منجمان قمر غول‌پیکری به اندازه سیاره نپتون در منظومه‌ای فراخورشیدی کشف کردند

منجمان به تازگی با بررسی داده‌های آرشیوی تلسکوپ فضایی کپلر، که مدت‌هاست بازنشسته شده است، قمری در منظومه ستاره‌ای دیگری پیدا کردند که کشفی نادر به شمار می‌رود. تا امروز، منجمان حدود ۴۹۰۰ سیاره فراخورشیدی کشف کردند و ۸۴۰۰ کشف دیگر در انتظار تایید هستند.

بر خلاف چنین اعدادی، منجمان تاکنون حضور قمرهای کمی را در مدار این سیارات فراخورشیدی تایید کرده‌اند و این در حالی است که در منظومه شمسی بیش از ۱۷۵ قمر به دور سیارات می‌چرخند. در سال ۲۰۱۸ میلادی قمر Kepler-1625bi شناسایی شد که یکی از کاندیدهای قمرهای فراخورشیدی است. در سال ۲۰۲۰ میلادی نیز گروهی از این قمرها کشف شدند، اما بررسی‌های بیشتر این احتمال را رد کرد.

حالا در روز گذشته گروهی از منجمان مقاله‌ای در ژورنال Nature Astronomy منتشر و قمر جدیدی به این لیست اضافه کردند. با این حال، هنوز هم یک درصد احتمال دارد که این سیگنال دریافت شده، خطا باشد. به طور کلی، قمرهای فراخورشیدی اجرام کوچکی هستند و بیشتر وقت‌ها با سیگنال دریافتی از سیاره میزبانش تداخل پیدا می کند و به همین دلیل، یافتن آن‌ها چالش برانگیز است.

منجمان این قمر را با روش گذر یا transit شناسایی کردند. اگر سیاره‌ای در منظومه‌ای دیگر از مقابل ستاره‌اش گذر کند، تغییراتی در روشنایی آن ستاره ایجاد می‌شود که با اندازه‌گیری آن و بررسی بیشتر داده‌ها، محققان می‌توانند حضور سیارات فراخورشیدی را در اطراف ستاره‌ها شناسایی کنند. این تکنیک، گذر نام دارد و حالا برای تشخیص قمری در اطراف این سیارات، باید به سیگنال‌هایی در میان سیگنال‌های دریافتی از سیاره توجه کرد.

این تیم تحقیقاتی سعی کرد تا برای افزایش احتمال موفقیت این مطالعه، سیاراتی را بررسی کند که دوره گردش بیشتری نسبت به دوره گردش زمین (یک سال) دارد. آن‌ها توانستند با داده‌های تلسکوپ فضایی کپلر ۷۰ سیاره فراخورشیدی گازی با این شرایط پیدا کنند که فقط یکی از آن‌ها قمری در اطراف خود داشت.

این قمر فراخورشیدی ۵۷۰۰ سال نوری از ما دورتر است و در اطراف سیاره‌ای گازی به اندازه مشتری به نام Kepler-1708b می‌چرخد. منجمان نام این قمر را Kepler-1708b-i گذاشتند که حرف «i» نشانگر قمر سیاره است.

به علاوه، اندازه این قمر ۲.۶ برابر حجم زمین و بسیار بزرگ است و ما در منظومه شمسی چنین قمری نداریم. چالش کنونی این است که منجمان به بررسی چگونگی شکل‌گیری این قمرهای بزرگ در اطراف سیارات گازی غول‌پیکر بپردازند.