دانشمندان با اصلاح ژنتیکی پشه‌ها می‌خواهند با بیماری مالاریا مقابله کنند

مالاریا یکی از بیماری‌های خطرناکی است که توسط انگل و نوع خاصی از پشه که از انسان‌ها تغذیه می‌کند، به وجود می‌آید. پژوهشگران اخیرا برای مقابله با چنین بیماری، ژن‌های پشه را برای پخش ژن‌های ضد مالاریا دستکاری کرده‌اند.

دانشمندان «امپریال کالج لندن» با موفقیت ژن‌های روده یک پشه را تغییر داده‌اند تا ژن‌های ضد مالاریا را به نسل بعدی گونه‌های خود گسترش دهد. این رویکرد نوآورانه شاید بتواند منجر به مهار مالاریا برای همیشه شود.

این دستاورد پژوهشگران اهمیت بالایی دارد چرا که عامل ایجادکننده مالاریا در سال‌های گذشته مقاومت بالایی در برابر داروهای ضد مالاریا پیدا کرده. به گفته یکی از پژوهشگران امپریال کالج لندن به نام «جرج کریتوفیدس»، برای ریشه‌کن کردن مالاریا باید راهکارهای جدیدی را مورد بررسی قرار داد:

«برای اینکه بتوانیم در نهایت این بیماری را ریشه‌کن کنیم، باید تا جای ممکن رویکردهای جدید را مورد بررسی قرار دهیم و روش جدید ما شاید یکی از آن‌ها باشید. کاهش توانایی پشه‌ها برای انتقال انگلی که مسئول ایجاد مالاریا است، می‌تواند تاثیر چشمگیری در مبارزه با آن داشته باشد. ما پیش از اینکه هرگونه پشه با ژنتیک اصلاح شده را در طبیعت رها کنیم، به تست‌های بیشتری برای اطمینان از امنیت و کارآمدی این روش نیاز داریم.»

دستاورد اخیر شامل یک اصلاح ژن می‌شود که در حقیقت یک ژن عملکردی را برای تولید مولکول‌های ضد مالاریا تغییر می‌دهد. حالا پژوهشگران می‌خواهند برای عملکرد بهتر این رویکرد، از پروتئین Cas9 استفاده کنند.

یکی دیگر از محققان امپریال کالج لندن به نام «نیکولای ویندبیچلر» گفته تا زمان اطمینان از امنیت این روش نمی‌توان از آن استفاده کرد:

«زمانی که فکر کنیم این روش موثر و ایمن است، می‌خواهیم مانند یک ژن واقعی رفتار کند، بنابراین باید آن را با یک ژن دیگر با استفاده از مولفه Cas9 ترکیب کنیم. پس از انجام اینکار، آن‌ها می‌توانند اقدامات لازم را بدون تغییرات بیشتر انجام دهند و روش ما یک قدم به آزمایشات برای ریشه‌کن کردن این بیماری نزدیکتر می‌شود.»

این اولین باری نیست که با چنین رویکردی مواجه می‌شویم و در سال ۲۰۱۸ دو پژوهش دیگر در این زمینه صورت گرفته بود که البته روش آن‌ها متفاوت بود. پژوهش اخیر در ژورنال «eLife» منتشر شده است.