«نصر فراگیر» و «همآفرینی صنفی» چه برنامههایی برای نظام صنفی رایانهای دارند
سازمان نظام صنفی رایانهای در آستانه برگزاری انتخابات ششمین دوره خود است. این تشکل، روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و از روزهای نخست شروع به کار، نوع رابطه با مدیران دولتی ...
سازمان نظام صنفی رایانهای در آستانه برگزاری انتخابات ششمین دوره خود است. این تشکل، روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و از روزهای نخست شروع به کار، نوع رابطه با مدیران دولتی یکی از مهمترین مسائل برای اعضای آن بوده است. از اختلاف شدید میان اعضای نصر با مدیران دولتی، تا استقلال تشکل، از نگرانیهایی بوده که اعضای این نهاد صنفی با آن دست به گریبان بودهاند. اکنون اما، سازمان نصر در آستانه انتخاباتی قرار دارد که به عقیده بسیاری، یک انتخابات سرنوشتساز برای آیندهاش خواهد بود. در این مقاله، اعضا و برنامههای دو ائتلافی که در انتخابات دوره ششم در برابر هم قرار گرفتهاند را بررسی میکنیم.
مرور تاریخچه این سازمان، نشان میدهد در برههای از تاریخ، حتی مدیران این تشکل با مشکلاتی رو به رو شدهاند اما همهی اینها موجب نشده که رقابت برای کرسیهای هیات مدیره نصر فروکش کند. با این حال مهمترین ذینفعان این تشکل فعالان این حوزه هستند. در ادوار فعالیت نظام صنفی رایانهای، گروهی از فعالان بودهاند که معتقدند نصر نتوانسته منافع آنها را آنگونه که بایسته است، تامین کند. همین نگاه در سالهای گذشته موجب شکلگیری نهادهایی موازی شد. به جز اینها اتاق بازرگانی و اتاق اصناف نیز نهادهایی هستند که تشکلهای مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات در آنها شکل گرفته است.
چرا این رقابت مهم است؟
با همهی این فراز و نشیبها به نظر میرسد نظام صنفی رایانهای در سالها اخیر و مخصوصا پس از یافتن نهادهای رقیبی که به سرعت رشد کردند، به بلوغ بالایی رسید. رابطهی میان آن با دولت -البته همزمان با تغییر نگاه مدیران دولتی- به یک تعادل پایدار رسیده و توانسته با ساختارسازی مطالبات اعضای خود را تا حد قابل قبولی دنبال کند. به عنوان نمونه میتوان به پیگیری در تامین ارز مورد نیاز زیر ساختهای ارتباطی در ماههای اخیر اشاره کرد. اما گواه دیگر بلوغ نظام صنفی رایانهای، روند مشارکت در انتخابات پیش رو است.
از سوی دیگر حالا برای همه روشن شده که فناوری اطلاعات قرار است همهی شئون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را تغییر دهد. بازیگران این عرصه نقشی اساسی و حیاتی در مسیر پیش رو دارند و احتمالا نظام صنفی رایانهای دور بعد، مهمترین و اساسیترین نقش آفرینی در این گذار تاریخی را بر عهده خواهد داشت. این نقش زمانی اهمیت بیشتری پیدا میکند که حدس پر رنگِ روی کار آمدن یک دولت محافظهکار در سال ۱۴۰۰ را در نظر داشته باشیم. شاید یکی از اصلیترین وظایف نظام صنفی رایانهای در آیندهای نزدیک، تلاش برای حفظ استقلال و البته دنبال کردن منافع کسبوکارها و اعضایش در برابر تصمیمهایی به شدت رادیکال در حوزه فضای مجازی باشد.
چه کسانی رقابت میکنند؟
بر اساس اطلاعات سایت سازمان نظام صنفی تهران تا آخرین روز تکمیل مدارک، ۶۲ نامزد از شاخه شرکتها، ۴ نامزد از شاخه فروشگاهها، ۱۲ نامزد از شاخه مشاوران و ۴ نامزد در شاخه بازرسان ثبتنام کردهاند. اگرچه افرادی به صورت مستقل در این انتخابات رقابت میکنند (که هنوز لیست دقیقی از آنها منتشر نشده) اما دو ائتلاف مهم رقابت اصلی در این انتخابات را شکل میدهند. «هم آفرینی صنفی» و «نصر فراگیر» دو ائتلافی هست که هر دوی آنها با نیروهای شناخته شده پا به میدان این رقابت گذاشتهاند.
اعضای ائتلاف هم آفرینی صنفی
اعضای ائتلاف نصر فراگیر
باید دید تفاوت رویکرد و نگاه این دو ائتلاف در چیست. همچنین باید دید که آیا رای دهندگان در این انتخابات، آرای خود را بر اساس ائتلافهای شکل گرفته به صندوق می اندازند و یا این چهرهها هستند که در نهایت ترکیب نهایی اعضای هیات مدیره نظام صنفی تهران را تعیین میکنند.
