ماجرای اولین تماس گوشی موبایل که جهان را متحول کرد

مارتین کوپر در مقابل هتل هیلتون در خیابان ششم منهتن نیویورک ایستاده بود و یک دستگاه بزرگ پلاستیکی با وزن بیش از یک کیلوگرم و با رنگ بژ  را در دست گرفته بود. کوپر 9 شماره را فشرد و منتظر شد تا تلفنی در فاصله 50 کیلومتری در موری هیل نیوجرسی زنگ بخورد.

این روز، 46 سال پیش در سوم آوریل 1973 بود. این مهندس موتورولا به همراه تیمی که دور هم جمع کرده بود موفق شده بودند در عرض تنها 5 ماه چنین دستگاهی را بسازند؛ یک گوشی موبایل که قرار بود آینده را متحول کند. حالا بیش از 45 سال از آن زمان گذشته و تعداد گوشی های موبایل در سراسر جهان از تعداد انسان ها هم بیشتر شده است.

اما در همان زمانی که این فناوری برای اولین بار آزمایش می شد، کوپر و تیمش عصبی بودند. او که اکنون 90 سال دارد در مورد آن زمان این طور توضیح می دهد:

«ما کاری را انجام می دادیم که قرار بود به یک رویداد تاریخی تبدیل شود. اما در آن زمان آنچه که بیشتر از همه ذهن من را به خود مشغول کرده بود این بود که: آیا این درست کار می کند؟».

در نهایت تماسی که در نوع خود اولین بود برقرار شد و «جوئل اِنگِل» از آن سوی خط جواب داد. انگل در آزمایشگاه بِل یک گروه رقیب را رهبری می کرد و به شدت در تلاش بود تا گجت های سلولی را توسعه دهد. بعدها این آزمایشگاه بخشی از AT&T شد.مارتین با برقرار شدن تماس گفت: «سلام جوئل، مارتی کوپر هستم.» جوئل هم از آن سو پاسخ داد: «سلام مارتی» پدر گوشی های موبایل بقیه ماجرا را این طور تعریف می کند:

و من گفتم: «من از یک تلفن سلولی با تو تماس می گیرم؛ یک تلفن سلولی واقعی. یک گوشی شخصی، تلفن سلولی قابل حمل» . بعد سکوتی برقرار شد.

مارتین کوپر حدس می زند که جوئل از آن سوی خط در حال گریه کردن بوده: «مایل نیستم از کلمه دشمن استفاده کنم اما ما در دو سوی مخالف هم قرار داشتیم».

در آن دوران موتورولا به دلیل تولید بیسیم های دوطرفه به شهرت رسیده بود و می شد این شرکت را یکی از بزرگترین شرکت های مخابراتی در دنیا دانست. سر و صدای ماجرای تماس کوپر با جوئل به سرعت در سراسر ایالات متحده پیچید و تنها یک روز بعد در روزنامه های متعددی منتشر شد.

رقابت در حوزه شبکه های سلولی اولین بار در 1947 آغاز شد؛ هنگامی، دونگ رینگ، مهندس آزمایشگاه بل در یک یادداشت داخلی از طرح های دیدگاه خود برای تلفن هایی که نیاز به اتصال به خط تلفن فیزیکی ندارند خبر داد. در سال های بعد از آن مهندسان AT&T ابتدا تلفن هایی که در خودروها نصب می شدند را در اولویت قرار دادند. نسخه های اولیه این گوشی ها نیاز به تجهیزاتی با وزن در حدود 12 کیلوگرم داشتند که معمولاً در صندوق عقب خودروها نصب می شدند. علاوه بر این خودروها باید در نزدیکی برج های شبکه های سلولی موبایل قرار داشتند.

به گفته مارتین کوپر، موتورولا روی ابزارهای قابل حمل دیگری هم کار می کرد؛ دستگاه هایی که ایده آنها از درخواست های مرتبط با سرپرستی پلیس شیکاگو الهام گرفته شده بود. مأموران پلیس نیاز به دستگاهی داشتند که با استفاده از آنها حتی هنگامی که از خودروهای خود دور هستند هم بتوانند با هم صحبت کنند. کوپر ادامه می دهد:

«ما تصور می کردیم، چشم انداز درستی داریم؛ اینکه روزی هر کسی بتواند در حین راه رفتن یک تلفن با خود داشته باشد».

دو شرکت موتورولا و بل تا سال های 1970 با هم در حال نبرد بودند و این رقابت، ابداعات جدید را رقم زد. نمونه گوشی موبایلی که توسط مارتین کوپر و تیمش توسعه داده شده بود باتری 5 برابر بزرگتری در مقایسه با گوشی های سلولی مدرن داشت. بعدها این دستگاه ها به مرور کوچکتر شدند و نمایشگرها هم پای خود را به آنها باز کردند.

اما یکی از مشکلات، قوانینی بود که پا به پای پیشرفت ها در زمینه سخت افزار جلو نمی آمد. دلیل آن هم نبرد در حوزه فرکانس ها و برخی مشکلات دیگر بود. کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) تا پیش از سال 1983 به اولین گوشی های قابل حمل امکان عرضه به بازار را نداده بود. این در حالی بود که در همین سال یک دهه از اولین تماس تلفن سلولی گذشته بود.

به گفته کوپر آنچه در سال 1973 ساخته بودند یک محصول دست ساز شامل هزاران قطعه بود که توسط مهندسان در کنار هم قرار گرفته بود. پدر گوشی های همراه دلیل ابعاد دست و پاگیر و آجر شکل اولین گوشی موبایل را سادگی آن می داند. به گفته آنچه آنها انجام دادند پیچیده بود و ممکن بود در هنگام نمایش دادن گوشی بشکند.

در آن دوران موتورولا 100 میلیون دلار صرف کرد تا گوشی قوی تری را برای استفاده های تجاری تولید کند. این مدل در مقایسه با ساخته مارتین کوپر ظاهر تر و تمیزتری داشت. موتورولا DynaTAC 8000x که در سال 1984 روانه بازار شد با استاندارهای امروزی تفاوت های فراوانی داشت.

این گوشی آجر شکل بیش از 20 سانتی متر ارتفاع داشت، شامل 30 برد مدار بود و می توانست 30 شماره تلفن را در خود ذخیره کند. هر بار شارژ آن 10 ساعت طول می کشید و با یک بار شارژ هم تنها می توانستید تا 35 دقیقه مکالمه کنید. قیمت 4 هزار دلاری هم آن را به دستگاهی دور از دسترس بسیاری افراد بدل کرده بود. هر دقیقه تماس در بیشتر طرح های اپراتور، هزینه ای 50 سِنتی روی دست کاربر می گذاشت.

مارتین کوپر با «آرلن هریس» که در زمینه الکترونیک بیسیم فعالت می کرد، ازدواج کرد و این دو بعدها در برخی کسب و کارها با هم شریک شدند. از جمله شراکت های آنها در شرکت جیترباگ بود که گوشی هایی با نمایشگرها و کلیدهای بزرگ را برای سالمندان تولید می کرد. کوپر درباره افتخارات خود می گوید:

«موردی که بیش از همه به آن افتخار می کنم این است که در آفریقا، سازمان ملل مطالعه ای انجام داد و دریافت که یک میلیارد انسان در 20 سال گذشته از گروه فقر شدید به گروه فقر منتقل شده اند و این، بیشتر به دلیل تلفن های سلولی بوده. این تأثیر اجتماعی [تلفن های سلولی] است.»