بررسی بازی Shenmue (نسخه HD اول و دوم)؛ گوهری ناب از زیر خاک تاریخ

اگر متولد دهه شصت و یا مثل من لب مرز آغازین دهه هفتاد باشید و اگر از جمله معدود افرادی بودید که کنسول سگا دریمکست را داشتید، احتمالا با بازی Shenmue (شنمو) آشنا هستید چرا که کنسول شکست خورده سگا، چند بازی انگشت شمار بی‌نظیر را داشت که یکی از آنها فرنچایز شنمو بود. پیش از به دنیا آمدن عناوینی چون Gta III و سری یاکوزا و...دفتر سرآغاز بازی‌های سبک جهان باز Open World با بازی Shenmue نوشته شدند و این عنوان با بودجه‌ای ۱۰۰ میلیون دلاری، تا به امروز هم از گران‌ترین آثار تاریخ ویدئوگیم محسوب می‌شود.

درباره Shenmue نوشتن در سال ۲۰۱۸ کار سختیست چرا که دوباره بازی کردن این عنوان بعد از گذشت نزدیک به ۲۰ سال از عمرش، برای کسانی که قبلا آن را تجربه کرده‌اند یک حس نوستالژیک تمام عیار به همراه خواهد داشت و برای گیمرهای جدیدتر نیز دو حالت را خواهد ساخت: یا به ارزش بازی و عظیم بودن این عنوان در سالی که عرضه شد (۱۹۹۹) پی‌می‌برند و عاشقش می‌شوند و یا با عدم درک این موضوع و غرق شدن در بازی‌های پر زرق و برق جدید نسل جدید، شنمو را یک عنوان قدیمی و از مد افتاده تصور می‌کنند و از آن متنفر می‌شوند.

• سازنده: D3T
• ناشر: Sega
• پلتفرم ها: پی‌سی، پلی استیشن ۴، ایکس باکس وان
• پلتفرم بررسی:  پی سی

بازی Shenmue به بیان واقعی کلام یک افسانه در دنیای بازی‌های ویدئویی به شمار می‌رود و در زمان عرضه خود توانست که تحولی شگرف در این حوزه ایجاد کند. تا قبل از عرضه نخستین بازی Shenmue، دنیایی به این گستردگی در یک بازی کامپیوتری پیاده نشده بود و جزییات فراوانی که در این محیط نسبتا بزرگ وجود داشت، بی نظیر بود. در کنار همه این عوامل شاهد یک داستان قوی و موسیقی زیبا و یک سری ریزه‌کاری‌های جذاب بودیم که برای اولین بار پا به یک بازی گذاشته اند. مثلا در بازی Shenmue بود که چرخش روز و شب و گذر زمان ایجاد شد و یا QTE های در حین کات سین نیز در این بازی اوجی دوباره گرفتند (و البته چند سال بعد در سری بازی خدای جنگ به تکاملی کامل دست یافتند.)

بعد از گذشت ۲۰ سال سگا تصمیم گرفته که دو بازی کلاسیک این سری را یک سال قبل از نسخه سوم بازی (که پروژه ساخت آن توسط کمپین کیک استارتر و حمایت هواداران به جریان افتاد) در قالبی HD به بازار عرضه کند و شخصیت اصلی این سری یعنی ریو هازوکی برای اولین بار در پلتفرمی به غیر از دریمکست و البته ایکس باکس کلاسیک (نسخه‌ای از بازی دوم برای این کنسول عرضه شده بود) ظاهر شود. Shenmue 1 & 2 HD حاوی دو جواهر نایاب مربوط به سال‌های دور است که بدون ریمستر یا ریمیک شدن و صرفا بصورت HD (همانند بازی Okami و یا Dmc Collcetion) روی کنسول‌های نسل جدید نقش بسته است.

در این سری از بازی‌ها با ریو هازوکی طرف هستیم، پسری جوان (یا حتی می‌توان گفت نوجوان چون به نظر دبیرستانی می‌آید) که یک روز در حین بازگشت به منزلگاه خود متوجه حمله‌ای به آموزشگاه هنرهای رزمی Dojo پدرش می‌شود. او سراسیمه و آشفته وارد محوطه آموزشگاه شده و پدر خود را در حال مبارزه با یک مرد چینی قوی هیکل می‌بیند که بعدها نام او را کشف می‌کند: لاندی. پدر ریو و لاندی درباره یک آیینه و قدرت‌های آن با هم بحث می‌کنند و مشاجره‌شان بالا می‌گیرد و در نبردی تن به تن، پدر ریو توسط او کشته می‌شود.

ریو عصبانی و خشمگین پا پیش گذاشته ولی لاندی به او محل نمی‌دهد و آموزشگاه را ترک می‌کند. پدر ریو در دقایق پایانی عمر به پسرش نصیحت‌هایی می‌کند ولی چیزی از هویت قاتلش و راز آیینه‌ای که بحثش بالا گرفته بود و... بدو نمی‌گوید و از دنیا می‌رود. از اینجا به بعد شما کنترل ریو هازوکی را بر عهده خواهید داشت و باید در سرتاسر شهر بچرخید و اطلاعاتی درباره قاتل پدرتان و ارتباطش با او دریابید چرا که ریو تشنه انتقام و غرق در حس خونخواهی مرگ پدرش است.

