صادرات به کشورهای همسایه؛ پشت پرده معضل توزیع نامنظم بنزین سوپر

طی دوسال گذشته، مشکل توزیع نامنظم و مقطعی بنزین سوپر برای بسیاری از مالکین خودروهای مدرن یا افرادی که بر روی کیفیت سوخت مصرفی خودرو خود حساس هستند، مساله ساز شده است و اخیرا نیز شرایط به گونه ای تغییر کرده که تقریبا نمی توان به یافتن بنزین سوپر در جایگاه های توزیع بنزین سطح شهرها امیدوار بود.

مشاهدات میدانی نشان می‌دهد این‌ بار دیگر صحبت از کمبود نیست، بلکه نبود بنزین سوپر یک واقعیت قطعی است. در شرایطی که به نظر می‌رسید شاید تعمیرات دوره‌ای یا اورهال یک یا چند پالایشگاه تولیدکننده بنزین سوپر عامل نایابی این نوع سوخت در سطح شهر تهران شده اما بررسی‌های آماری نشان داد همه پالایشگاه‌های عرضه‌کننده این فرآورده نفتی با تمام ظرفیت به تولید بنزین سوپر اقدام می‌کنند. برخی مسئولان وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش هم موضوع اورهال پالایشگاه‌ها را رد کردند. پالایشگاه‌های امام خمینی شازند، اصفهان، بندرعباس و ستاره خلیج فارس اصلی‌ترین مراکز تولید بنزین سوپر در ایران هستند.

یافته‌ها نشان می‌دهد روند تولید این پالایشگاه‌ها در هفته‌های اخیر نه تنها کاهش نیافته بلکه به دلیل صادرات بخش زیادی از بنزین سوپر، سرعت هم گرفته است.

تولید بنزین سوپر در داخل کشور از گذشته در امام خمینی شازند وجود داشته اما علت عرضه نشدن آن را باید از مسئولان پالایش و پخش پرسید.

بنزین سوپر ایرانی صادر می‌شود

به گزارش خبرنگار روزنامه همشهری؛ در جریان جست‌وجو برای پیدا کردن علت نایابی بنزین سوپر در تهران از مقام‌های شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی شنیده شد که پس از تشدید تحریم صادرات نفت ایران، افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی در دستور کار قرار گرفته است. از آنجا که در هفته‌های اخیر و احتمالا پس از حمله پهپادها به پالایشگاه آرامکوی عربستان، تقاضا برای خرید بنزین سوپر در کشورها افزایش یافته، عمده بنزین سوپر تولیدی در ایران صادر شده است. ظاهرا دولت و وزارت نفت، به پالایشگاه‌های تولیدکننده فرآورده‌های نفتی اجازه صادرات این محصول را داده‌اند.

بازارهای هدف بنزین سوپر ایرانی

از مردادماه امسال صادرات بنزین ایران همزمان با تشدید فشارها علیه صادرات نفت در دستور کار قرار گرفته است. اقدامی که باعث شده تقاضا برای خرید بنزین در بورس انرژی افزایش یابد. به گفته وزیر نفت، ایران با مازاد 15 میلیون لیتر بنزین در روز مواجه است و همزمان تقاضا برای خرید این فرآورده نفتی در بازارهای همسایه افزایش یافته است. پیش‌تر رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران اعلام کرده بود قرار است مازاد بنزین تولیدی پالایشگاه‌های ستاره خلیج‌فارس، تبریز و امام خمینی شازند صادر شود.

در هفته‌های اخیر عمده بنزین سوپر تولید ایران صادر می‌شود. سرعت گرفتن صادرات بنزین سوپر به کمیابی و حتی نایابی این نوع سوخت در پمپ بنزین‌های سطح شهر تهران منجر شده است. عراق به‌ ویژه اقلیم کردستان، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، پاکستان، عمان و ترکمنستان، به اصلی‌ترین مشتریان بنزین سوپر ایران تبدیل شده‌اند.

برآوردها نشان می‌دهد 3 درصد از کل مصرف روزانه بنزین در ایران به بنزین سوپر اختصاص دارد؛ با این حال اختلاف نظر بر سر مصرف بنزین معمولی و سوپر و اثر آن بر کیفیت احتراق خودروها همواره محل چالش بوده است. پیش از این مقام‌های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفته بودند: بنزین یورو 4، که هم‌ اکنون حجم عمده مصرف را به‌ خود اختصاص داده، از نظر کیفیت تفاوت چندانی با بنزین سوپر ندارد، اما تعمیرکاران ورزیده و همچنین کارشناسان فنی خودرو گفته‌اند این نظر چندان دقیق نیست، چون موتور برخی خودروها که از طراحی بروزتری برخوردارند برای بهره‌گیری از انواع خاصی از بنزین مناسبند و بنزین معمولی به ‌تدریج به کارکرد آنها لطمه وارد می‌کند.

