هرآنچه باید درباره تپ روت بیت کوین و تاثیر آن روی بازار رمزارزها بدانید

تپ روت (Taproot) یکی از مهم‌ترین بروزرسانی‌های شبکه بیت کوین است و می‌تواند پیامدهایی را برای بلاک‌چین محبوب‌ترین رمزارز بازار به همراه داشته باشد. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به ارتقای حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری و امنیت شبکه بلاک‌چین بیت کوین اشاره کرد.

پس از بروزرسانی سگویت (Segwit) در شبکه بلاک‌چین بیت کوین، می‌توان تپ روت را مهم‌ترین و تاثیرگذارترین بروزرسانی در ساختار شبکه دانست.

تپ روت بیت کوین در تاریخ ۱۴ نوامبر (‌ساعت ۸:۳۰ روز ۲۳ آبان‌ماه به وقت تهران) با موفقیت انجام شد که اولین آپگرید بزرگ بیت کوین در چهار سال اخیر محسوب می‌شود. این آپگرید حریم خصوصی و کارآمدی تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد و پتانسیل استفاده از قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند.

شبکه بیت کوین با اجماع ۹۰ درصدی به فعال‌سازی انشعاب نرم تپ‌روت رای داد. هدف این آپگرید بهینه‌سازی قابلیت‌های اسکریپت‌نویسی و حریم خصوصی شبکه بیت کوین است که از طریق مفهوم «درخت نحو انتزاعی مرکل» یا MAST انجام می‌شود. تپ روت بیت کوین در واقع اولین بروزرسانی مهم شبکه بیت کوین بعد از سال ۲۰۱۷ و راه‌اندازی شبکه لایتنینگ (Lightning)  و سگویت (SegWit) است.

در واقع هدف تپ روت بهبود حریم خصوصی و امنیت بیت کوین است و از این زاویه می‌تواند بر بازار تاثیرگذار باشد. باتوجه به اینکه بیت کوین، محبوب‌ترین رمزارز بازار محسوب می‌شود، بهبود عملکرد آن حائز اهمیت است و نه تنها می‌تواند بر ارزش بازار بیت کوین، بلکه در ادامه می‌تواند بر ارزش بازار سایر ارزهای دیجیتال نیز تاثیر بگذارد.

همچنین بروزرسانی تپ روت بیت کوین یکی از موضوعات مهمی است که می‌تواند نگرانی در مورد حریم خصوصی را کاهش دهد و در واقع به بهبود عملکرد شبکه کمک می‌کند. علاوه بر ناشناس بودن، تپ روت کمک می‌کند تا تراکنش‌های پیچیده که نیازمند چندین امضا هستند، از تراکنش‌های ساده از نظر درون شبکه‌ای غیرقابل تشخیص شوند.

تاریخچه تپ روت

در سال ۲۰۱۸، «گرگ مکسول» (Greg Maxwell) ایده اولیه تپ روت را مطرح کرد. وی که در واقعه توسعه‌دهنده هسته بیت کوین (Bitcoin Core) بود، از این ایده رونمایی کرد. «پیتر وویل» (Pieter Wuille) در سال ۲۰۲۰ این ایده را دنبال کرد و تپ روت با Bitcoin Core ادغام شد.

گرگ مکسول اولین پیشنهاددهنده بهبود بیت کوین یا BIP بود و از آن زمان به بعد، سه پیشنهاد بهبود بیت کوین توسط «پیتر ویلی» (Pieter Wuille)، «تیم رافیگ» (Tim Ruffing) و «ای. جی» (A.J) مطرح شد.

مزایای تپ‌ روت بیت کوین

تپ روت بیت کوین نه تنها روی این رمزارز محبوب تاثیرگذار است، بلکه می‌تواند مزایای دیگری را نیز به دنبال داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

۱- توجه ویژه به حریم خصوصی

همان‌طور که گفته شد، افزایش حریم خصوصی تنها به ناشناس بودن آدرس‌های بیت کوین خلاصه نمی‌شود، ‌بلکه در تراکنش‌های مختلف نیز این ناشناس بودن یا در واقع بهتر بگوییم غیرقابل تشخیص بودن درنظر گرفته می‌شود. در واقع تپ‌روت کمک می‌کند تا مبدا و مقصد تراکنش نیز غیرقابل تشخیص باشد و پنهان بماند.

