اینترنت اشیا در ایران: دولت IoT را به مجوز و کاغذبازی گره نزند

در پنل نقش اینترنت اشیا در شهرهای هوشمند، بحث‌هایی با محوریت چالش‌های تکنولوژی IoT در کشور مطرح شد و کارشناسان حاضر در جلسه تاکید کردند که دولت باید در زمینه‌هایی برای توسعه اینترنت اشیا در کشور ورود پیدا کند ولی در کلیت این موضوع دخالت‌های بیش از حد انجام ندهد. همچنین به گفته کارشناسان حاضر در جمع، چالش سرمایه‌گذاری و ایجاد مدل درآمدزایی از بزرگترین موانع در راه توسعه اینترنت اشیا در کشور است.

دولت در برخی موارد باید کمک کند

مدیرعامل ایرانسل در ابتدای این نشست با تاکید بر این موضوع که آنها آماده سرمایه‌گذاری معقول در زمینه اینترنت اشیا هستند به ارائه آمارهای مهمی در این باره پرداخت و گفت: «تا آخر ۲۰۱۹ تعداد کانکشن‌های اینترنت اشیا در دنیا بیش از ۸ میلیارد است و در سال ۲۰۲۵ این رقم به ۲۰ تا ۲۵ میلیارد خواهد رسید. این یک فضای بسیار بزرگ است و اپراتورها طبیعتا دوست دارند در آن شرکت کنند.»

به گفته «بیژن عباسی آرند» تکنولوژی اینترنت اشیا آنقدر بزرگ است که اگر با یک بیزینس موفق گره بخورد،‌ به صورت اتوماتیک راه خود را پیدا خواهد کرد: «در واقع اگر دولت آن را به مجوزها و کاغذ‌بازی‌ها وصل نکند، تکنولوژی به سرعت پیشرفت خواهد کرد. مگر زمانی که مجوز فعالیت 4G صادر شد، خود اپراتورها به کمک دیگر نهادها مساله را پیش نبردند؟» عباسی تاکید دارد که آنها در اپراتور ایرانسل برای رسیدن به اینترنت اشیا قدم‌های مثبتی برداشتند و یکی از آنها را ساخت کنتور گاز هوشمند با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی معرفی می‌کند:

«از مرداد گذشته درگیر ساخت این محصول بودیم و در نهایت نمونه نهایی تولید شده اما برای اینکه یک کنتور بخواهد تجاری و عمومی شود نیاز به یک سری گواهینامه و مجوزها دارد که در حال پیشروی مراحل آن هستیم. این کنتور را در شهر همدان به صورت پایلوت اجرا کردیم ولی بازهم تاکید می‌کنم که تجاری شدن آن نیاز به کمک‌هایی از سوی بدنه دولت دارد. به عنوان مثال این کنتور که طبیعتا گران‌تر از کنتورهای معمولی است، باید یک توجیهی برای خرید توسط مشتری داشته باشد و دولت می‌تواند با سیاست‌گذاری‌های جدید و اعطای تسهیلات به خریداران و مسائلی از این دست، به تجاری سازی کنتورهای هوشمند کمک کند. کاری که در اپراتور باید انجام می‌شده، شده و محصول ساخته و عرضه شده؛ از اینجا به بعد نقش دولت پررنگ‌تر خواهد شد.»

عباسی تاکید دارد که اپراتورها دلشان می‌خواهد در ارائه سرویس‌های جدید حضور پیدا کنند ولی یک خط قرمز در این راه وجود دارد و آن داشتن بیزینس پلن است: «ما وسواس خاصی برای سرمایه‌گذاری داریم و در ابعاد بزرگ نمی‌توان استارتاپی فکر کرد و سرمایه‌گذاری کرد. باید ماهیت درآمدزایی شفاف باشد.»

تکنولوژی با داشتن بیزینس پلن خود به خود پیش می‌رود

دبیرکل سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور با اشاره به اینکه برنامه بیستون با هدف دوبرابر کردن بازار فناوری اطلاعات آغاز به فعالیت کرده تاکید داشت که هوشمندسازی شهرها محور کلیدی برای توسعه این بازار است. «رسول سراییان» در این باره بیشتر توضیح داد:

«اما متاسفانه دانش و سواد تجاری سازی اینترنت اشیا چندان در کشور وجود ندارد و سرمایه گذار بخش خصوصی نیز تنها در حالتی وارد چرخه بازار خواهد شد که از سرمایه‌گذاری خود مطمئن باشد تا پولش از بین نرود. نمی‌شود تکنولوژی و سخت افزار را درست کنیم و مدل درآمدزایی نداشته باشیم چرا که بدون بیزینس مدل قطعا آن فناوری به شکست خواهد انجامید. شهرداری تهران برای هوشمندسازی شهر می‌تواند در این حیطه نقش پررنگی را ایفا کند و بخش خصوصی را ترغیب به فعالیت کند؛ اگر بخش خصوصی تکاپوی نهادهای مختلف را ببیند قطعا آستین بالا خواهد زد.»

به گفته سراییان باید مدل‌های سرمایه‌گذاری و قراردادهای درستی در این زمینه برای بخش خصوصی تعریف شود و در این صورت بازار خود به خود شکل خواهد گرفت: «در موردی نیز باید دولت دست به کار شود و به کمک بخش خصوصی بیاید.»

تکنولوژی پیش رفته اما بازار ثابت مانده است

«وحید شاه منصوری» از اساتید دانشگاه در حوزه ICT نیز در این نشست تاکید کرد که اقتصاد دیجیتال به معنای حمایت از تولید داخلی است: «حمایت از شرکت‌های کوچک، متوسط و بزرگ در زمینه تولید تکنولوژی باید اساسی‌ترین راه و روش ما برای رسیدن به اینترنت اشیا باشد. ایجاد آزمایشگاه‌های تست و Open Labها نیز باید در دستور کار قرار بگیرد.»