تاریخچه مختصر و مفید «توکن غیر قابل معاوضه» یا NFT

اگر امسال سری به وب‌سایت‌های فعال در حوزه تکنولوژی زده باشید، بدون هیچ تردیدی نام «NFT» یا «توکن غیر قابل معاوضه» به گوشتان خورده است. NFTها متعلقاتی دیجیتال و بسیار منحصر به فرد به حساب می‌آیند و اساسا نوعی توکن رمزارز هستند. اما برخلاف توکن‌های قابل معاوضه مانند بیت‌کوین یا دیگر ارزهای دیجیتال مطرح که می‌توان آن‌ها را با یکدیگر معاوضه کرد، NFTها به صورت کاملا غیر قابل معاوضه طراحی شده‌اند و تمام تفاوت‌هایشان نیز دقیقا از همین مشخصه نشات می‌گیرد.

NFTها راهی برای به وجود آوردن کمیابی و گرانی در جهان آنلاین هستند و در عین حال می‌توانند اثبات مالکیت بر متعلقاتی خاص باشند. از این توکن‌ها تا به امروز بیشتر برای هنرهای دیجیتال استفاده شده، اما از آن‌ها می‌توان برای هرچیزی که اصلی‌ترین علت فروش رفتن‌شان کمبود است، استفاده کرد.

اگرچه اکنون به نظر می‌رسد که توکن‌های غیر قابل معاوضه به ناگاه سر از ناکجا آباد درآورده‌اند، اما سابقه‌شان در اصل به چند سال پیش بازمی‌گردد. اگر می‌خواهید با ریشه‌های این تکنولوژی آشنا شوید تا هنگامی که بار دیگر صحبت‌ NFTها در اپلیکیشن کلاب‌هاوس شد حرفی برای گفتن داشته باشید، به جای کاملا درستی آمده‌اید.

۲۰۱۲: کوین‌های رنگی

اگر NFTها فیلمی راجع به ابرقهرمانان بودند، در آن صورت کوین‌های رنگی (Colored Coin) را می‌توان همان فیلم نخستی به حساب آورد که ریشه‌های قهرمان را نشان می‌دهد. این کوین‌ها در ابتدا در بلاکچین بیت‌کوین و با قیمتی به اندازه یک ساتوشی (کمترین واحد بیت‌کوین) در دسترس قرار می‌گرفتند و شباهت‌های زیادی به NFTهای کنونی داشتند.

اگرچه هیچ‌چیز به پیچیدگی بیت‌کوین نبود، اما ایده اصلی این بود که از بلاکچین برای متعلقاتی مانند آیتم‌های قابل جمع‌آوری دیجیتال، کوپن‌ها، سهام کمپانی و چیزهایی از این دست استفاده شود. کوین‌های رنگی برای نخستین بار در مقاله‌ سال ۲۰۱۲ یونی آسیا تشریح شدند. اواخر همان‌ سال نیز مقاله‌ای دیگر منتشر شد که توضیح می‌داد کوین‌های رنگی می‌توانند به کلاس جدیدی از متعلقات دیجیتال تبدیل شوند.

۲۰۱۴: کانترپارتی

کانترپارتی یک پلتفرم مالی همتا به همتا و متن‌باز است، یک پروتکل اینترنتی متمرکز که بر فونداسیون بلاکچین بیت‌کوین بنا شده. این یکی از نخستین پلتفرم‌ها برای بیت‌کوین ۲.۰ بود و به کاربران راهی می‌داد برای اینکه ارزها یا متعلقات قابل معاوضه خود را بسازند. از میان کاربردهای فراوان این پلتفرم، یکی از اصلی‌ترین موارد استفاده معاوضه میم مانند آنچه در دایرکتوری Rare Pepe دیده می‌شود، بوده است.

ایده آیتم‌های قابل جمع‌آوری و قابل معاوضه در بلاکچین همراه با مزیتی از راه رسید که مشابه آن را در میان آیتم‌های قابل جمع‌آوری و نادر جهان واقعی مشاهده نمی‌کنید: به هیچ وجه امکان تقلب و ساخت موارد جعلی وجود نداشت. با توجه به مشکل جعل در جهان آیتم‌های قابل جمع‌آوری واقعی، همین یک مزیت برای هیجان‌زده کردن مردم کافی بود.