۲- مقیاس پذیری

یکی از موضوعات مهمی که تپ روت به آن می‌پردازد، فضای محدود تراکنش بیت کوین است که مقیاس پذیری را به مشکلی بزرگ برای این رمزارز تبدیل می‌کند. توسعه‌دهندگان نمی‌توانند به سادگی این محدودیت را بدون آسیب‌زدن به تمرکززدایی بیت‌کوین برطرف کنند،‌ لذا همواره به دنبال راهکارهایی برای استفاده مؤثرتر از فضای بلاک موجود هستند.

۳- کاهش هزینه‌های کارمزد

یکی دیگر از مزایای تپ روت بیت کوین کاهش هزینه‌های تراکنش است که این موضوع نیز می‌تواند جذابیت‌هایی را برای بازار رمزارزها به دنبال داشته باشد.

۴- بهبود قراردادهای هوشمند بیت کوین

از دیگر مزایای تپ روت می‌توان به انعطاف پذیری بیشتر در عملکرد قراردادهای هوشمند بیت کوین اشاره کرد. در واقع تراکنش‌های پیچیده برای کاربران نه تنها ساده‌تر می‌شود، بلکه هزینه آن نیز کاهش پیدا می‌کند.

۵- تاثیر بر شبکه لایتنینگ

تپ روت روی عملکرد شبکه لایتنینگ یعنی لایه دومی که تراکنش‌های بیت کوین را به صورت سریع‌تر قابل انجام می‌کند، تاثیرگذار است. در واقع تپ روت باعث می‌شود تراکنش‌های این شبکه ارزان‌تر و به صورت خصوصی‌تری انجام شود.

۶- افزایش امنیت

یکی دیگر ازمزایای تپ روت افزایش امنیت معاملات بیت کوین و در عین حال تقویت سرعت و قدرت انجام عملیات است.

۷- افزایش تعداد تراکنش‌ها

از دیگر مزایای تپ روت می‌توان به افزایش تعداد تراکنش‌ها در هر بلوک اشاره کرد که سبب افزایش نرخ TPS می‌شود.

۸- غیرقابل تغییر بودن امضاها

با تپ روت، امضاها قابل تغییر نخواهند بود و این خطر امنیتی نیز مرتفع می‌شود. قابلیت انعطاف پذیری امضا به این معنی است که می‌توان امضاها را قبل از تایید، تغییر داد و با این کار این طور به نظر می‌رسد که معامله‌ای صورت نگرفته است. تپ روت کمک می‌کند امضاها قابل تغییر نباشند که مجددا به افزایش امنیت شبکه کمک می‌کند.

طرح بهبود بیت کوین (BIP)

طرح بهبود بیت کوین یا همان «BIP» سرواژه‌های «Bitcoin Improvement Proposal» در واقع طرحی است که برای ارتقا و بهبود اکوسیستم بیت کوین مطرح می‌شود. معمولا چنین طرح‌هایی توسط توسعه دهندگان و افرادی که داری مهارت و دانش هستند، ارائه می‌شود. وقتی فردی ایده جدیدی برای ارتقا شبکه بیت کوین دارد، آن را در قالب پروپوزال BIP مطرح می‌کند. اولین طرح بهبود بیت کوین در سال ۲۰۱۱ با عنوان BIP 0001 مطرح شد.

طرح‌های بهبود بیت کوین انواع مختلفی دارد و قسمت‌های مختلف این شبکه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. برای مثال بخشی از طرح‌های BIP، هسته اصلی شبکه بین کوین، بلاک‌ها و تایید تراکنش‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند. در این گونه طرح‌ها، مرکز اصلی بیت کوین و زیر ساخت‌های آن هدف ارتقا قرار دارند. اگر طرح توسط جمعی از توسعه دهندگان و در واقع افراد فعال در این حوزه تایید و پذیرفته شود، BIP مربوطه وارد مرحله اجرا خواهد شد. باید در نظر داشت که به دلیل محبوبیت بسیار زیاد بیت کوین، ارائه طرح بهبود در قسمت هسته اصلی شبکه کار ساده‌ای نیست و هر کسی نمی‌تواند برای آن طرح توسعه‌ای ارائه دهد.

