مروری بر مخرب ترین انفجارهای هسته ای تاریخ

از نخستین آزمایش هسته‌ ای در تاریخ 15 جولای 1945 میلادی تاکنون، بیش از 2051 سلاح هسته ای در سراسر جهان مورد آزمایش قرار گرفته است.

تا به حال هیچ سلاحی نتوانسته به اندازه سلاح های هسته ای قدرت تخریب و مرگ آوری داشته باشد. با گذشته چند دهه از نخستین آزمایش هسته ای تاریخ تاکنون، این سلاح قدرتمندتر و مرگبارتر از گذشته شده است.

قدرت انفجار بمب هسته ای که در سال 1945 میلادی مورد آزمایش قرار گرفت، 20 کیلوتن یعنی معادل نیروی تخریبی حاصل از انفجار 20 هزار تن TNT بود. طی 20 سال، ایالات متحده و شوروی سابق، دست به آزمایش سلاح‌های هسته‌ای با قدرتی معادل انفجار 10 مگاتن (معادل 10 میلیون تن) TNT زدند. در مقام مقایسه، این بمب‌های هسته‌ای، دست کم 500 برابر قوی‌تر و مخرب‌تر از بمب اتمی بودند که ایالات متحده برای نخستین بار مورد آزمایش قرار داد.

برای عینیت بخشیدن به بزرگترین و سهمناک ترین انفجارهای هسته ای تاریخ، از نقشه هسته ای «الکس والرشتین» (Alex Wallerstein) استفاده کرده ایم که در واقع یک ابزار محاسباتی برای شبیه سازی تاثیر واقعی و مخرب انفجار اتمی است.

در نقشه هایی که در ادامه مشاهده خواهید کرد، نخستین حلقه انفجار هسته ای، ابر انفجاری است که با چندین شعاع تشعشعات هسته ای همراه است. تا شعاع صورتی رنگ، تقریبا تمام ساختمان ها نابود خواهند شد و میزان تلفات به 100 درصد خواهد رسید. در شعاع خاکستری رنگ، ساختمان های مقاوم تر، می توانند تا حدی در برابر شدت انفجار مقاومت نشان دهند اما افراد در معرض موج انفجار همگی دچار جراحت خواهند شد. در شعاع نارنجی رنگ، افرادی که پوستشان در معرض تشعشعات هسته ای ناشی از انفجار قرار گیرد، دچار سوختگی درجه 3 خواهند شد و مواد اشتعال زا دچار آتش سوزی شده و احتمال وقوع طوفان آتشین را شدت می بخشد.

در ادامه، بزرگترین انفجارهای هسته ای تاریخ معرفی می شوند که عمده این آزمایشات توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام گرفته اند.

آزمایشات هسته ای 158 و 168 اتحاد جماهیر شوروی

اتحاد جماهیر شوروی، در تاریخ 25 اوت و 19 سپتامبر 1962 میلادی و به فاصله کمتر از یک ماه از یکدیگر، آزمایش های هسته ای 158 و 168 خود را انجام داد. هر دو آزمایش در منطقه «نووایا زملیا» (Novaya Zemlya) که مجمع الجزایری در شمال روسیه و در نزدیکی اقیانوس منجمد شمالی است، انجام شد.

تاکنون هیچ فیلم یا عکسی از این آزمایش منتشر نشده اما گفته می شود در این آزمایشات از بمب های اتمی با قدرت انفجاری 10 مگاتنی استفاده شده است. این انفجارهای اتمی قادر بودند تا شعاع 4.5 کیلومتری، همه چیز را به کلی نابود کرده و تا شعاع 2820 کیلومتری در افراد سوختگی درجه 3 ایجاد کنند.

آزمایش هسته ای آیوی مایک (Ivy Mike)

در تاریخ اول نوامبر 1952 میلادی، ایالات متحده آمریکا در جزایر مارشال، دست به آزمایش هسته‌ای Ivy Mike زد. آزمایش اتمی Ivy Mike نخستین بمب هیدروژنی جهان بود که قدرت انفجار آن به 10.4 مگاتن می رسید که این قدرت، آن را 700 برابر مخرب تر از نخستین بمب اتمی جهان می کرد.