رویکرد و برنامههای «هم آفرینی صنفی»
«حسین اسلامی» سخنگوی ائتلاف هم آفرینی صنفی، پیشتر اعلام کرده بود که رویکرد اصلی آنها نوسازی و بازآفرینی نقش و جایگاه پارلمان بازیگران صنعت فناوری اطلاعات مبتنی بر زیربنای کنونی نظام صنفی رایانهای است.
در بخش برنامههای این ائتلاف، به این محورها میرسیم:
- همکاری و اتحاد راهبردی رقبا
- مدیریت و راهبری تیمی تحول دیجیتال ایران
- آموزش و تحول در مهارتهای فاوا و نگاه به سرمایه انسانی
- فناوریهای نوظهور پیشران تغییر سبک زندگی ایرانیان
- رشد و توسعه بازار داخلی از طریق رفع موانع کسب و کارها
- یکپارچگی و انسجام صنفی
- نوآوری با اعتماد ویژه به شرکتهای نو آفرین
- یکسویی راهبردی با سیاستهای اقتصاد دانش بنیان و جهش تولید
- صادرات واقعی خدمات و محصولات فناورانه
- نو گرایی، جوانگرایی و درون زایی و فضای مجازی به مثابه دنیای حقیقی
علی الظاهر این محورها که البته توضیح بیشتری هم درباره آنها داده نشده، نمیتواند اطلاعات ویژهای را آشکار کند اما بررسی شرکتهای اعضای این ائتلاف احتمالا میتواند نکات مهمی را در خصوص ترکیب این ائتلاف نشان دهد.
یکه تازی فین تکها
در میان اعضای این ائتلاف ۵ نفر مدیرعامل یا عضو هیات مدیره شرکتهایی هستند که در حوزه فین تک فعالند. این صنعت در سالهای اخیر رشد خیره کنندهای داشته و منابع مالی زیادی را جذب خود کرده است. بر این اساس صنعت فین تک در صورت برگزیده شدن این ائتلاف یکی از موضوعات پر اهمیت برای دور ششم نظام صنفی استان تهران خواهد بود.
چند رشتهایها یعنی شرکتهایی که به ارائه مجموعهی متفاوتی از خدمات حوزه فناوری اطلاعات می پردازند نیز از شرکتهای پر تکرار در این ائتلاف هستند. اینترنت ثابت نیز داری دو نماینده از آسیاتک و پیشگامان است. گروه های صنایع ارتباطی و تولید و ارائه قطعات الکترونیک نیز هر کدام ۲ نماینده را به این ائتلاف فرستادهاند. تخفیفان و اسنپ نیز شرکتهایی هستند که بیش از دیگر شرکتها در حوزه عمومی شناخته شدهاند و حضور آنها در این ائتلاف قابل توجه است.
«حسین اسلامی» سخنگوی ائتلاف هم آفرینی صنفی، پیشتر گفته بود این تیم با برنامهی برخی دیگر از نامزدها به ویژه در زمینه تحول در صنف، همسویی راهبردی داشته ولی با توجه به محدودیت تعداد افراد اصلی هیات مدیره، امکان افزودن ایشان به تیم میسر نبوده است.
در عین حال بررسیها نشان میدهد ۳ نفر از اعضای این ائتلاف سابقه عضویت در ادوار هیات مدیره نظام صنفی را داشتهاند. از میان آنها «محمد علی یوسفی زاده» و «احسان اله مدیری» سابقه عضویت در هیات مدیره دوره پنجم و «آیدین عدالت» سابقه حضور در هیات مدیره دوره چهارم نصر را در کارنامه خود دارند. این ترکیب تازه نشان میدهد، هم آفرینی صنفی در پی ایجاد تغییر در رویههای پیشین است.
ائتلاف «نصر فراگیر» و بازمهندسی نظام صنفی رایانهای
نصر فراگیر ائتلاف دیگر در ششمین انتخابات سازمان صنفی رایانهای است که رویکردهای خود با انتشار بیانیهای تشریح کرده است. در این بیانیه با اشاره به گامهای عملیاتی آمده است: «قدم نخست، افزایش تابآوری مالی کسبوکارهای کوچک و متوسط با هدایت و تجمیع منابع مالی دولتی، نظام بانکی و بازار سرمایه باید مجال بقا را برای نفسهای به شماره افتاده شرکتهای آسیبدیده از شرایط اقتصاد تحریمی، تورمی و کرونایی فراهم کند.» این بیانیه در تشریح گام بعد آورده: «در قدم بعدی نباید از نقش بیبدیل فاوا در بنا نهادن اقتصاد دانش بنیان کشور غفلت کرد.»
