دانش‌آموزان ایرانی بر سکوی نخست المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک ۲۰۲۲

اعضای تیم المپیاد نجوم و اخترفیزیک ایران با کسب 9 مدال طلا و یک مدال نقره در المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک ۲۰۲۲ درخشیدند و مقام اول و دوم را کسب کردند.

در این دوره از مسابقات که به میزبانی کشور گرجستان برگزار شد، کشور ایران دارای دو تیم پنج‌ نفره بود. تمام پنج عضو تیم «الف» مدال طلا کسب کردند و عنوان اولی این دوره از مسابقات را از آن خود کردند. پنج عضو تیم «ب» نیز با کسب چهار مدال طلا و یک مدال نقره رتبه‌ دوم المپیاد نجوم و اخترفیزیک امسال را مال خود کردند. در مجموع دو تیم ایرانی با کسب ۹ مدال طلا و ۱ مدال نقره این المپیاد را به پایان رسانده و خوش درخشیدند.

پنج عضو تیم «الف» شامل مهدی استاد محمدی، سپهر سلامت، محمد مهدی عابدیان، فرهاد عزیزی ‌سطری و سید یوسف میریوسفی هستند که همگی آن‌ها از تهران در این مسابقات شرکت کرده و هر پنج نفر آن‌ها مدال طلا دریافت کرده‌اند.

پنج عضو تیم «ب» نیز شامل سهند اسماعیل‌زاده از مشهد، علیرضا اعلایی هره‌دشت از تهران، سهند اکرمی‌پور از تهران، آریا قنبری از تهران و آرسام مجد از تهران هستند که بجز آقای اعلایی، باقی اعضای این تیم هم مدال طلا کسب کرده‌اند. علیرضا اعلایی موفق به کسب تنها مدال نقره‌ ایران در این مسابقات شد.

شرکت کردن با تیم در این المپیاد مزایایی از جمله شانس بیشتر کسب مدال توسط شرکت‌کنندگان ایرانی و همچنین دادن فرصت شرکت در این مسابقات به دانش‌آموزان بیشتری را دارد. البته که برای این کار، یکی از شرط‌های مورد نیاز موافقت کشور میزبان است که امسال این اتفاق افتاد و ایران توانست با دو تیم در المپیاد نجوم و اخترفیزیک شرکت کند.

نکته‌ی قابل توجه تیم‌های ایرانی در این دوره از مسابقات عدم حضور حتی یک دختر در این دو تیم بوده است.

سرپرستان دو تیم ایرانی در این دوره از مسابقات دکتر مهدی خاکیان قمی، دکتر حسین حقی، امیرحسین امیری و هدی پور غلامی بودند.

هدی پورغلامی، یکی از سرپرست‌های تیم المپیاد نجوم و اخترفیزیک ایران در گفتگو با دیجیاتو در رابطه با توزیع مدال‌ در این المپیاد می‌گوید: «از بین همه‌ شرکت‌کنندگان، تقریبا نیمی از آن‌ها مدال می‌گیرند و نیمی دیگر هیچ مدالی نمی‌گیرند.» این به نمره‌ هر شرکت‌کننده بستگی دارد که مدالی کسب کند یا خیر. «به تعدادی از شرکت‌کنندگان که نمره‌شان به کف مدال برنز نمی‌رسد هم مدرکی به عنوان دیپلم افتخار می‌دهند. البته تعداد آن زیاد نیست.»

هدی پورغلامی در ادامه می‌گوید که معمولا هر سال توقع‌ها از تیم ایران برای کسب مدال بالا است. او همچنین در رابطه با تعداد مدال‌های المپیاد امسال می‌گوید: «واقعا فکر نمی‌کردیم این تعداد طلا بگیریم. شاید روی نصف این تعداد حساب می‌کردیم ولی شرایط امتحانات جوری بود که بچه‌ها توانستند این کار را انجام دهند.» البته آن‌طور که خانم پورغلامی می‌گوید سطح امتحانات نسبت به سال‌های قبل سخت‌تر بوده است. « ما خودمان هم از عملکرد بچه‌ها غافلگیر شده بودیم».

در المپیاد نجوم و اخترفیزیک امسال که در شهر کوتایسی گرجستان برگزار شد، ۲۵۰ دانش‌آموز از ۴۵ کشور مختلف جهان شرکت‌ کردند. همچنین شش تیم از این ۴۵ تیم به‌صورت آنلاین در این المپیاد شرکت کرده بودند. پس از تیم‌های ایرانی که مقام اول و دوم این مسابقات را بدست آوردند، تیم‌هایی از کشورهای آمریکا، هندوستان، سنگاپور و بلغارستان به ترتیب در جایگاه‌های بعدی ایستادند.

آمریکا با کسب ۳ مدال طلا، ۳ نقره و ۴ برنز توسط دو تیم پنج نفره‌اش، هندوستان با کسب ۳ طلا و ۲ نقره توسط یک تیم پنج نفره، سنگاپور با ۳ طلا، ۱ نقره و ۱ برنز و در نهایت بلغارستان با ۲ طلا، ۱ نقره و ۱ برنز موفق به کسب رتبه‌های سوم تا ششم شدند.

در وهله‌ اول قرار بود که این دوره از المپیاد در شهر کیف اوکراین برگزار شود که به دلیل حمله‌ روسیه به اوکراین این اتفاق رخ نداد.

المپیاد نجوم و اخترفیزیک شامل سه بخش اصلی تئوری، تحلیل داده و رصد است. بخش رصد هم دارای دو بخش رصد عملی و غیرعملی است. در بخش عملی شرکت‌کنندگان باید با تلسکوپ کار و اجرام آسمان شب را رصد کنند. در بخش غیر عملی اما نیاز به آسمان شب نیست و صرفا دانش شرکت‌کنندگان نسبت به اجرام آسمانی مورد امتحان قرار می‌گیرد. هنچنین کل بازه‌ المپیاد، از افتتاحیه گرفته تا اختتامیه یک هفته طول کشید. همچنین آن‌طور که هدی پورغلامی به دیجیاتو می‌گوید: «در طول این یک هفته تمام شرکت‌کنندگان قرنطینه می‌شوند؛ یعنی وسایل الکترونیکی آن‌ها گرفته می‌شود.»

همچنین امتحانات بصورت یک روز در میان گرفته می‌شد و روز قبل از هر امتحان سوالات به سرپرست‌ تیم‌ها داده می‌شود تا نظراتشان را درباره‌ی آن‌ها بگویند و برای اعضای تیم خود ترجمه کنند. «خدا را شکر امسال همه‌ این‌ها خوب بود به نظر من.»

تیم ایران در المپیاد سال گذشته که به صورت مجازی در کلمبیا برگزار شده بود نیز موفق به کسب ۲ مدال طلا، ۵ مدال نقره، ۲ مدال برنز و۱ دیپلم افتخار شده بود.