هر دو بازی به طور مجزا یک گیم‌پلی ده ساعته را ارائه می‌کنند که در خلال این ساعات با انواع و اقسام ماموریت‌های داستانی و جانبی و مینی‌گیم‌های متنوع روبرو خواهید بود. درست مانند سری یاکوزا، در محیط بازی Shenmue می‌توانید بچرخید و مینی گیم‌هایی همچون انجام بازی‌های آرکید کلاسیک سگا و یا دارت بازی و فوتبال و... انجام دهید. انجام این مینی گیم‌ها در قسمت دوم بسیار بیشتر از نخستین قسمت این بازی است ولی در هر دو عنوان، جزییات قابل توجهی در اختیار گیمر قرار می‌گیرند.

به عنوان مثال در حین خریدن یک آبنبات از یک فروشگاه، کارت قرعه کشی به شما داده می‌شود که ممکن است به موجب آن برنده یک بازی کلاسیک سگا شوید. بعد از دریافت این بازی شاید تصور کنید که مانند خیلی از بازی‌های دیگر این روزها، این آیتم صرفا یک چیز بیهوده و برای ترغیب حس نوستالژیکتان طراحی شده و بیخودی در کیفتان قرار گرفته اما اگر کمی هوشمند باشید می‌توانید با باز کردن کشوی زیر میز تلویزیون خود، یک دستگاه Sega Saturn پیدا کرده و با آن به بازی کردن جایزه‌ای که از مغازه بردید بپردازید! از این قبیل ریزه کاری‌ها در دنیای بازی Shenmue به وفور دیده می‌شود و این حجم از دیتا و اطلاعات هنوز هم بعد از ۲۰ سال بی‌نظیر است.

بگذارید خیالتان را درباره گیم‌پلی بازی راحت کنم و به شما تفهیم کنم که بازی Shenmue (هر دو نسخه) به هیچ وجه ربطی به سری معروف Gta و یا حتی یاکوزا ندارند و یک گیم‌پلی بسیار آرام‌تر را برای شما به تصویر می‌کشد. این بازی در حقیقت یک عنوان جهان باز به شمار می‌رود که المان‌های RPG درونش نهفته و اندکی نمک و فلفل ژانر اکشن از نوع مشت زنی Beat Them Up بدان اضافه شده است. اما این اسانس آخری در طول مدت زمان بازی برخلاف عنوانی همچون یاکوزا، شاید تنها نیم ساعت از ده ساعت گیم‌پلی را در بربگیرد و هسته و ماهیت اصلی این بازی دور آن نمی‌چرخد. نسخه دوم باز به مراتب دارای صحنه‌های اکشن و رزمی بیشتری است و وجود کلاب‌های مبارزه‌ای در سطح نقشه بازی می‌تواند خلا دز اکشن بازی را بهتر پر کند.

• نخستین بازی Shenmue بودجه‌ای نزدیک به صد میلیون دلار داشت و دومین بازی نیز چیزی حدود ۷۵ میلیون دلار. این بودجه‌های هنگفت صرف یکی از عظیم‌ترین بازی‌های تاریخ در زمانه خودش شد و با وجود استقبال پرشور منتقدین و گیمرها، نتوانست خرج ساخت خود را در بیاورد.
• 
• سگا مخصوصا این بودجه را به سازندگان بازی اختصاص داد تا بتواند قدرت سخت افزاری کنسول جدیدش یعنی دریمکست را به رخ بکشد و شاید روی کاغذ در این راه موفق بود ولی در عمل و در نهایت بازی را به سونی و مایکروسافت باخت و دریمکست تبدیل به آخرین کنسول ساخته شده توسط کمپانی سگا شد.

در هر دو نسخه از بازی شما به دنبال لاندی و دار و دسته‌اش هستید و در این بین با انبوه NPCها برخورد خواهید کرد. کاراکترهای موجود در دنیای بازی بسیار زیاد هستند و شما هم برای پیشروی در بازی مجبور به مراوده و ایجاد مکالمه با آنها هستید چرا که بازی رسما به شما نمی‌گوید به فلان نقطه برو و فلان کار را بکن. برای اینکه بتوانید حدس بزنید و خودتان را در دنیای جادویی بازی Shenmue حس کنید، باید با تعداد زیادی کاراکتر همصحبت شوید و نکته جالب اینجاست که در برخی مواقع تا سه یا چهار بار با یک شخصیت صحبت نکنید، آن حرفی که باید از زبان او بشنوید تا بدانید در ادامه چه کاری انجام دهید را نمی‌شنوید. هیچ جایی در منوهای بازی راهنمایی برای شما نوشته نشده و صرفا یک دفترچه یادداشت همراه شماست که نکات کلیدی و مهمی را که پشت سر گذرانید را می‌توانید در آن بیابید تا شاکله اصلی داستان بازی را گم نکنید.

