کاوشگر چین نقشه‌ای از ساختارهای پنهان در زیر سطح نیمه تاریک ماه تهیه کرد

کاوشگر فضاپیمای «چانگ‌ای-4» چین از سال 2018 که در ماه فرود آمد، درحال تهیه تصاویر پانوراما و نمونه‌برداری از مواد معدنی نیمه دوردست ماه است. این کاوشگر حالا نقشه‌هایی باکیفیت از ساختارهای پنهانی این بخش از قمر زمین تهیه کرده که عمق آن‌ها به حدود 300 متر می‌رسد و اطلاعات زیادی را درباره تاریخ ماه در اختیار ما قرار می‌دهد.

به گزارش Space.com، کاوشگر Yutu-2 که سوار بر چانگ‌ای-4 به ماه رسید، از فناوری جذابی به نام «رادار رسوخ‌کننده در ماه» (LPR) بهره می‌برد. این دستگاه به این کاوشگر اجازه می‌دهد سیگنال‌های رادیویی به اعماق ماه بفرستد و به پژواک برگشتی گوش کند. دانشمندان می‌توانند از طریق این پژواک‌ها نقشه‌ای از ساختارهای زیر سطح ماه بسازند. محققان چینی در سال 2020 از همین روش برای نقشه‌برداری از ساختارهای عمق 40 متری در قمر زمین استفاده کردند، اما تاکنون به اعماق پایین‌تر دسترسی نداشتند.

داده‌های جدید کاوشگر چین نشان می‌دهد که 40 متر ابتدایی سطح مریخ از لایه‌های مختلفی از غبار، خاک و سنگ‌های شکسته ساخته شده است. اما در میان این مواد یک دهانه مخفیانه وجود دارد که در زمان برخورد یک جرم بزرگ به ماه به‌وجود آمده است.

چین پنج لایه از مواد مذاب را زیر سطح ماه پیدا کرد

محققان چینی حدس می‌زنند که خرابه‌های اطراف این ساختار، پرتابه بوده باشد. پرتابه به ذرات حاصل از برخورد می‌گویند که به اطراف پرتاب می‌شوند. اگر از این هم پایین‌تر برویم، به پنج لایه متمایز از مواد مذاب می‌رسیم که احتمالاً میلیاردها سال پیش بیرون زده بود.

دانشمندان معتقدند که ماه 4.51 میلیارد سال پیش، یعنی اندکی پس از شکل‌گیری خورشید، به‌وجود آمده است؛ زمانی که یک جرم به اندازه مریخ به زمین برخورد کرد و باعث جدایی بخشی از آن شد. در ادامه به مدت حدوداً 200 میلیون سال اجرام زیادی به ماه برخورد کردند. برخی از این برخوردها سطح ماه را شکستند. در آن زمان، گوشته ماه هم مثل زمین مملو از مواد مذابی بود که از این شکستگی‌ها بیرون زدند.

اکنون داده‌های Yutu-2 نشان می‌دهد که این فرایند به‌مرورزمان آهسته‌تر شده است. محققان چینی دریافته‌اند که هرچه به سطح ماه نزدیک‌تر می‌شویم، لایه‌های سنگ‌های آتشفشانی نازک‌تر می‌شود. این قضیه نشان می‌دهد که در فوران‌های متأخر، مواد مذاب کمتری به سطح راه پیدا می‌کرده و درنتیجه، قمر زمین رفته‌رفته سرد و کم‌توان شده است.

دانشمندان باور دارند که فعالیت‌های آتشفشانی از حدود 1 میلیارد سال پیش در ماه به پایان رسیده است. اما پژوهشگران چینی همچنان احتمال می‌دهند که در اعماق زیر سطح این کره ماگما وجود داشته باشد.

نتایج یافته‌های اخیر در مجله Journal of Geophysical Research: Planets منتشر شده است.