سامانه فراشناسا چگونه کار می‌کند و چه مزیت‌هایی دارد

امروزه، استفاده از فناوری تشخیص چهره در حوزه‌‌های مختلف و صنایع گوناگون به جریان اصلی تبدیل شده است و هر اکوسیستم برای تأمین طیف وسیعی از نیازهای خود، شکل‌‌های مختلف این فناوری را به‌‌کار می‌‌گیرد. فناوری تشخیص چهره در حال حاضر از شخصی‌ترین کاربری‌‌ها گرفته تا پیشرفته‌ترین نوع استفاده امنیتی و اطلاعاتی، در دسترس همه ماست؛ توسعه‌دهندگان، این فناوری را در تلفن‌‌ها، لپ‌تاپ‌‌ها و تعداد فزاینده‌‌ای از اپلیکیشن‌‌هایی ادغام کرده‌‌اند که از تشخیص چهره برای محافظت از داده‌‌های شخصی استفاده می‌‌کنند. خرده‌‌فروشان برای جلوگیری از جرم و کلاهبرداری از تشخیص چهره استفاده می‌‌کنند. بانک‌‌ها و فینتک‌‌ها از این فناوری برای تسهیل معاملات امن استفاده می‌‌کنند و دیگر صنایع و سازمان‌ها نیز هر یک به طریقی این فناوری را به‌ کار بسته‌اند. 

فناوری تشخیص چهره چیست و چرا اهمیت دارد؟

تغییر فرایندهای سازمانی برای استفاده هرچه بیشتر از هوش مصنوعی و به‌طور خاص، فناوری تشخیص چهره، به سرعت در حال وقوع است و هر سازمانی که زودتر به این موج گسترده بپیوندد، روند تحول را سریع‌‌تر طی می‌‌کند و قاعدتا در ایجاد و توسعه سرمایه‌گذاری‌‌های پربازده موفق‌‌تر عمل خواهد کرد. فناوری هوش مصنوعی با حذف هزینه‌‌های اضافی و هوشمندسازی فرایندها، شرکت‌‌ها را به بهترین شکل متحول می‌‌کند. کاهش نیاز به نیروی انسانی، کاهش هزینه‌‎ها، افزایش بهره‎وری و صرفه‎جویی در زمان از جمله اصلی‌ترین مزایای سامانه‌های هوش مصنوعی است. طبق گزارش گارتنر، تعداد کسب‌‌وکارهایی که از فناوری احراز هویت بیومتریک برای مدیریت و دسترسی نیروی انسانی استفاده می‌‌کنند، از کمتر از 5 درصد در سال 2018 به 70 درصد در سال 2022 افزایش خواهد یافت.

کشورمان ایران نیز همگام با بزرگ‌ترین تحولات دنیای تکنولوژی با قدرت رو به جلو حرکت می‌‌کند و کسب‌‌وکارها و استارتاپ‌‌های ایرانی در تلاش‌‌اند تا فرایندهای خود را با آخرین دستاوردهای روز هوش مصنوعی همگام‌سازی کنند. در بحبوحه همه‌‌گیری بیماری کرونا که اقتصاد کل دنیا به چالش کشیده شده است، کسب‌‌وکارهایی تا این لحظه توانسته‌‌اند از پس دشواری‌‌های این بحران برآیند که توانایی همگام‌‌سازی با تحولات روز دنیا را در خود ایجاد کرده‌‌اند. این شرکت‌‌ها که در ادبیات اکوسیستم فناوری با عنوان «شرکت‌‌های چابک» از آن‌‌ها یاد می‌‌شود، در شرایطی که منحنی‌‌های بازار از شرایط عادی خود خارج می‌‌شوند و تغییرات آنی رخ می‌‌دهد، می‌‌توانند با استفاده از دانش روز و سرمایه انسانی خود راهکارهای قدرتمندی ارائه کنند که کسب‌‌وکارها را از ورطه نابودی نجات دهد. 

نمونه این راهکارهای هوشمند را یکی از شرکت‌‌های فعال ایران در حوزه هوش مصنوعی طی چند ماه اخیر ارائه کرده است. مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت در روزهایی که به دلیل کرونا و محدودیت‌‌های رفت‌وآمد، نیاز مبرم به یک سیستم جامع و هوشمند برای احراز هویت‌‌های غیرحضوری وجود داشت، سامانه فراشناسا را به عنوان یک سامانه هوش مصنوعی تشخیص چهره و احراز هویت الکترونیکی به فینتک‌‌ها، بانک‌‌ها و کارگزاری‌‌های بورس ارائه کرد. این سامانه قدرتمند که از الگوریتم‌های تشخیص چهره و به‌روزترین فناوری‌‌های احراز هویت بیومتریک بهره‌مند است، توسط سازمان بورس و اوراق بهادار کشور به‌‌کار گرفته شد و در مدت کوتاهی توانست نتایج درخشانی را در ثبت‌نام و احراز هویت کاربران بورس در سامانه سجام به ثبت برساند. 

