بیوگرافی مونا جراحی | استعداد برتر حرفه‌ای جوان سال آمریکا

امروزه در سراسر دنیا می‌توان ایرانیان موفقی را نام برد که درزمینه‌های مختلف علمی، هنری، تجاری و غیره موفق و سرآمد هستند. بااین‌حال، نام برخی از آنان کمتر شنیده شده است. یکی از این افراد موفق و افتخارآفرین، پروفسور «مونا جراحی» است که در زمینه اپتیک فعالیت دارد. در این مقاله قصد داریم بیوگرافی مونا جراحی را باهم مرور کنیم و با فعالیت‌های ایشان آشنا شویم.

مونا جراحی کیست؟

مونا جراحی متولد سال ۱۳۵۷ در تهران است که هم‌اکنون به‌عنوان استاد دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس فعالیت دارد. زمینه تحقیقاتی او مطالعه مواد جدید، الکترونیک موج تراهرتز و میلی‌متر، فوتونیک مایکروویو، تصویربرداری و سیستم‌های طیف‌سنجی است.

جراحی در سال ۱۳۹۲ به دلیل فعالیت‌های نوآورانه در زمینه اپتوالکترونیک تراهرتز مفتخر به دریافت جایزه ریاست جمهوری ایالات‌متحده برای دانشمندان و مهندسان از سوی «باراک اوباما»، رئیس جمهور وقت این کشور شد. این جایزه به اختصار «PECASE» نام دارد.

تحصیلات

همان‌طور که گفتیم، مونا جراحی در سال ۱۳۵۷ در تهران بدنیا آمد و در ایران به مدرسه رفت. او در سال ۱۳۷۴ در المپیاد ملی فیزیک ایران موفق به کسب مدال نقره شد و سپس وارد دانشگاه صنعتی شریف تهران شد تا در رشته مهندسی برق تحصیل کند.

او از دوران جوانی همیشه به ابزار الکترونیکی و نحوه کار آن‌ها علاقه داشت. این شیفتگی او باعث شد تا این رشته را در دانشگاه انتخاب کند. در حقیقت او علاقه داشت یاد بگیرد چگونه می‌توان دستگاه‌های جدید الکترونیکی ساخت تا به کمک آن‌ها مشکلات دنیای مدرن را بتوان راحت‌تر حل کرد.

مونا جراحی در سال ۱۳۷۹ لیسانس خود را در این رشته از دانشگاه صنعتی شریف دریافت کرد و سپس در سال ۱۳۸۰ به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد به دانشگاه استنفورد رفت. از آنجایی که او به دستگاه‌های با فرکانس بالا علاقه داشت، در دوره دکتری در حوزه اپتیک و فوتونیک مطالعات خود را ادامه داد. او کارشناسی ارشد و دکتری خود را در سال‌های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۶ از این دانشگاه دریافت کرد.

جراحی به‌دلیل کسب نمرات چشمگیر در سال ۱۳۹۵ جایزه دانش‌آموختگان ممتاز دانشگاه صنعتی شریف را دریافت کرد.

او در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ به‌عنوان محقق دوره فوق دکتری در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی به مطالعات خود ادامه داد. پس از پایان دوره فوق دکتری، او در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ به‌عنوان استادیار در دانشگاه «میشیگان آن آریور» مشغول به کار شد. پس از آن، مونا جراحی به دانشگاه «UCLA» رفت و برای مدت ۴ سال در سمت دانشیاری مشغول تدریس شد. او از سال ۱۳۹۸ تاکنون با سمت استاد تمام در این دانشگاه در گروه مهندسی برق و کامپیوتر فعالیت می‌کند. تمرکز مونا جراحی و همکارانش در این دانشگاه بر روی کاهش محدودیت‌های دستگاه‌های تراهرتز و امواج میلی‌متری است.

جوایز و افتخارات پروفسور مونا جراحی

مونا جراحی هم‌اکنون عضو مؤسسه مهندسین برق و الکترونیک «IEEE»، انجمن نوری آمریکا «OSA»، انجمن فیزیک آمریکا «APS» و همچنین عضو افتخاری موسسه «HKN» است.

از میان جوایز متعددی که این دانشمند برجسته کسب کرده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جایزه تحقیقاتی برنامه دسترسی به فناوری فوتونیک (سال ۲۰۰۵)
• جایزه بهترین مقاله دانشجویی - رتبه اول (سال ۲۰۰۷)
• جایزه برترین پروژه تحقیقاتی اعضای جوان هییٔت علمی (سال ۲۰۱۰)
• جایزه تحقیقاتی الیزابت کرازبی - دانشگاه میشیگان (سال ۲۰۱۲)
• جایزه پژوهشی بنیاد الکساندر هون هومبولت (سال ۲۰۱۵)
• جایزه تحقیقاتی بنیاد اوکاوا (سال ۲۰۱۷)
• جایزه انجمن بین‌المللی مهندسان اپتیک (سال ۲۰۱۸)
• جایزه عضویت موسسه فیزیک ایالات متحده (۲۰۲۰)

در نظر داشته باشید که موارد ذکرشده تنها بخش کوچکی از جوایزی هستند که خانم مونا جراحی در طول سال‌های تحصیل و تحقیق خود کسب کرده است.

