بررسی شایعه پراید 7 میلیون تومانی؛ قیمت تمام شده پراید برای سایپا چقدر است؟

شاید عجیب باشد که قیمت پراید هنوز برای مشتریان ایرانی جای سوال دارد. پراید بعد از گذشت حدود 25 سال از زمان آغاز تولید در ایران، هنوز در زمره مهمترین خودروهای موجود در بازار و محلی برای مناقشه و گمانه زنی های فراوان است. در این رابطه قیمت پراید و افزایش حتمی آن طی هفته های آینده به دغدغه ذهنی بسیاری از مشتریان مبدل شده است. آنچه واضح است اینکه هنوز بسیاری از ایرانیان باور ندارند که قیمت تمام شده پراید برای سایپا بیش از 10 میلیون تومان باشد و از همین رو قصد داریم تا در قالب این متن بیشتر به صحت و سقم این شایعه قدیمی بپردازیم.

این یک واقعیت است که از قیمت حدود 21 میلیونی پراید، چیزی در حدود 3 الی 5 میلیون تومان صرف هزینه های جانبی نظیر پرداخت انواع عوارض و مالیات، بیمه و هزینه شماره گذاری و امثالهم می شود و سایپا معتقد است که این هزینه ها ارتباط مستقیمی به شرکت یا ساختار فنی خودرو ندارد.

سعید مدنی؛ مدیرعامل سابق سایپا در اظهار نظری جالب پس از برکنار شدن از سمت خود، قیمت تمام شده پراید برای سایپا را رقمی در حدود 14 میلیون تومان اعلام کرد و این در حالی است که در آن زمان قیمت پراید در بازار رقمی در حدود 19 میلیون تومان بود.

بنابراین می توان حدس زد که بنا به گفته ایشان در شرایط فعلی (با توجه به افزایش کلی هزینه ها و فروش پراید به قیمت 21 میلیون تومان) نیز رقمی در حدود 16 میلیون تومان قیمت تمام شده ادعایی سایپا برای پراید باشد، این در حالیست که در پی افزایش حدود 30 درصدی نرخ ارز تولید کننده (تبدل ارز 3200 تومانی به ارز 4200 تومانی) تمامی قطعات ارز بر این خودرو با افزایشی حداقل 30 درصدی مواجه شده اند و از همین رو می توان حدس زد که قیمت تمام شده پراید به ادعای سایپا حالا از 16 میلیون تومان مذکور نیز فراتر رفته باشد و همین امر فریاد مدیران سایپا برای دریافت مجوز افزایش قیمت را بلند کرده است.

نقش ارز بری در قیمت پراید چقدر است؟

خودروسازان داخلی سال هاست که مدعی تولید داخل 80 و 90 درصدی خودروهای قدیمی موجود در کشورند اما شواهد موجود از واردات قطعات یدکی چینی و افزایش قیمت مستقیم خودروها براساس افزایش قیمت ارز (مشابه اتفاق سال 91) نشان می دهد که فارغ از صحت و سقم ادعای خودروسازان، خودروهای تولید داخل و حتی نمونه های قدیمی ارز بری بالایی را به اقتصاد کشور تحمیل می کنند.

در واقع صحبت در این رابطه می تواند فارغ از میزان داخلی سازی قطعات مطرح باشد، چرا که به ادعای قطعه سازان، در بسیاری موارد ماده خام برای ساخت قطعات و محصولات از خارج وارد می شود و ارز بری زیادی را به همراه دارد. بخشی از این مسئله به دلیل عدم وجود تکنولوژی های بنیادین صنعتی در ایران است، برای مثال علیرغم وجود کارخانه های فولاد سازی مانند فولاد مبارکه اصفهان، هنوز خودروسازان برای تولید قطعات بدنه نیازمند واردات ورق های خارجی هستند و دلیل این امر نیز به کیفیت و مشخصات نامناسب ورق های داخلی مربوط می شود.

مسلما وقتی قطعات ساده و سنگین وزنی مانند بدنه خودروها مبتنی بر ماده اولیه خارجی ساخته می شوند نمی توان از قطعات ظریف مهندسی نظیر اجزای داخلی موتور و گیربکس، سیم کشی ها، قطعات پلاستیکی و الکترونیکی انتظار چندان بالایی داشت و شاید به همین دلیل باشد که قیمت خودروهای تولید داخل ارتباط مستقیمی با افزایش بهای ارز پیدا می کند.

قیمت پراید در مقایسه با خودروهای ارزان قیمت جهانی

در بازار بین المللی، شرکت هایی نظیر تویوتا، فولکس واگن و البته رنو نیسان، پرچمدار تولید خودروهای ارزان قیمت با بیشترین راندمان ممکن به حساب می آیند در این بین می توان از قیمت حدود 7000 پوندی (حدود 60 میلیون تومانی) رنو ساندرو جدید در بازار انگلستان به عنوان ارزان قیمت ترین خودرو موجود در این کشور یاد کرد. این در حالیست که محصولات دیگر خانواده ساندرو و L90 نیز در کشورهای مختلف با همین محدوده قیمتی عرضه می شوند و برای مثال نیسان سانی به عنوان پسر عموی دور تندر 90 در بازار آمریکا قیمتی در حدود 11 الی 13 هزار دلار دارد.

اما این خودروها از نظر مشخصات فنی و ایمنی از پراید بالاتر هستند و به همین دلیل از ساختار مدرن تر و گران قیمت تری نیز برخوردارند ولی نسخه هندی رنو کوئید با مشخصات ایمنی ضعیف (0 ستاره) شباهت زیادی با پراید دارد. این خودرو 4700 دلاری (حدود 20 میلیون تومانی) از نظر مشخصات فنی اندکی از پراید ضعیف تر است اما در عوض با مهندسی و بهره وری بالای رنو ساخته و پرداخته شده است.

از مقایسه این اعداد می توان حدس زد که اگر قرار بود خودرویی نظیر پراید با بهره وری بالای شرکت های بین المللی ساخته شود، احتمالا تولید آن با قیمتی در حدود 4000 الی 4500 دلار وجود داشت که این رقم تفاوت چندان پر رنگی با قیمت اعلام سایپا برای هزینه تولید پراید ندارد.

البته شکی وجود ندارد که راندمان مالی خودروسازان ایرانی در بهترین شرایط ممکن نیست و مسلما شرکت هایی نظر رنو یا تویوتا در صورت تولید در ایران می توانستند با بهینه سازی تمامی زنجیره تولید خودرو، قیمت تمام شده را کاهش داده و در عین حال کیفیت کلی خودرو را نیز افزایش دهند، اما در نهایت می توان تمامی صحبت های مطرح شده را اینگونه جمع بندی کرد که شایعه قیمت تمام شده 7 یا 10 میلیونی پراید غیر واقعیست و در جهان حال حاضر با توجه به هزینه های جانبی و نیروی کار انسانی حتی در شرایط ایران نیز تولید چنین محصولی با قیمتی کمتر از 16 میلیون تومان (حدود 4000 دلار) به نوعی غیر ممکن به نظر می رسد.