این فناوری کاملا بومی به دلیل برخورداری از دیتاست‌‌های قدرتمند، با داده‌‌هایی از چهره‌‌های ایرانی آموزش دیده است و به همین دلیل در عملیات تشخیص چهره، عملکردی بسیار قوی‌‌تر و متفاوت‌‌تر از رقبای خود دارد. چرا که اصلی‌ترین منبع تغذیه یک هوش مصنوعی برای یادگیری، دیتاست‌‌های آن است که اگر بومی‌‌سازی نشده باشد، سبب مشکلات عدیده‌‌ای همچون عدم تشخیص صحیح سن و جنسیت، خطا در تشخیص حالات چهره، خطا در تشخیص هویت و بازشناسی چهره به دلیل نوع پوشش می‌‌شود. فراشناسا به دلیل بهره‌مندی از دیتاست‌‌های قدرتمند بومی، از این نظر گوی سبقت را از رقبای خود ربوده است. این شرکت در خصوص محصول خود گفته است: «با تجربه مطلوب و رضایت‌بخشی که سازمان بورس و اوراق بهادار کشور در استفاده از فراشناسا در سامانه سجام به دست آورد، به جرات می‌‌توان گفت تکنولوژی تشخیص چهره در سامانه فراشناسا اگر پیشروتر از رقبای خارجی خود نباشد، از طلایه‌داران این صنعت چیزی کم ندارد.»

روش‌های احراز هویت و زمان استفاده از آن‌ها در فراشناسا

هنگامی که تصویر یک چهره به عنوان ورودی در سیستم بارگذاری می‌‌شود، نقاط اصلی صورت برای شناسایی و تشخیص هویت ثبت و بررسی می‌‌شوند. این نقاط که در حقیقت ویژگی‌‌های منحصر‌به‌فرد هر چهره است، مثل اثر انگشت افراد، در هر شخصی متفاوت‌اند. ویژگی‌‌هایی چون فاصله لب‌‌ها، طول بینی، زاویه‌‌های چانه و فک، فرورفتگی‌‌های چشم و غیره. بعد از اسکن چهره، این ویژگی‌ها به‌طور خودکار توسط یک الگوریتم رمزگذاری می‌‌شود و با پروفایل‌‌های ذخیره شده در سیستم مقایسه می‌‌شود. سپس یک لیست پیش‌فرض از محتمل‌‌ترین رکوردهایی که در سرورها ذخیره است، آماده می‌‌شود تا عملیات احراز هویت انجام شود. همه این فرایندها در کمتر از چند ثانیه انجام می‌‌شود.

سامانه فراشناسا اعلام کرده است که برای به حداقل رساندن خطا و جلوگیری از تقلب، در عملیات تشخیص چهره و احراز هویت، از چند فناوری مهم بهره می‌‌گیرد: 

• تشخیص زنده بودن و حقیقی بودن فرد Liveness Detection: فناوری لایونس برای شناسایی حقیقی بودن چهره به‌‌کار می‌‌رود و از تقلب‌‌هایی مثل فیلم گرفتن از چهره فرد از روی مانیتور، یا فیلم گرفتن به صورت زنده از شخصی دیگر یا استفاده از ویدئوهای از پیش ضبط شده از چهره یا عکس‌‌های متحرک رخ می‌‌دهند، جلوگیری می‌‌کند.
• تشخیص هوشیاری فرد Awareness Detection: سامانه هوشمند فراشناسا با استفاده از تکنولوژی‌های روزآمد، قادر است هوشیاری و آگاه‌بودن فرد را تشخیص دهد و از این طریق، از جعل هویت‌هایی که معمولا با ضبط ویدئو یا تصاویر غیرزنده صورت می‌گیرد، جلوگیری کند. تکنولوژی تشخیص هوشیاری فرد، به دو صورت تشخیص صوت و تشخیص حالات بدن، عملیات تایید هوشیاری فرد را انجام می‌‌دهد.
  • تکنولوژی تشخیص صوت Speech Recognition: این تکنولوژی که در مرحله تشخیص هوشیاری به‌‌کار گرفته می‌‌شود، از فرد می‌خواهد جمله‌ای را به زبان آورد. این عملیات به هوش مصنوعی این امکان را می‌‌دهد که صدای شخص را شناسایی و آگاهی و هوشیاری وی را تایید کند.
  • تکنولوژی تشخیص حالات بدن Gesture Detection: این تکنولوژی در فراشناسا از فرد می‌خواهد دست خود یا انگشتان خود را حرکت دهد. این فرمان‌ها برای تشخیص و تایید هوشیاری فرد مورد استفاده قرار می‌گیرند و به سامانه هوشمند این توانایی را می‌‌دهد که زنده بودن فرد را شناسایی کند.