قدرت تخریب Ivy Mikeبه حدی قوی بود که جزیره الوگلاب (Elugelab)، محلی که این بمب در آن منفجر شد، را به کلی نابود کرده و گودالی به عمق 50 متر ایجاد کرد. همچنین، ابرهای ناشی از قارچ انفجاری این بمب، تا شعاع 40 کیلومتری در اتمسفر جابجا شد.

آزمایش هسته‌ ای قلعه رومئو (Castle Romeo)

آزمایش رومئو، دومین آزمایش هسته ای ایالات متحده از سری آزمایشات موسوم به آزمایشات قلعه (Castle) بود که در سال 1945 میلادی انجام شد. تمامی این انفجارها در منطقه Bikini Atoll انجام شد. این آزمایش هسته ای با آزاد کردن 11 کیلوتن انرژی، سومین انفجار اتمی قدرتمند در این سری آزمایشات بود.

آزمایش رومئو، نخستین بمبی بود که به جای آزمایش روی صخره های اقیانوس، روی یک قایق شناور در سطح آب منفجر شد چرا که ایالات متحده به دلیل انجام آزمایشات هسته ای زیاد، به سرعت با کاهش جزیره مواجه بود و با این حربه قصد داشت جلوی این اتفاق را بگیرد.

قدرت این انفجار به حدی بود که می توانست تا هر شیئی که در شعاع 5 کیلومتری آن قرار داشت را نابود کند.

آزمایش هسته ای 123 اتحاد جماهیر شوروی

در تاریخ 23 اوت 1961 میلادی، اتحاد جماهیر شوروی آزمایش هسته ای دیگری را در مجمع الجزایر «نووایا زملیا» (Novaya Zemlya) انجام داد. در آزمایش 123 از بمبی با قدرت تخریب 12.5 مگاتن استفاده شد. بمبی با این ابعاد و قدرت تخریب، می توانست هر آنچه که در شعاع 5.5 کیلومتری قرار داشت را نابود کند. همچنین، تشعشعات این انفجار قادر بود تا شعاع 3390 کیلومتری در موجودات زنده سوختگی درجه 3 ایجاد کند.

مانند آزمایشات گذشته اتحاد جماهیر شوروی، هیچ عکس یا ویدیویی از این آزمایشات منتشر نشده است.

آزمایش قلعه یانکی (Castle Yankee)

آزمایش قلعه یانکی (Castle Yankee)، دومین انفجار قدرتمند از مجموعه آزمایشات «قلعه» (Castle) بود که در تاریخ چهارم ماه مه 1954 میلادی انجام گرفت. این بمب هسته ای قدرت تخریبی برابر با 13.5 مگاتن داشت. چهار روز بعد از این آزمایش، ابرها و تشعشعات حاصل از این انفجار به حدود 11 هزار و 500 کیلومتر آن طرف تر یعنی شهر مکزیکو سیتی رسید.

آزمایش هسته ای قلعه براوو (Castle Bravo)

آزمایش قلعه براوو (Castle Bravo)، نخستین آزمایش هسته ای از سری آزمایشات قلعه بود که در تاریخ 28 فوریه 1954 میلادی انجام شد. این آزمایش هسته ای، همچنین قدرتمندترین و بزرگترین انفجار در تاریخ آزمایشات هسته ای ایالات متحده بود.

انتظار می رفت انفجار اتمی براوو نیرویی بالغ بر 6 مگاتن ایجاد کند اما انرژی حاصل از این انفجار به 15 مگاتن رسید. قارچ هسته ای حاصل شده از این انفجار، تا ارتفاع حدودا 35 کیلومتری به آسمان رفت.

اشتباهات محاسباتی ارتش ایالات متحده در برآورد شدت انفجار موجب شد تا 665 تن از ساکنان جزایر مارشال در معرض تشعشعات هسته ای قرار بگیرند. تشعشعات هسته ای این انفجار همچنین سبب مرگ یک ماهیگیر ژاپنی، 128 کیلومتر دورتر از محل انفجار شد.