برخی دیگر از انواع BIP‌ها تغییر اصلاحی در حوزه دستورالعمل‌های کلی بیت کوین است. برای مثال پیشنهاد به راهکارهای مقیاس پذیری، تغییر در بلاک‌ها و پروتکل‌های پردازشی مربوط می‌شود. چنین طرح‌هایی می‌تواند برای شبکه کلی بیت کوین موثر باشد و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برخی دیگر از انواع BIP‌ها نیز به فرآیند شبکه بیت کوین مربوط می‌شود. این طرح‌ها به صورت مستقیم فناوری و کدنویسی یا ساختار شبکه را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند ولی از اهمیت خاصی در کل شبکه نیز برخوردارند.

امضای اشنور (Schnorr Signature)

تپ روت نیز یکی از طرح‌های بهبود بیت کوین از زاویه ارتقا حریم خصوصی و امنیت شبکه محسوب می‌شود. ریشه اصلی این ارتقا، امضای اشنور (Schnorr Signature) است.

امضای اشنور در واقع یک طرح امضای رمزنگاری است که برای نخستین بار از طریق ریاضی‌دان و رمزنگار آلمانی، «کلاوس اشنور» توسعه یافت. اشنور با ثبت اختراع خود برای سال‌ها از الگوریتم خود محافظت کرد ولی در سال ۲۰۰۸ این حق انحصاری به صورت قانونی منقضی شد.

از طرفی «ساتوشی ناکاموتو»، خالق بیت کوین نیز طرح امضای ECDSA را برای بیت کوین مطرح کرد تا جایگزین الگوریتم امضای اشنور شود که در آن کاربر یک تراکنش را با کلید خصوصی خود امضا می‌کند تا ارسال آن را به جای دیگری تایید کند.

ریشه تپ روت ارتقا امضای اشنور است و در واقع می‌تواند طرحی برای ارتقای امضا دیجیتالی باشد. هر تراکنش با استفاده از تپ روت، از این طرح ارتقا یافته امضای دیجیتال جدید استفاده می‌کند و قابلیت‌های جدیدی را اضافه می‌کند که برای افزایش حریم خصوصی، امنیت و مقیاس پذیری تراکنش‌های بیت کوین طراحی شده است.

امضاهای اشنور علاوه بر ساده‌تر و سریع‌تر بودن نسبت به ECDSA، دارای مزیت خطی بودن هستند، ترکیبی که حریم خصوصی تراکنش‌های بیت‌کوین را تقویت می‌کند و اجازه می‌دهد قراردادهای هوشمند ارزان‌تر و سریع‌تر اجرا شوند. تپ روت پیامدهای مثبت بسیاری برای پروژه‌های مختلف در سراسر اکوسیستم خواهد داشت. به عنوان مثال، تراکنش‌های چند امضایی که برای امضای یک تراکنش به بیش از یک نفر از یک گروه امضاکننده نیاز دارند، ارزان‌تر خواهند شد و از داده‌های کمتری استفاده خواهند کرد.

سگویت (Segwit)

آدرس Segwit، مخفف عبارت Segregated Witness است و به معنی تفکیک امضا تراکنش‌ها است. برای ارتقا شبکه و رفع مشکلات بیت کوین، این آدرس اهمیت دارد.

سگویت در واقع یک طرح بهبود بیت کوین محسوب می‌شود که برای مشکل اجرا و پیاده‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف این سافت فورک در اصل افزایش ظرفیت بلاک‌ها در شبکه بلاک‌چین و حفاظت از انعطاف پذیری تراکنش‌ها است.

سگویت در آگوست ۲۰۱۷ روی بلاک‌چین بیت کوین اعمال شد و از طرف تیم توسعه دهندگان هسته بیت کوین پیشنهاد آن مطرح شد.  