۲۰۱۷: کریپتوپانک‌ها

بعد از محبوبیت امثال دایرکتوری Rare Pepe، تکنولوژی‌شناسان خلاق مانند «جان واتکینسون» و «مت هال» مجموعه‌ای شامل ۱۰ هزار کاراکتر منحصر به فرد در بلاکچین اتریوم ساختند و هیچ دو کاراکتری مثل هم نیستند. این ۱۰ هزار کاراکتر «کریپتوپانک» به سرعت خریده و به صورت آنلاین معاوضه شدند.

اثرگذاری پروژه کریپتوپانک‌ها آنقدر بود که تبدیل به منبع الهام استاندارد NFT ERC-721 شد و توانست جنبش هنر مبتنی بر کریپتو امروزی را تثبیت کند. همین حالا هم معاوضه کریپتوپانک‌ها ادامه دهد و می‌توانید در این پروژه از طریق یک اکانت توییتر مخصوص مشارکت کنید و خوشبختانه قیمت کاراکتر مثل برخی از NFTهای جدیدتر سر به فلک نکشیده است. اما این حرکت اساسا فونداسیون لازم برای گام‌های بعدی را مهیا ساخت.

باز هم ۲۰۱۷: کریپتوکیتیز

بعد از کریپتوپانک‌ها، پروژه NFT بزرگ بعدی شامل گربه‌ها بود (هرچه نباشد داریم درباره اینترنت صحبت می‌کنیم!). بنابر اطلاعات رسمی ارائه شده، CryptoKitties «بازی‌ای با محوریت موجوداتی قابل جمع‌آوری، قابل زاد و ولد و بسیار ناز به نام کریپتوکیتیز است! هر گربه شکلی منحصر به فرد دارد و ۱۰۰ درصد متعلق به شما خواهد بود: این گربه‌ها را نمی‌توان جایگزین کرد، ربود یا نابود ساخت».

این پروژه شدیدا مورد توجه رسانه‌های عمومی قرار گرفت و در نهایت توانست ضمن جذب سرمایه‌ ۱۲.۵ میلیون دلاری از سوی استارتاپی به نام Dapper Labs، استانداردی تازه برای پروژه‌های NFT به وجود آورد. اکنون که این مقاله پیش روی شما قرار گرفته، بالاترین قیمت یک کریپتوکیتی در تاریخ، ۳۹۰ هزار دلار بوده است.

و باز هم ۲۰۱۷: Decentraland

Decentraland که یک پلتفرم واقعیت مجازی تمرکز زدایی و مبتنی بر اتریوم است، به گیمرها اجازه می‌دهد که محیط‌های مجازی و سه‌بعدی با ابعاد ۱۰ متر در ۱۰ متر را خریداری کنند. عرضه اولین کوین این پروژه توانست در تنها نیم دقیقه، سرمایه ۲۶ میلیون دلاری را روانه جیب سازندگانش کند.

در Decentraland، گیمرها می‌توانند دست به اکتشاف، ساخت‌وساز، تجربه بازی‌های مختلف، جمع‌آوری آیتم و کارهایی از این دست بزنند. می‌توانید چیزی شبیه به ماینکرفت را تصور کنید که در بستر بلاکچین خلق شده است.

۲۰۲۱: فراگیری NFT

یک جمله قدیمی داریم که می‌گوید وقتی راننده تاکسی به شما مشاوره سرمایه‌گذاری می‌دهد، خواهید دانست که در حباب مالی به سر می‌برید. به همین ترتیب، وقتی بندهای راک بزرگ شروع به عرضه آلبوم‌های خود در قالب NFT می‌کنند، خواهید دانست که NFT واقعا فراگیر شده است. این اتفاقی بود که در ماه مارس رخ داد و گروه Kings of Leon اعلام کرد نخستین گروه در تاریخ بشریت است که آخرین آلبوم خود به نام «When You See Yourself» را روی NFT عرضه می‌کند.

البته این تنها یکی از دستاوردهای این تکنولوژی است. جک دورسی، هم‌موسس و مدیرعامل توییتر هم NFT نخستین توییت خود را از طریق پلتفرمی به نام Valuables به فروش رساند.

از طرف دیگر در ماه فوریه، گرایمز، موزیسین و همسر ایلان ماسک چند اثر هنری دیجیتالی خود را در قالب NFT و به قیمت ۶ میلیون دلار فروخت.

و کار برای NFT تازه آغاز شده است...