقوله کامپیوتر شخصی، می توان گفت که اوضاع این دسته از محصولات آنقدر ها که این روزها می شنوید وخیم نیست.

این وخامت در بخش هایی از جهان نظیر ایالات متحده صرفا ۲.۶ درصد در سال ۲۰۱۵ در قیاس با ۲۰۱۴ کاهش داشته اما به هر حال، هیچ کس منکر این موضوع نیست که علاقه عمومی به استفاده و خرید کامپیوتر شخصی کاهش پیدا کرده است.

گارتنر گزارش می دهد که در سال گذشته اپل توانسته به شکل جهانی ۵.۸ درصد فروش کامپیوترهای شخصی اش را به نسبت سال ۲۰۱۴ افزایش دهد در حالی که IDC باور دارد این میزان، ۶.۲ درصد بوده است. در این میان ولی شرکت لنوو توانسته سال بسیار موفقی را داشته باشد چرا که در ایالات متحده، شاهد ۱۴.۵ درصد افزایش فروش بوده.

میکاکو کیتاگاوا (Mikako Kitagawa) تحلیلگر ارشد موسسه آماری گارتنر می گوید: «لنوو بخصوص در بخش محصولات ۲ در ۱ (هیبریدی) توانسته بسیار موفق عمل کند. آنها قادر گشته اند این دستگاه ها را به شکلی بسیار مقرون به صرفه برای کاربر تولید کنند و شما همین حالا می توانید یکی از محصولات شرکت یاد شده را با پرداخت ۶۰۰ دلار دریافت کنید. تصور می کنم که این اتفاق بسیار خوشایندی برای بازار این روزهاست.»

«کاربران برای محصولاتی که تجربه کاربری را در اولویت قرار می دهند، حاضر به پرداخت هزینه های بیشتر هستند»

جی چو (Jay Chou) ، مدیر تحقیقات موسسه IDC اما در خصوص اپل می گوید:‌ «اپل سال گذشته به راحتی در بین پنج تولید کننده برتر کامپیوتر شخصی قرار گرفت و همین موضوع نشان داد که هنوز کاربران به نوآوری و خلاقیت، علاقه نشان داده و برای محصولاتی که تجربه کاربری را برای خود در اولویت قرار می دهند، حاضرند مبالغ بالاتری را نیز پرداخت کنند.»

در این میان حتی اگر شما در برابر به چشم زدن عینک خوشبینی از خود مقاومت به خرج دهید، باز هم دلایل بسیاری وجود دارد که با توجه کوتاه بر آنها، نمی توان PC ها را از رده خارج دانست، مخصوصا زمانی که کندوکاو بیشتری به خرج داده و دلایلی که پشت اعداد و ارقام آماری آمده اند را متوجه شوید.

پاتریک موردهد (Patrick Moorhead)، موسس سازمان تحقیقاتی و سرمایه گذاری Moor Insights & Strategy در این رابطه می گوید: «بخش های بسیاری هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. من این حالت جدید که در آن گفته می شود کامپیوترهای شخصی به پایان راه خود رسیده اند را قبول ندارم. کمی به اطراف خود نگاه کنید و ببینید مردم در محیط کار خود از چه ابزاری استفاده می کنند؟ زمانی که به خانه می روند و می خواهند کاری جدی را به سرانجام برسانند چطور؟»

پاسخ به پرسشی که آقای موردهد مطرح می کند، با فاصله ای بسیار زیاد از سایر ابزارها، «کامپیوتر شخصی» است. حال دلیل اینکه کامپیوترهای شخصی همانند گذشته به فروش نمی رسند، بیشتر مربوط می شود به شرایط کنونی نه ترک این محصولات از سوی کاربران.

«به اطراف خود نگاه کنید، همکارانتان در محل کار از چه ابزاری برای انجام کارهای خود بهره می گیرند؟»

اما دلایل حقیقی عدم تمایل کاربران برای خرید کامپیوترهای شخصی چه بوده اند؟ در بالا اشاره کردیم که در خود ایالات متحده، PC تنها ۲.۶ درصد در سال ۲۰۱۵ در قیاس با ۲۰۱۴ کاهش تقاضا داشته در صورتی که این رقم در سایر نقاط جهان به شکل قابل توجهی بیشتر بوده.

تحلیلگران باور دارند که به علت پایین تر آمدن ارزش پول رایج بیشتر کشورها در قیاس با دلار، کاربران کمتری در سطح جهانی دست به خرید کامپیوترهای شخصی زده اند.

