فروش بیت کوین در صرافی ها ممنوع شد؛ بازار بلاتکلیف ارز دیجیتال در ایران

خرید و فروش بیت کوین این روزها بازار داغی دارد و مردم در سرتاسر دنیا بیشتر و بیشتر نام این ارز مجازی را در کنار برادران و خواهران دیجیتالی دیگری چون اتریوم و... می‌شنوند. اما این بازار داغ در کشور ما چندان وجهه قانونی ندارد و بانک مرکزی پیش‌تر موضع نسبتا منفی به حضور ارز دیجیتالی در کشور گرفت و اعلام کرد که این نوع پول دیجیتالی را به رسمیت نمی‌شناسد ولی آن را غیرقانونی هم نمی‌داند. حالا رئیس کانون صرافان ایرانیان هم موضع‌گیری مشخص‌تر خود را در این زمینه اعلام کرده و خرید و فروش بیت کوین در صرافی را یک امر ممنوع عنوان کرده است:

«فروش بیت کوین در صرافی غیر قانونیست. این معاملات به طور الکترونیکی و در فضای مجازی انجام نمی‌شود و دستورالعمل اجرایی تاسیس ، فعالیت و نظارت بر صرافی ها که به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده است، چنین مجوزی را به صرافی‌ها نداده است.»

بانک مرکزی بیت کوین را ممنوع اعلام نکرده است.

این در حالیست که بانک مرکزی رسما ارز دیجتالی را غیرقانونی اعلام نکرده و صرفا از مدیریت آن خود را کنار کشیده، اتفاقی که پیش تر «سهیل شهیدی» بنیانگذار سایت پیمنت24  درباره آن به دیجیاتو هشدار داده بود: «کنار کشیدن بانک مرکزی در رابطه با مساله ارز دیجیتالی صرفا آن را غیرقانونی‌تر و زیرزمینی‌تر از اوضاع فعلی می‌کند». با این حال «سعید مجتهدی» که ریاست کانون صرافان را بر عهده دارد می‌گوید:

«در دستورالعمل صرافی‌ها معاملات غیرفیزیکی که خرید و فروش‌های مجازی را شامل می‌شود، غیرقانونی دانسته شده است و از آن منظر صرافان نمی‌توانند ارزهای الکترونیکی را معامله کنند. اساسا باید برای پدیده‌های نوظهور قانونی تدوین شود تا امکان معامله آن به وجود بیاید زیرا در صورت عدم وجود قانون، امکان سوء استفاده و کلاه‌برداری وجود خواهد داشت.»

بازار زیرزمینی بیت کوین در ایران روز به روز گسترده تر می شود

با وجود اینکه مجتهدی تاکید می‌کند که تاکنون گزارشی  مبنی بر خرید و فروش بیت کوین در صرافی به دست این سازمان نرسیده ولی یک صرافی در حوالی غرب تهران خبر از مبادلات تجاری ارز دیجیتالی در آن واحد تجاری به دیجیاتو می‌دهد: «خودمان هم می‌دانیم که این کار غیر قانونی است ولی ملت ما زود وارد یک فضا می‌شوند و الان هم اسم بیت کوین را شنیدند و طالب آن هستند. وقتی برخی سایت‌ها اقدام به خرید و فروش این موضوع می‌کنند چرا ما نکنیم؟»

جوانان بیشتر وارد بازار بیت کوین می شوند و بازار سنتی دانش ورود به آن را ندارد

با جستجوی ساده عبارت فروش بیت کوین در موتور جستجوی گوگل به رقابت نفسگیر سایت‌ها برمی‌خوریم و می‌بینیم که پای تبلیغات پولی مثل گوگل ادوردز هم به قضیه باز شده که نشان از اهمیت این رقابت در بازار داخلی می‌دهد. این صراف هم از ایجاد یک کانال تلگرامی برای زمینه خرید و فروش بیت کوین صرافی خود می‌گوید:

«البته در مرکز شهر این مساله در مغازه‌ها علنی‌تر صورت می‌گیرد ولی در اینجا ما بنا به احتیاط لازم یک کانال تلگرامی برای مشتریان معتمد خود درست کردیم که در آن به مبادله این ارز می‌پردازیم. در حقیقت خود من هم اطلاعات زیادی در این باره ندارم و برای این موضوع دو سه تن نیروی جوان و مطلع در این زمینه استخدام کردم.»

او می‌گوید که آگهی استخدام نیروهای جدید خود را با عنوان کارشناس ارز دیجیتال در بین گروه‌های تلگرامی مختص خرید و فروش بیت کوین منتشر کرده و در عرض چند روز حالا دو نیروی زیر ۱۸ سال برای او کار می‌کنند:

«نسل جدید نابغه این کارهاست و با اینکه خودم هم دل خوشی از استخدام این دو جوان نداشتم ولی با تحقیقاتی که کردم فهمیدم که این دو جوان از حاذقین کلاس درس خود هستند و از روی علاقه و شم اقتصادی قوی‌شان وارد این جریان شدند. من هم شنیده‌ام که بیت کوین در دراز مدت آینده‌ای ندارد اما این نسل جدید نظر دیگری دارند و ما را مردمانی با افکار پوسیده می‌دانند. این جوانان فقط سرمایه اولیه و اعتبار اولیه را برای ورود به بازار ندارند و ما کمکی به آنها برای بازار شغلی آینده‌شان هستیم. گرچه اگر این بازار زیرزمینی نابسمان در کشور ادامه پیدا کند با پدیده تازه فرار مغزها از نوعی دیگر روبرو می‌شویم.»

مشکل بیت کوین در ایران مثل کره جنوبی در چند ماه گذشته و چین کنونی است.

در کشورهای دیگر مثل  کره جنوبی که اکنون یکی از بازارهای اصلی بیت کوین است تا چندی پیش با مشکل حق صرافی بالای بیت کوین دست به گریبان بود اما امروزه به تدریج این مشکل رفع شده است چرا که دیگر استخراج بیت کوین در خود آن کشور انجام می‌شود. در ایران نیز به علت واردات بیت کوین از دیگر کشورها قیمت نهایی آن ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر از قیمت واقعی آن در بازار جهانی است چرا که بیت کوین از بازار خارجی خریداری شده و بعد به مشتری داده می‌شود.

اوضاع کنونی ایران درباره بیت کوین شبیه به اوضاع چین است که هنوز بیت کوین در آن به طور رسمی شناسایی نشده و خرید و فروش بیت کوین در صرافی مثل کشور ما در آنجا هم ممنوع است.مشکلی که چندی پیش عده‌ای کارشناس در این کشور به آن پرداختند و قانونی کردن این ارز دیجیتالی یا توسعه ارز دیجیتالی خود را چاره مشکل خود دانستند. به نظر می‌رسد این اتفاقات در ایران نیز باید به زودی رخ بدهد چرا که بازار بیت کوین به سمت بازار سیاه زیرزمینی عجیبی پیش می‌رود که خلاصی از آن در آینده کار دشوارتری نسبت به حل کردن آن در امروز است.