نسخه دوم بازی در محیطی به مراتب بزرگتر (هنگ کنگ) می‌گذرد و با تعدد کاراکترهای قابل بازی روبرو هستیم به طوری که دیگر فقط ریو قابل بازی نیست و دو کاراکتر دیگر نیز اضافه می‌شوند. داستان بازی دوم هم نیمه‌کاره رها می‌شود و یکی از علت‌هایی که هواداران در طول این سالیان دراز همچنان خواستار ساخت ادامه بازی بودند و سازنده نابغه این فرنچایز یعنی یو سوزوکی را حمایت کردند، دیدن پایانی بر افسانه ریو و فهمیدن راز قتل پدرش است.

• Yu Suzuki یو سوزوکی سازنده بازی شنمو حق زیادی بر گردن حوزه بازی های ویدئویی دارد و در شرکت سگا عناوینی را عرضه کرده که در زمان خود، پیشروهایی در بین بازی‌ها به حساب می‌آمدند. به او مرد دنیای سه بعدی هم می‌گویند چرا که همیشه سعی داشته بازی‌ها را حالت دوبعدی به سه بعدی پیش ببرد و در این کار هم تا حدی موفق بوده است.
• 
• به عنوان مثال او بازی Virtua Racing را ساخت که از اولین بازی‌های سه بعدی سبک ریسینگ به شمار می‌رفت و یا Virtua Fighter هم دستپخت اوست که به عنوان اولین بازی سه بعدی فایتینگ در تاریخ شناخته می‌شود.

نسخه‌ کنونی که از دو بازی Shenmue عرضه شده همچنان مشکل دوربین و کنترل را که در نسخه‌های کلاسیک هم وجود داشت را دارد و نکته جالبی که در این میان رخ داده، از دست دادن بسیاری از آیتم‌های داخل بازی به علت منقضی شدن حق لایسنس آنهاست. طرفداران دوآتیشه شنمو احتمالا ساعت‌های مچی مشهور ریو را به خاطر دارند که در برندهای مختلف در سطح شهر وجود داشت و نمادی از بازی شده بود؛ ولی در نسخه کنونی تمام آنها از بین رفته و نماد شنمو رنگ باخته است.

گرافیک بازی طبیعتا بعد از ۲۰ سال قدیمی و از مدافتاده به نظر می‌رسد و از آن بدتر صداگذاری وحشتناک بازی است که امروزه بعد از تجربه کردن عناوین مطرح، متوجه حد افتضاح بودن آن شدم. صداگذاری شخصیت‌ها و دوبلوری آنها وحشتناک است و از شدت بد بودن به کمدی می‌زند و البته جالب اینجاست که با گشت و گذاری در اینترنت و فروم‌های هواداران متوجه شدم که همین مسخره بودن صدای دوبلوران هم نمادی از بازی Shenmue شده است. تا صحبت از صداگذاری و صداپیشگی است بگویم که خوشخبتانه بازی هر دو صدای ژاپنی و انگلیسی را در خود جای داده و زیرنویسی هم که به آن اضافه شده برای فهم بهتر داستان بازی کارساز است. با توجه به مسخره بودن صدای دوبلوران انگلیسی نیز اکیدا توصیه می‌کنم که بازی را با صدای ژاپنی که به مراتب طبیعی‌تر و بهتر است تجربه کنید.

• فیلم کالت (به انگلیسی: Cult Film)، فیلمی‌ست معمولاً جدا از جریان اصلی سینما ساخته می‌شود و با وجود نامانوس بودن ژانر آن، جامعه‌ای از طرفداران پروپاقرص را به همراه خود دارد که عاشقانه آن را دوست دارند به طوری که تبدیل به یک نیمچه فرقه شده‌اند.
• 
• فیلم‌های با سبک خاص و طرفداران خاص زیادی در تاریخ وجود دارد همچون: بازی لبوسکی و پرتقال کوکی و پالپ فیکشن و حتی فیلم مفتضحی مثل The Room (ساخته ۱۹۹۴) در بازی‌های ویدئویی این اصطلاح کمتر شنیده می‌شود ولیکن بازی شنمو را می‌توان دقیقا مصداق هنر کالت در این حوزه دانست

هر دو بازی Shenmue در حقیقت عناوینی کالت در حوزه بازی‌های ویدئویی به شمار می‌روند. شاید مفهوم کالت را پیش‌تر در هنر سینما شنیده باشید و شنیدن آن در حوزه بازی‌ کمی عجیب به نظر می‌رسد اما واقعیت اینست که شنمو یک عنوان کالت شده و طرفداران خاص خودش را در طول این سالیان متمادی حفظ کرده است.

بازی Shenmue بعد از ۲۰ سال در سال ۲۰۱۸ بازگشته و تجربه آن هنوز هم لذت بخش است به ویژه وقتی به ارزش معنوی بازی پی ببرید و آن را ناعادلانه با عناوین امروزی چون یاکوزا ۶ مقایسه نکنید. ریو هازوکی داستان خودش را دارد و در داستان او هزار و یک قصه نهفته که همگی با جزییات زیادی نوشته شده‌اند و تجربه آن برای هر گیمر حرفه‌ای که به دنبال شناخت هنر بازی است، توصیه می‌شود.