در نشست «پرداختیم و نپرداختیم» مطرح شد: بهترین فضا برای نوآوری جایی است که بتوان در آن اشتباه کرد
به گفته مدیرکل نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، در کنار تنظیم‌گری باید اجازه داد که نوآوری و خلاقیت ایجاد شود.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
به گفته مدیرعامل جیبیت، نوآوری به‌معنای پذیرش ریسک و ایجاد یک تجربه جدید است که البته در کشور ما با محدودیت روبه‌روست. به نظر او، ریسک باعث به‌وجودآمدن نوآوری می‌شود و سیستم را به اکوسیستم تبدیل می‌کند. اکوسیستم یک موجود زنده است و خودش، خودش را تنظیم می‌کند. اما انقباضی که رگولاتور به‌وجود آورده است، جلوی رشد اکوسیستم را می‌گیرد که به‌جای تنظیم‌گری، کنترل‌گری می‌کند.
نشست تخصصی «پرداختیم و نپرداختیم» با محوریت بررسی بیم و امیدهای صنعت پرداخت در حاشیه نمایشگاه تراکنش برگزار شد. در این نشست «فرهاد فائز»، مدیرعامل شاپرک، «محمدرضا مانی یکتا»، مدیرکل نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، «محمدمهدی شریعتمدار»، مدیرعامل جیبیت، «علیرضا موسوی»، مدیرعامل ایران کیش و «هومن سپهری»، مدیرعامل تندر نور حضور داشتند.
شاپرک: صنعت پرداخت در کشور رشد زیادی دارد
مدیرعامل شرکت شاپرک در ابتدای نشست با ارائه آماری امیدبخش از عملکرد این شرکت، توضیح داد: «ما در شاپرک هر ماه یک بولتن اقتصادی منتشر می‌کنیم که پر از حر‌ف‌هایی است که امید را در این صنعت نشان می‌دهد؛ صنعتی که با حضور ۴۰ هزار بازیگر عملکرد مناسبی دارد. هر ایرانی بالاخره روزی ۲ الی ۳ بار گذرش به این صنعت می‌افتد و این باعث شده است که این صنعت تنها در عرض دو سال این‌چنین رشد کند.»
او درباره بیم‌های صنعت پرداخت کشور نیز توضیح داد: «وضع اقتصاد صنعت پرداخت کشور نامناسب است و درآمدش در مقایسه با خدماتی که ارائه می‌دهد، کم است. کل کارمزدی که به این صنعت تعلق دارد شاید به ۸۰۰ میلیارد تومان هم نرسد.»
به گفته فائز، پدیده قاچاق، انجام کارهای نامتعارف برای جذب مشتری، بحث تأمین و حفظ نیروی انسانی و مشکلات توسعه زیرساختی از دیگر چالش‌های این صنعت به شمار می‌روند.
بانک مرکزی: جزو پنج کشور اول با بالاترین سطح نفوذ ابزارهای پرداخت الکترونیک هستیم
محمدرضا مانی یکتا، مدیرکل نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی نیز در این نشست با اشاره به اینکه کشور ما برخلاف سایر کشورها، جزو پنج کشور اول با بالاترین سطح نفوذ ابزارهای پرداخت الکترونیک است، توضیح داد: «از منظر رگولاتور صنعت پرداخت، باید بگویم این مسئله باعث شده است تا سهم اسکناس در مقیاس نقدینگی کشور ما کمتر از ۱۰۰ همت باقی بماند. در قیاس با حجم نقدینگی که حداقل در چهار سال گذشته حدود دو برابر شده و نسبت به اسکناس مسکوت در کشور ما حدود ۲.۶ است که در بعضی بازه‌های زمانی به ۱.۸ هم کاهش پیدا کرده. این مسئله علاوه بر اینکه یک رکورد است، تلنگرهایی برای رگولاتور به‌وجود می‌آورد.»
او همچنین اشاره کرد که بانک مرکزی روزانه ۱۳۰ تا ۱۴۵ میلیون تراکنش دارد که در روزهای پایانی سال به ۲۰۰ میلیون نیز می‌رسد. بااین‌حال، به باور مانی یکتا، صنعت پرداخت یک صنعت پیچیده محسوب می‌شود و طی ده سال اخیر فرصت به‌روزرسانی اخذ هزینه‌های این صنعت از اعضایش به‌خوبی وجود نداشته است. به همین دلیل در اقتصاد این صنعت ناترازی وجود دارد.