تاکید بر فاوا به عنوان پیشران توسعهی کشور و مقابله با انحصار ستیزی بخشهای دیگری از این بیانیه است. اعضای ائتلاف نصر فراگیر با گریزی به انتخابات ریاستجمهوری بر نقش نصر در برنامه ریزی کلان اقتصادی و ارتباط با دیگر نهادهای حاکمیتی مانند مجلس و قوه قضاییه تاکید کردهاند. در بخش دیگری از این بیانیه نیز با اشاره بر اهمیت آموزش برای همهی بازیگران از تحول و باز مهندسی نظام صنفی سخن به میان آمده است.
با این حال نصر فراگیر ۳ سیاست اصلی خود برای دوره ششم نصر را اینچنین بیان کرده است:
- تمرکز بر رفع موانع تداوم و توسعهی کسبوکار در گلوگاههای قانونی، اجرایی و نظارتی
- مبارزه با انحصار و حمایت از بخش خصوصی واقعی
- مطالبهگری سازنده و بی قید و شرط از حاکمیت
از سوی دیگر اولویتها و برنامههای نصر فراگیر به شرح زیر است:
- اقدام عاجل برای افزایش تابآوری مالی
- مطالبهگری بیقید و شرط
- انحصار ستیزی و رقابتپذیری
- مقررات زدایی و خودتنظیمگری
- بازمهندسی سازمان نصر
- ایجاد نظام حقوقی و داوری تخصصی
- ترویج نوآوری باز
- ارتقاء صلاحیتها و توسعه بازار بینالمللی
«جعفر محمدی» رییس کمیسیون تجارت الکترونیکی در دوره پنجم سازمان نظام صنفی و یکی از اعضای شناخته شدهی ائتلاف نصر فراگیر، در یک یادداشت به نقش حاکمیت و سیاستگذاری پرداخته است. او در این یادداشت آورده است که «عدم تسلط حاکمیت به سازوکارهای تنظیمی مناسب، به معنای از دست دادن ابزارهای اعمال حاکمیت تلقی میشود. به همین دلیل حاکمیت در تلاش برای بازتعریف نظام تنظیمگری در کشور با هدف کارآمدسازی آن است و در این مسیر، چارهای جز بازتعریف براساس تحلیلها و توصیههای نهادهای بینالمللی و تحلیل تجارب کشورهای موفق وجود ندارد که همگی بر حضور و مشارکت جدی بخش خصوصی تاکید دارند»
محمدی همچنین به اشاره به مفهوم رگولاتوری مینویسد: «به دلیل گستردگی و تنوع جنبهها و همچنین پیچیدگی بالا در شناخت آنها، صرفا یک مرجع و سازوکار نمیتواند پاسخگوی نیازهای تنظیمی فضای مجازی باشد، به همین دلیل تنظیمگری چند ذینفعی فعالانه و همکارانه (و نه صرفا دریافت نظرات مشاورهای از ذینفعان) یک اصل بنیادین و غیر قابل حذف در تمامی مدلهای تنظیمگری نوین برای تضمین جامعیت تنظیمی است.» بررسی این یادداشت میتواند به نحوی رویکرد ائتلاف در خصوص شیوهی سیاستگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات را مشخص کند.
ترکیب شرکتهای ائتلاف نصر فراگیر
حضور دیوار (اشکان آرمندهی)، پینکت (نیما نامداری) و البته ابر آروان (کیوان جامه بزرگ) به عنوان پلتفرمهای اینترنتی نوین در لیست این ائتلاف از نکات قابل توجهی است که گویای تغییر بازیگرانی است که قبلاً، کمتر مجال حضور در هیات مدیرههای نظام صنفی را پیدا کردهاند.
از مجموع شرکتهای دو ائتلاف تنها یک شرکت است که در حوزه هوش مصنوعی به فعالیت میپردازد. این در شرایطی است که هوش مصنوعی در جهان با سرعت باورنکردنی در حال توسعه است و حضور پررنگتر این شرکتها میتواند بسترهای توسعهی این تکنولوژی را به نحو مناسبتری فراهم کند.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد اعضای ائتلاف نصر فراگیر هستند. از میان ۲۰ عضو ائتلاف نصر فراگیر، حدود ۷۰ درصد افراد، نفرات کلیدی کمیسیونهای نظام صنفی رایانهای در دورههای قبلی بودهاند. از طرفی سه نفر سابقه عضویت در هیات مدیره نظام صنفی استان تهران را در کارنامه خود دارند. «آزاد معروفی» از اعضای با سابقه نصر در دوره سوم و چهارم عضو هیات مدیره بوده است. در این لیست «مهرداد سیجانی» و «جعفر محمدی» نیز از افرادی هستند که در هیات مدیره دورهی چهارم و پنجم سازمان نصر حضور داشتهاند.
نویسنده: حبیب آرین و امیر مستکین.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.