میکاکو کیتاگاوا از موسسه گانتر می گوید: «واحد پول یورو در سال گذشته در برابر دلار آمریکا واقعا ضعیف بود و در نتیجه کاربران اروپایی برای خرید یک کامپیوتر شخصی مجبور بودند بیشتر هزینه کنند. همین موضوع به تنهایی می تواند شکل دهنده ی بازار باشد. می توان دید که در اروپا، ژاپن، آمریکای لاتین مخصوصا برزیل، قیمت یک کامپیوتر شخصی می تواند به شکل سرسام آوری بالا باشد چرا که پول رایج مناطق یاد شده ارزش چندانی در برابر دلار ندارد.»

به دلیل تغییرات قیمت ارز، بسیاری از کاربران در سال ۲۰۱۵ قادر به خرید کامپیوتر نبوده اند

با توجه به همین موضوع می توان درک کرد که چرا در سال پیش، موسسه ها بیان می کنند که PC ها با کاهش تقاضا مواجه شده اند. مشکل یاد شده به سادگی باعث می شود تا کاربر، بروز رسانی دستگاه خود را مدتی به تعویق اندازد.

به تعویق انداختن خرید یک کامپیوتر جدید به لطف ویندوز ۱۰، برای بسیاری از کاربران ساکن ایالات متحده هم تبدیل به یک انتخاب ساده شد. این نسخه از سیستم عامل مایکروسافت برای کاربران ورژن های قدیمی تر ویندوز رایگان بود و همین موضوع باعث شد تا کاربران بخواهند از لپ تاپ های پرچمداری که سال پیش خریده بودند کمی بیشتر استفاده کنند.

در همین باره آقای «مورهد» می گوید: «برخلاف ویندوز ۷ که برای داشتنش شما می خواستید یک دستگاه جدید بخرید، ویندوز ۱۰ به راحتی در دسترس شما قرار می گیرد و نیازی ندارید تا دستگاه خود را بروز رسانی کنید.»

در این میان بخش های سازمانی و محیط کاری را نیز باید در نظر گرفت که به راحتی ۱۲ الی ۱۸ ماه پس از عرضه هر نسخه سیستم عامل مایکروسافت، اقدام به آپدیت دستگاه ها می کنند. همین موضوع به معنای آن است که شما می توانید در میانه سال میلادی جاری، فروش بالای کامپیوترها به لطف خرید سازمان ها را مشاهده کنید.

«خود ویندوز ۱۰ یکی از دلایل عدم علاقه کاربران به خرید کامپیوترهای جدید بوده است»

لورن لاورد (Loren Loverde)، یکی از مدیران ارشد موسسه IDC می گوید: «انتظار داریم در نیمه دوم سال ۲۰۱۶ شاهد افزایش تقاضا برای کامپیوترهای شخصی باشیم. پذیرفته شدن ویندوز ۱۰ از سوی سازمان ها سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت.... بیشتر کاربران PC نیز تا کنون برای بروز رسانی دستگاه های خود تعلل کرده اند اما به زودی برای بهره گیری از ویندو و کامپیوترهای جدید، به سراغ محصولات تازه خواهند آمد.» این در حالیست که «موردهد» و «کیتاگاوا» نیز نظرات کاملا مشابهی دارند.

به جاده پیش رو که نگاه می کنید، صرفا نظرات مثبت از سوی بزرگان این صنعت و تحلیلگران به گوشتان خواهد خورد. در حالی که عرضه هدست واقعیت مجازی آکیلس ریفت به تنهایی نمی تواند کمک شایان ذکری به فروش کامپیوترهای شخصی داشته باشد، اما دست کم این حقیقت را گوشزد می کند که همچنان با محصولاتی مهم رو به رو هستیم و PC می تواند محصولی آرمانی باشد.

موبایل های بزرگ اندام همچنان در حال تاخت و تاز هستند؛ فبلت هایی که البته زورشان بیشتر به تبلت ها می رسد تا کامپیوترهای شخصی. درباره مرگ کامپیوترهای شخصی، کمی سوءتفاهم پیش آمده و محصولات خوش رنگ و لعابی همچون «سرفس بوک»، دقیقا همانی هستند که اوج هنر را در دنیای PC به نمایش می کشند.

آسمان آنقدرها هم آفتابی نیست اما عینک خوش بینی تان کجاست؟

آسمان دنیای کامپیوترهای شخصی آنقدرها هم بدون ابر و کاملا آفتابی نیست. شرایط اقتصاد جهانی و دستگاه های موبایل پیشرفته تر که حالا می توانند برخی وظایف PC ها را انجام دهند، بر پیکره این محصولات ضربه های سختی را وارد آورده اند.

تحلیلگران حالا باور دارند که در دو سال آینده، گاهی این بازار با رشد و گاهی با کاهش تقاضا مواجه خواهد شد اما مشخصا نمی توان محصولات مورد بحث را از رده خارج دانست.

نکته مهم اینجاست که حالا باید کمی با دید گسترده تر به ماجرا نگاه کنیم. اوضاع به هیچ عنوان به آن بدی که فکر می کنید نیست، یا دست کم به آن بدی که برایتان گفته اند.