مدیرکل نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی همچنین توضیح داد: «در تمام دنیا، ذی‌نفعان اصلی تمام هزینه‌های پرداخت تراکنش را تقبل می‌کنند. ما کوچک‌ترین گامی که موفق شدیم در راستای اصلاح برداریم، ۰.۰۲ درصد مبلغ تراکنش است؛ آن‌هم در بخشی از تراکنش‌ها که مشارکت پذیرنده را وارد کردیم. جریان هزینه‌کرد و درآمد صنعت پرداخت ما به‌صورت سالانه حدود ۱۴ همت است. تا قبل از ۱۴۰۲، درصد این هزینه را بانک‌های پذیرنده پرداخت می‌کردند. این موضوع به‌نوعی آسیب‌زا بود. اصلاحی که ما از ابتدای ۱۴۰۱ شروع کردیم، این بود که توانستیم ۵۰ درصد این سهم را به تسهیلات‌یار منتقل کنیم.»
مدیرعامل جیبیت: ریسک باعث نوآوری می‌شود
مهدی شریعتمدار، مدیرعامل جیبیت نیز به‌عنوان مدیرعامل یکی از شرکت‌های فین‌تک در اکوسیستم نوآوری، در این پنل به ارائه چالش‌های اکوسیستم نوآوری پرداخت. او با اشاره به اینکه در کشور ما نوآوری به‌معنای واقعی خودش صورت نمی‌گیرد، گفت: «نوآوری به‌معنای پذیرش ریسک و ایجاد یک تجربه جدید است و در کشور ما با محدودیت روبه‌روست. به نظر من، نوآوری در کشور ما به‌نوعی کپی از کشورهای دیگر است؛ چرا که با محدودیت مواجه است.»
به گفته شریعتمدار، نوآوری عقب‌راندن نظام‌های قبلی با شرط جایگزینی نظام‌های بهتر است. او همچنین پیرامون ویژگی شخصیت‌های نوآور نیز گفت که مجموعه‌های بزرگی مثل شاپرک باید تمایل به ثبات داشته باشند، چرا که ماهیتشان این‌گونه است؛ اما شخصیت نوآور این‌گونه نیست. او با اشاره به اینکه در ایران بیگ‌تک‌ها و تیم‌های کوچک و جسور شخصیت‌های نوآور هستند، گفت: «حتی شرکت‌های بزرگ فناوی نیز اگر بخواهند نوآوری داشته باشند، لازم است تیم‌های کوچک و جسور تشکیل دهند.» او باور دارد که بهترین فضا برای نوآوری جایی است که بتوان در آن اشتباه کرد و این به‌معنای کثرت شرکت‌ها و تیم‌هاست.
مدیرعامل جیبیت با اشاره به اینکه ریسک در اکوسیستم نوآوری نوعی فضیلت به شمار می‌رود، گفت: «ریسک باعث به‌وجودآمدن نوآوری می‌شود و سیستم را به اکوسیستم تبدیل می‌کند. اکوسیستم یک موجود زنده است و خودش، خودش را تنظیم می‌کند. اما انقباضی که رگولاتور به‌وجود آورده است، جلوی رشد اکوسیستم را می‌گیرد که به‌جای تنظیم‌گری، کنترل‌گری می‌کند.»
مدیرکل نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی نیز این موضوع را تأیید و اشاره کرد که در کنار تنظیم‌گری، باید اجازه داد تا نوآوری و خلاقیت ایجاد شود. او با تأیید حرف‌های مدیرعامل جیبیت، اضافه کرد که طی پنج سال گذشته، بانک مرکزی موجودیت جدیدی به این صنعت اضافه نکرده و فقط PSP و پرداخت‌یار داشته است. او اشاره کرد که اگر فرصت برای نوآوری فراهم نشود، این دو نیز از دامنه تعریف‌شده خود خارج می‌شوند تا مرزهای خلاقیت را لمس کنند. در اینجا نیز تنظیم‌گری سخت و دشوار خواهد بود، چون موجودیت آن‌ها از حیطه عملیات خود خارج شده و وارد حوزه جدیدی می‌شود.
به باور مانی یکتا، بخش عمده این چالش‌ها مربوط به ناترازی اقتصاد صنعت پرداخت است که تأمین و حفظ نیروی انسانی را نیز با مشکل مواجه کرده. او اشاره کرد که ره‌نگاشت بانک مرکزی نیز اصلاح این ناترازی است.
مدیرعامل ایران کیش نیز اصلی‌ترین چالش صنعت پرداخت را مشکلات زیرساختی فنی و ابزاری دانست و اشاره کرد که این زیرساخت‌ها نیازمند به‌روزرسانی هستند.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.