نیاز مبرم خودروهای مدرن به بنزین با کیفیت

مهدی دادفر، دبیر انجمن وارد‌کنندگان خودرو می‌گوید: «این روزها سوخت نامناسب به عامل مهمی در بروز نارضایتی مشتریان از خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی تبدیل شده است. به گفته او، با توجه به نایابی بنزین سوپر و اجبار به استفاده از بنزین معمولی، سوخت مصرفی خودروهای وارداتی دارای 3.5 درصد اتانول است که این امر موجب افزایش تعداد مراجعه خودروهای دارای استاندارد سوخت یورو 5 و یورو 6 خارجی به تعمیرگاه‌ها شده است.»

دادفر افزود: «این نوع خودروها به ‌دلیل طراحی به‌ روزترشان به بنزین حداقل یورو 5 نیاز دارند اما به ناچار از بنزین‌های معمولی با عدد اکتان 91 تا 92 استفاده می‌کنند؛ در حالی‌ که بنزین معمولی فقط مناسب خودروهای یورو 2 تا یورو 4 است.»

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با بیان اینکه استفاده از این سوخت در خودروهای خارجی به سیستم‌های احتراق این خودروها صدمه می‌زند، تأکید کرد: «متأسفانه مراجعه چند باره به مراکز خدمات پس از فروش نیز مشکلی را حل نمی‌کند و این موضوع مشتریان خدمات پس از فروش خودروهای خارجی را گرفتار و ناراضی کرده است.»

او افزود: «شرکت‌های عرضه‌کننده خودروی خارجی مشکلات سوخت را به سازمان‌های حمایت، محیط زیست و استاندارد منعکس و اعلام کرده‌اند که با این رویه قادر به ارائه خدمات به خودروهای مذکور نیستند.»

مهر تأیید سازمان استاندارد بر کیفیت بنزین

نیره پیروزبخت، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران روز سه‌ شنبه در یک نشست خبری، با بیان اینکه در موضوع کیفیت بنزین حق را به وزیر نفت می‌دهم، تأکید کرد:‌ «کیفیت بنزین هیچ مشکلی ندارد و کاهش شمار روزهای ناسالم هوای تهران، خود گواهی بر این ادعاست. سازمان ملی استاندارد هنوز اطلاعات ادعایی برخی آزمایشگاه‌ها در مورد بی‌کیفیت بودن بنزین را دریافت نکرده است.»

او با بیان اینکه ‌سازمان ملی استاندارد فارغ از هرگونه ملاحظات سیاسی با قدرت پیگیر موضوع کیفیت بنزین است، توضیح داد: «در سال‌های گذشته این سازمان خود یکی از شاکیان کیفیت پایین بنزین بود، اما آزمایش‌ها نشان داده میزان گوگرد در بنزین حتی پایین‌تر از حد استاندارد بوده و کاهش تعداد روزهای با هوای ناسالم در تهران گواهی بر این موضوع است.»

دیجیاتو: علیرغم تمام این توضیحات، این یک واقعیت است که علاوه بر خودروهای گران قیمت وارداتی، برخی از خودروهای چینی و حتی خودروهای تولید داخل (نظیر دنا پلاس توربو و سمند سورن توربو) نیز نیازمند استفاده از بنزین سوپر هستند، اما عدم توزیع این سوخت در جایگاه های کشور علاوه بر ایجاد نارضایتی، به ضرر و زیان مستقیم مالکین و شهروندان در بلند مدت منجر می شود.

از این رو شایسته است که مسئولین امر یکبار به شکل رسمی در مورد کیفیت و کمیت و نحوه توزیع بنزین های یورو 4 و سوپر توضیح دهند تا حداقل خریداران خودرو بتوانند با اطلاع از شرایط سوخت های عرضه شده در کشور، نسبت به خرید و انتخاب خودرو مورد نظر خود اقدام نمایند و شرکت های خودروسازی نیز بتوانند تا با توجه به شرایط سوخت عرضه شده در ایران، خودروهای سازگار با وضعیت موجود را راهی بازار کنند، بلکه بدین شکل از ضرر و زیان هنگفتی نیز جلوگیری شود.