آزمایشات هسته ای شماره های 147، 173 و 174 اتحاد جماهیر شوروی

از تاریخ پنجم اوت تا 27 سپتامبر 1962 میلادی، اتحاد جماهیر شوروی در مجمع الجزایر «نووایا زملیا» (Novaya Zemlya) دست به یک سلسله آزمایش های هسته ای زد. این آزمایشات که تحت عنوان آزمایش های هسته ای شماره 173، 174 و 147 انجام شدند، هر سه به ترتیب به عنوان پنجمین، چهارمین و سومین انفجار هسته ای قدرتمند تاریخ شناخته می شوند. هر یک از این انفجارها، نیرویی معادل 20 مگاتن ایجاد کردند که این رقم 1000 برابر قدرتمندتر از قدرت تخریب بمب ترینیتی (Trinity) بود. بمبی با این قدرت می تواند هر آنچه را که در شعاع 7.7 کیلومتر مربعی انفجار قرار دارد را به کلی نابود کند. مطابق معمول، هیچ تصویری از این آزمایش های هسته ای منتشر نشده است.

آزمایش هسته ای شماره 219 اتحاد جماهیر شوروی

در تاریخ 24 دسامبر 1962 میلادی، اتحاد جماهیر شوروی اقدام به آزمایش هسته ای شماره 219 کرد. این آزمایش نیز در مجمع الجزایر «نووایا زملیا» (Novaya Zemlya) انجام شد. شدت این انفجار هسته ای 24.2 مگاتن برآورد شد که بمبی با این قدرت تخریب می تواند هر آنچه که در شعاع 9.27 کیلومتری آن قرار دارد را به کلی ویران کند و تا شعاع 5827 کیلومتری سبب سوختگی درجه 3 شود.

از این آزمایش هسته ای هم هیچگونه تصویری منتشر نشده است.

بمب هسته ای تزار (Tsar Bomba)

در تاریخ 30 اکتبر 1961 میلادی، اتحاد جماهیر شوروی، قدرتمندترین بمب هسته ای تاریخ را مورد آزمایش قرار داد و بدین ترتیب بزرگترین انفجار توسط بشر را رقم زد. این انفجار هسته ای، 3000 برابر قدرتمندتر از بمبی بود که ایالات متحده در هیروشیما منفجر کرد. بنابر اعلام مجله معتبر Slate، بمب هسته ای تزار، در 901 کیلومتر آن طرف تر، شیشه های ساختمان ها را در هم شکست.

همچنین، نور ناشی از این انفجار، از فاصله بیش از 997 کیلومتری قابل رویت بود. بمب تزار، نیرویی بین 50 تا 58 مگاتن ایجاد کرد که این رقم، دو برابر نیروی حاصل از انفجار دومین بمب هسته ای قدرتمند تاریخ بود.

بمبی با این توان تخریبی قادر است گلوله آتشی به مساحت 16.57 کیلومتر مربع ایجاد کرده و تا شعاع 10 هزار و 567 کیلومتری از کانون انفجار، در انسان و موجودات زنده سوختگی درجه 3 ایجاد کند.

نخستین بمب هسته ای جهان

نخستین انفجار بمب هسته ای در جهان، تنها کسری از ابعاد بمب هسته ای تزار بود اما با این حال، این بمب با وسعت غیرقابل تصوری منفجر شد. بر طبق نقشه هسته ای (nuke map)، سلاح هسته ای با قدرت تخریب 20 کیلوتن قادر است گلوله آتشی با شعاع تشعشع 260 متر ایجاد کند که این مساحت برابر با مساحت 5 زمین فوتبال است. این انفجار هسته ای همچنین تشعشعات مرگبار خود را تا شعاع 11 کیلومتری پراکنده کرده و تا شعاع 19.3 کیلومتری در انسان سوختگی درجه 3 ایجاد می کند.

در صورتی که این بمب بر فراز منهتن انداخته شود، قادر است بیش از 150 هزار نفر را از بین برده و اثر مخرب آن تا ایالت کنتیکت (Connecticut) ادامه می یابد.