اختلال هویت تمامیت بدن و میل به قطع اندام ها در فرد مبتلا

برای برخی از افراد، تمایل بشری به تمامیت و بی‌نقصی تنها با نقص عضو ارضا می‌شود. علوم پزشکی نشان می‌دهد که برخی از بخش‌های مغز برخی افراد ممکن است تفاوت‌هایی نادر اما جالب توجه با دیگر افراد داشته باشد که باعث بروز اختلالی به نام «اختلال هویت تمامیت بدن - Body Integrity Dysphoria» (یا به اختصار BID) می‌شود.

افراد مبتلا به اختلال BID از نظر ظاهری تمام استانداردهای لازم برای داشتن بدنی سالم را به نمایش در می‌آورند، اما همواره حسی شبیه به ناقص بودن دارند: این افراد برای رسیدن به غایی‌ترین ورژن خود، به قصع یکی از اعضای بدن خود احساس نیاز می‌کنند.

گفته می‌شود این موضوع ناشی از آن است که تصویری که شخص از بدن خود در ذهن دارد،‌ با شرایط فیزیکی واقعی‌اش تفاوت دارد.

یک راه برای توصیف اختلال هویت تمامیت بدن به صورت روان‌شناختی اینست که آن بخش خاص از مغز که به تصویر ذهنی از بدن اختصاص داد، اتصال کمتری با دیگر بخش‌های مغز داشته و همین باعث شکل‌گیری طوفان‌های درونی می‌شود.

محققان ژورنال Current Biology اخیرا به پژوهش روی این اختلال پرداخته و ۱۶ مردی که می‌خواهند پای چپ سالم خود را قطع کنند را روبه‌روی ۱۶ مرد دیگر که چنین نیازی را احساس نمی‌کنند قرار داده و اسکن‌های مغزی دو گروه را با یکدیگر مقایسه کرده‌اند.

اتصالات مغزی کمتر در افراد مبتلا به BID

پیتر بروگر، پروفسور عصب‌شناسی و روان‌پزشکی اعصاب در دانشگاه زوریخ توضیح می‌دهد: «ما متوجه ارتباطی مستقیم میان شرایط ذهنی و تغییرات ساختار و عملکرد ذهنی شده‌ایم.»

افرادی مبتلا به اختلال هویت تمامیت بدن معماری عصبی بسیار متفاوتی با دیگر افراد در لوب میانه‌ای خود دارند؛ بخشی از مغز که حواس و بازخوردهای به دست آمده از نیمه پایینی بدن را کنترل می‌کند. این بخش از مغز مبتلایان، ارتباط کمتری با دیگر نقاط مغز آن‌ها دارد.

لوب آهیانه‌ای که به تصویر ذهنی افراد در رابطه با بدن‌شان ارتباط دارد نیز در مبتلایان BID اتصالات کمتری داشت و تراکم کمتر ماده خاکستری نشان می‌دهد فعالیت عصبی کمتری در بدن وجود دارد.

جیانلوکا سائتا، نویسنده اصلی مقاله مورد اشاره و دانشجوی دکترا در دانشگاه زوریخ در این باره توضیح می‌دهد که: «این احساس که یک عضو به بدن ما تعلق دارد، کاملا متکی بر فعالیت عصبی است و اینکه کدام عضو به تمام نقاط مغز متصل شده».

بنابراین داشتن میزانی کافی از ماده خاکستری در نقطه‌ای مشخص از مغز برای ایجاد تصویری سالم از بدن در ذهن کاملا ضروری تلقی می‌شود.

سائتا ادامه می‌دهد: «جالب اینکه متوجه شدیم هرچه ماده خاکستری در نقاط درست مغز کمتر باشد، تمایل به قطع عضو بیشتر شده و اشخاص مبتلا به BID هم بیشتر به گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار دچار قطع عضو شده‌اند».

یک اختلال نادر

در ادبیات پزشکی، تنها ۲۰۰ مورد مبتلا به BID وجود دارد اما انتظار می‌رود که در یازدهمین ویرایش «بیماری‌های بین‌المللی طبقه‌بندی شده» (یا ICD-11) به BID هم اشاره شود و محققان آن را «اختلال استرس بدنی یا تجربه بدنی» توصیف می‌کنند. بازنگری بعدی در بیماری‌های بین‌المللی طبقه‌بندی شده قرار است در ماه ژانویه سال ۲۰۲۲ میلادی صورت بگیرد.

بروگر برای نخستین بار زمانی توجهش به این اختلال جلب شد که در پدیده‌ای مشابه، افرادی را دید که علی‌رغم رشد ناقص اعضای بدن‌شان، احساس می‌کردند آن عضو خاص از بدن را به صورت کامل در اختیار دارند.

بروگر در این باره می‌گوید: «یکی از موارد زنی بود که بدون دست و پا به دنبال آمده بود اما می‌توانستیم ببینیم که آثار داشتن دست و پا در ذهن او وجود دارد. اگر چنین چیزی امکان‌پذیر است -یعنی مغز شما حاوی امضای عضوی باشد که هیچوقت به صورت فیزیکی آن را نداشته‌اید- بنابراین با خودمان فکر کردیم که کاملا ممکن است مغز شما علی‌رغم رشد کامل و معمول فیزیک بدن، از آن امضای خاص بی‌بهره باشد».

در حال حاضر که این مقاله نوشته می‌شود، هیچ درمان مشخصی برای اختلال اختلال هویت تمامیت بدن وجود ندارد، اما سائتا خاطر نشان می‌کند افراد مبتلا زمانی که به نقص عضو مد نظرشان می‌رسند، «فقط از این پشمان هستند که چرا این کار را زودتر انجام ندادند».

با این همه، اینطور نیست که همه افراد قادر به قطع عضو خود باشند و به این ترتیب بسیاری از مبتلایان به BID در تمام زندگی خود احساس ناراحتی می‌کنند.

سائتا می‌گوید برخی از افراد برای حل مشکل به سراغ استفاده از ویلچر رفته و حداقل تظاهر به داشتن عضوی ناقص می‌کنند.

قربانیان BID به صورت معمول نسبت به شرایط خود سکوت اختیار کرده و فارق از افرادی که در فروم‌ها و انجمن‌های آنلاین لب به سخن درباره شرایط خود می‌گشایند، یافتن افرادی که چنین شرایطی را پشت سر می‌گذارند برای محققان و پزشکان کاری دشوار است.

بروگر توضیح می‌دهد: «هرگونه تخمین راجع به میزان رواج BID نخست نیازمند معیارهای دقیق عیب‌شناسی است. یافته‌های ما برای معنا بخشیدن به این معیارها مفید خواهند بود. چنین چیزی در نهایت به عنصری یاری‌رسان در توسعه یک درمان احتمالی برای اختلال خواهد بود.»

بروگر و سائتا امیدوارند که قادر به یافتن راهی غیر از جراحی برای درمان مبتلایان به اختلال هویت تمامیت بدن باشند، مانند تحریک مغناطیسی مغز یا «تحریک عمیق مغزی با الکترودهای تعبیه شده». تا به امروز اثبات شده که تحریک سلول‌های مغز در درمان انواع شدید از افسردگی که در برابر درمان مقاومت نشان می‌دهند کارآمد بوده و محققان امیدوارند در درمان اختلال هویت تمامیت بدن نیز قادر به استفاده دوباره از همین راهکار باشند.