زمینه تحقیقاتی

مونا جراحی هم‌اکنون در زمینه ساختارهای چاه‌های کوانتومی مطالعه می‌کند. او همچنین مشغول توسعه دستگاه‌های الکترونیکی و اپتوالکترونیک فوق سریع است.

سیستم‌های یکپارچه که برای سنجش امواج تراهرتز و میلی‌متری و همچنین تصویربرداری به کار برده می‌شوند، از دیگر مواردی هستند که این دانشمند ایرانی روی آن‌ها مطالعه می‌کند. او همچنین روی مفاهیمی نوآورانه همانند پلاسمونیک نیز تحقیق می‌کند.

مونا جراحی تاکنون سهم قابل‌توجهی در توسعه الکترونیک فوق سریع و نوری داشته است. نتایج تحقیقات او تاکنون در ییش از ۱۵۰ نشریه بین‌المللی به چاپ رسید‌ه‌اند. او تاکنون در ۱۲۰ سخنرانی در نقاط مختلف دنیا مطالعات خود را شرح داده است.

جراحی در یکی از سخنرانی‌های خود در مورد زمینه تحقیقاتی خود گفته است: «تحقیقات درزمینه تراهرتز نیاز به دانش در زمینه‌های مختلف دارد. درحقیقت این یک زمینه تحقیقاتی بین رشته‌ای است. فیزیک، فوتونیک، فیزیک دستگاه‌های نیمه هادی و حتی شیمی همگی در تحقیقات تراهرتز نقش دارند. پیشرفت‌های اخیر در فناوری مانند لیزرهای با کارایی بالا، ابزارهای پیشرفته نانو و الگوریتم‌های قدرتمند تصویربرداری و همچنین طیف‌سنجی تعدادی از موانع درزمینه تحقیقات تراهرتز را از بین برده است. این امر شانس ارایٔه موفق فناوری تراهرتز به عموم مردم را افزایش می‌دهد. این فناوری در کنترل کیفیت محصولات صنعتی و دارویی، تصویربرداری پزشکی، مطالعات جوی و اکتشافات فضایی کاربرد دارد.»

به دلیل ماهیت میان رشته‌ای تحقیقات تراهرتز، همکاری با دیگر موسسه‌ها و دانشگاه‌ها امری ضروری است. مونا جراحی در ادامه صحبت‌های خود بیان کرد: «درک این نکته مهم است که یک فرد هرگز تمام پیشینه و دانش لازم برای موفقیت در یک زمینه علمی را نخواهد داشت. یافتن همکاران و حفظ ارتباط با آن‌ها امری ضروری است تا بتوان در این موضوع میان رشته‌ای مقالات ارزشمندی به چاپ رساند.»

طبق گفته او، مونا جراحی با شرکت در کنفرانس‌های مختلف و بازدید از دانشگاه‌ها، محققان هم رشته خود را یافته است تا با همکاری یکدیگر دانش خود را افزایش دهند. او همچنین با جذب دانشجویان موفق به آموزش نسل جدید نیز پرداخته است.

او در پایان گفت: «با پیشرفت تکنولوژی ایده‌های جدید نیز ظهور می‌کنند و فرصت‌های متعددی برای پیشرفت فراهم می‌آورند. اما در این مسیر همواره چالش‌هایی وجود دارند که تنها با افزایش دانش خود می‌توان آن‌ها را رفع کرد.» جراحی دانشمندان و دانشجویان جوان را تشویق می‌کند تا به انجام کاری بپردازند که به آن علاقه دارند و اطمینان حاصل کنند در هر زمینه‌ای که مشغول مطالعه و تحقیق هستند، به خوبی بر مبانی پایه آن مسلط هستند و انعطاف کافی برای همکاری با سایرین را دارند.

جمع‌بندی

در این مقاله زندگینامه پروفسور مونا جراحی را باهم مرور کردیم. مونا جراحی یکی از دانشمندان مطرح در حوزه اپتیک است که تحصیلات خود را در دانشگاه‌های صنعتی شریف تهران و استنفورد به پایان رساند و پس از آن با شروع تدریس و تحقیق در دانشگاه‌های مطرح آمریکا مدارج علمی بالاتر را طی کرد. او هم‌اکنون با سمت استاد تمام در دانشگاه کالیفرنیا لس‌آنجلس مشغول به کار است. جوایز ارزشمند و متعددی که مونا جراحی در طی این سال‌ها به نام خود ثبت کرده است، او را درکنار بزرگانی همچون دکتر یحیی عدل به یکی از موفق‌ترین ایرانی‌های دنیا تبدیل کرده است.