همه این فناوری‌‌ها در کنار هم باعث می‌‌شوند، عملیات تشخیص چهره با امنیت و اطمینان بیشتری انجام شود و احراز هویت چند عاملی با موفقیت به پایان رسد، در نتیجه امکان تقلب یا جعل هویت کمتر شود.

چطور از فراشناسا استفاده کنیم؟

سامانه فراشناسا با راهکارهای جامع خود، امکان استفاده از فناوری هوش مصنوعی را در سریع‌ترین زمان ممکن به کسب‌وکارها و سازمان‌ها می‌دهد. این سامانه هوشمند به سه صورت SDK، API و قطعات سخت‌افزاری روی سرورهای محلی می‌‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از قطعات سخت‌افزاری و نصب آن‌ها روی سرورهای محلی و کیت‌های توسعه نرم‌افزار SDK چالش‌های خاص خود را دارند و به دلیل پرهزینه بودن و به‌صرفه‌نبودن، معمولا توصیه نمی‌شوند. روش کاربردی و به‌صرفه‌ای که اغلب برای تکمیل پروسه احراز هویت چند عاملی پیشنهاد‌ می‌شود، استفاده از فراشناسا به صورت API است.

چرا پیشنهاد فراشناسا استفاده از API است؟

تشخیص چهره یک فرایند پیچیده در فناوری بینایی ماشین و با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری عمیق است. به همین دلیل، شرکت‌‌های نوآور در کنار کسب دانش روز و علم نوین، نیاز به همراهی متخصصان و پژوهشگران و دانشمندان این حوزه دارند. به گفته این شرکت، در سال‌های گذشته مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت پیشرفت‌های بزرگی در توسعه این فناوری داشته است، تا آن‌جا که این مرکز را به جریان اصلی تحول هوش مصنوعی در ایران تبدیل کرده است. هنوز هم بسیاری از کسب‌‌وکارهایی که به راهکارهای نوآورانه هوش مصنوعی روی آورده‌‌اند، به دلیل پیچیدگی این فناوری که در اکثر سرویس‌‌های جدید فناوری تشخیص چهره مورد استفاده است، خود این فناوری را ایجاد نمی‌کنند، بلکه از API‌‌‌های ارائه‌شده استفاده می‌‌کنند.

تاثیر فناوری بیومتریک فراشناسا در صنایع گوناگون

امروزه شرکت‌‌های پیشرو گزینه‌‌های گسترده‌‌‌ای از انواع خدمات فناورانه را در اختیار کسب‌وکارها و سازمان‌ها قرار داده‌اند، به همین دلیل، انتخاب‌های بهینه‌تر و گزینه‌های به‌صرفه‌تر برای هر صنعت میسر شده است. این تنوع و کارایی بالا، تا جایی پیش رفته که اکنون راهکارهای هوش مصنوعی و تشخیص چهره به یک بازار جذاب تبدیل شده است. بدون این تنوع در ارائه محصول، ادغام قابلیت‌‌های فناوری شناسایی چهره در پروژه‌‌ها و صنایع مختلف هرگز تا این حد آسان نبوده است.

از این رو، تاثیر فناوری بیومتریک فراشناسا را در صنایع گوناگون نمی‌توان نادیده گرفت و پیشنهاد فراشناسا به منظور کارایی بیشتر این سامانه، استفاده از آن به صورت API است، چرا که در API فراشناسا انعطاف بیشتری در بخش توسعه وجود دارد، در حالی که فرایند توسعه در SDK تنها در قالب‌های مشخصی امکان‌پذیر است. از سوی دیگر، استفاده ازAPI ، هزینه‌های سربار و نیاز به زمان برای توسعه را از بین می‌برد. API ها سخت‌افزار نیاز ندارند و امکان استفاده از فضای ابری برای آن‌ها وجود دارد. علاوه بر این، قابلیت  API ها با هر زبان برنامه‌نویسی سازگاری دارند، در حالی که SDK این کاربری را محدود می‌کند.

سخن پایانی

در دنیایی که به‌سرعت در حال تحول است، گستره نیازهای ما روزبه‌روز از ابزارهایی که در اختیار داریم، وسیع‌تر می‌شود. در این میان، هر کسب‌‌وکاری که بتواند هماهنگ با این تحولات، ابزارهای خود را به‌روزرسانی کند و با استفاده از فناوری‌های نوین، جوابگوی طیف وسیع نیازها باشد، بی‌شک سازمانی موفق خواهد بود. 

فراشناسا به عنوان یکی از مورد اعتمادترین سامانه‌های هوش مصنوعی کشور، به هر شکلی که موردنیاز سازمان‌ها و کسب‌وکارها باشد، ارائه خدمات می‌کند و در همه نوع خدمات‌رسانی که مورد نظر صنایع مختلف باشد، سه اصل «امنیت»، «سرعت» و «پایداری» را تضمین می‌کند.