با بروزرسانی تپ‌ روت، ظرفیت شبکه بلاک‌چین بیت کوین افزایش پیدا می‌کند و شرایطی فراهم می‌شود که تراکنش‌ها با انعطاف پذیری بیشتری انجام می‌شود. آدرس‌های سگویت با آدرس‌های معمولی تفاوت‌هایی دارند. از مزایای آدرس‌های سگویت می‌توان به کارمزد کمتر و اصلاح تراکنش‌های معیوب و افزایش ظرفیت ذخیره تراکنش در بلوک اشاره کرد. برخی کیف‌ پول‌های دیجیتال از آدرس‌های نوع سگویت پشتیبانی‌ می‌کنند.

از تپ روت بیت کوین چه انتظاری می‌توان داشت؟

تاکنون تنها کمی بیش از نیمی از نودهای شناخته شده بیت کوین، پشتیبانی از ارتقا را از خود نشان می‌دهند. بقیه نودها در واقع نرم‌افزارهای قدیمی را اجرا می‌کنند. به این معنی که هنوز نمی‌توانند قوانین جدید تپ روت را اجرا کنند یا حداقل تا زمانی که به بیت‌کوین Core 21.1 ارتقا پیدا نکرده باشند،‌ چنین کاری مقدور نیست. البته گفتنی است حتی در چنین شرایطی نیز شبکه همچنان به خوبی اجرا خواهد شد.

ماینرهایی که به نرم‌افزار جدید ارتقا پیدا نکرده باشند، نمی‌توانند با موفقیت در شبکه استخراج کنند. البته باید درنظر داشت که توسعه‌ دهندگان کارهای زیادی انجام داده‌اند تا اطمینان پیدا کنند که ماینرها فرصت کافی برای بالا بردن سرعت را داشته‌اند. در واقع، بیش از ۹۰ درصد ماینرها قبلا اعلام کرده‌اند که قصد دارند به نرم‌افزار جدید ارتقا پیدا کنند، به همین دلیل است که تپ روت توانست در ماه ژوئن به مرحله اجرا برود و همین مساله نیز یکی از دلایلی بود که قبل از شروع فعالسازی، این موضوع 5 ماه به تعویق افتاد.

با این حال، فعالسازی به این معنی نیست که تمام کار انجام شده است. تا زمانی که کیف پول بیت کوین خاص آنها از آن پشتیبانی نکند، کاربران نمی‌توانند نوع جدید تراکنش را ارسال یا دریافت کنند و اکثر کیف پول‌ها هنوز از این فعالسازی پشتیبانی نمی‌کنند. توسعه دهندگان کیف پول باید کد جدیدی را برای کیف پول خود بنویسند تا چنین تراکنش‌هایی امکان‌پذیر شوند.

انجام چنین کاری ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا همه کیف پول‌ها سوار این قطار شوند. برای مثال، تقریبا دو سال طول کشید تا آخرین ارتقای نسبتا بزرگ بیت کوین یعنی سگویت به پذیرش ۵۰ درصدی برسد.

ناگفته نماند، در حالی که تپ روت امکان استفاده از برخی موارد پیچیده‌تر مانند انجام تراکنش‌های خصوصی شبکه لایتنینگ که هیچ تفاوتی با تراکنش‌های معمولی ندارند را فراهم می‌کند، توسعه‌دهندگان همچنان باید ابزارهای قبلی را نیز در دسترس قرار دهند و جداگانه پیاده‌سازی کنند.

نکته کلیدی که باید در نظر داشت این است که تپ روت پیشرفت‌های جدید و راهکارهای بهینه‌ای را در شبکه بیت کوین امکان‌پذیر می‌کند و ابزارهای گسترده‌ای را در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌دهد تا بتوانند ایده‌های خود را پیاده‌سازی کنند. برخی پروژه‌‌های بهینه‌سازی و بهبود عملکرد شبکه بیت کوین در حال حاضر نیز در جریان است ولی هنوز جای کار بیشتری دارد و باید به ایده‌ها و طرح‌های بیشتری نیز در این حوزه توجه نشان داد.