موجودات عجیب: کرمی که دشمنانش را با شلیک مایع مخاطی از پای در می آورد

کرم ها گونه های مختلفی دارند و آنطور که در دیکشنری آکسفورد آمده، هر جانور بی مهره و خزنده ای که بدنی کشیده و نازک داشته و فاقد پا باشد در این گروه جای می گیرد.

اما جانور خاصی روی زمین وجود دارد که به خاطر کمیاب بودنش و با وجود آنکه پا دارد و می تواند ماده مخاطی فلج کننده از دهانش خارج کند، به اصرار برخی از دانشمندان در این گروه جای گرفته که در ادامه قصد داریم آن را به شما معرفی نماییم. با دیجیاتو همراه باشید.

این کرم مخملی شاید به خاطر جنس پوسته بیرونی و اندازه کوچکش (12.7 الی 152 میلیمتر) بی آزار به نظر بیاید، اما در واقعیت، این جاندار یک شکارچی بی رحم است.

به گفته ایو اولیورا زیست شناس دانشگاه Leipzig آلمان، کرم های مخملی تقریبا از آن زمانی که حیوانات روی زمین می زیسته اند، وجود دارند و از دوران کمبرین (یعنی حدودا 540 میلیون سال پیش) تاکنون به حیات خود ادامه داده اند و در اصل نمونه تکامل یافته ای از موجودات دریایی خاصی تحت عنوان lobopodians (به معنی لخته پایان) هستند.

او در ادامه می گوید: کرم های مخملی بر خلاف ظاهر شکننده شان موفق شدند تغییرات جغرافیایی، آب و هوایی و اقلیمی بسیاری را با موفقیت پشت سر بگذارند و تا به امروز دوام بیاورند.

شلیک ماده چسبناک

در هر دو سمت سر این جانور دو شاخک (یا پاهای اصلاح شده) قرار دارند که به اندوخته ای از ماده مخاطی ساخته شده از پروتئین متصل شده اند. این کرم ظرف تنها چند هزارم ثانیه قادر است که این ماده را به سمت طعمه خود که در فاصله حداکثر 20.32 سانتی متری قرار گرفته شلیک نماید.

جالب است بدانید هرچه قربانی این کرم بیشتر برای رها شدن از این ماده چسبناک تقلا کند، بیشتر در آن گیر می کند.

در دهان این کرم دو آرواره قرار دارند که هر کدام شامل دو تیغه مجهز به دندان های داس مانند و دندان هایی با همان شکل منتها با اندازه کوچک تر هستند.

آرواره های کرم های مخملی در اصل پاهای اصلاح شده ای هستند که در جریان رشد کرم به داخل دهان آن منتقل می شوند و آنطور که اولیورا می گوید، به همین دلیل است که این تیغه ها شباهت زیادی به پنجه های هر کدام از پاهای آن دارند.

بافت ماهیچه ای هر کدام از این تیغه ها نیز بسیار حجیم و پیچیده است که احتمالا برای خرد کردن استخوان های سخت طعمه هایش به این شکل درآمده است.

پس از برخورد ماده چسبناک با بدن قربانی و باز ایستادن آن از حرکت، کرم مخملی به آرامی به سمت آن حرکت می کند و با استفاده از آرواره های خود حفره ای کوچک در استخوان آن ایجاد می کند و از طریق آن بافت های از پیش هضم شده در بدن جانور را به داخل دهان خود می کشد.

اما سوال اینجاست که این خزنده قربانیانش را چگونه پیدا می کند؟ براساس گفته اولیورا، این کرم ها حکم نوعی سیستم حسگر را دارند. این جانوران با استفاده از چشم های خود تصویری تک رنگ را از طعمه های خود مشاهده می کنند و با استفاده از آنتن هایشان مواد شیمیایی و تغییرات ایجاد شده در جریان های هوایی را تشخیص می دهند.

اما نکته مهم تر این است که کل بدن این موجودات با برجستگی های کوچکی پوشیده شده که همان بافت مخملی را به آنها می دهد.

اغلب این برجستگی ها دارای موهای ریزی هستند که نقش مکمل را برای آنتن های روی بدن جانور ایفا می کنند و آن را در پردازش جریان های هوایی یاری می دهند (می توانید با توجه به این برجستگی ها کرم های مخملی را از سایر گونه های تشخیص دهید).

این کرم ها ساختار حسی دیگری هم دارند که روی کل فضای شکمی شان پراکنده شده و آنطور که اولیورا می گوید: دانشمندان هنوز هم نمی دانند که هر یک از این ساختارها معرف چه نوع گیرنده ای هستند و صرفا می دانند که این جانوران درک بسیاری خوبی از محیط پیرامونشان دارند.

مشاهده صحنه راه رفتن یک کرم می تواند بسیار خواب آور و خسته کننده باشد اما در حین تماشای حرکت این کرم متوجه صحنه های جالبی خواهید شد. کرم مخملی نیز مانند دیگر بی مهره گان دارای نوعی اسکلت هیدرواستاتیک است که بدون داشتن استخوان و از طریق نوعی مایع فشرده بدن را نگه می دارد.

احتمالا متوجه شده اید، زمانی که یک عنکبوت را می کشید، جانور به پشت می چرخد و پاهایش را جمع می کند. اما این حرکت به خاطر زیبا شدن فرایند مرگ آن نیست و در عوض بخاطر از دست دادن فشار داخل بدنش رخ می دهد. اما کاری که کرم مخملی می تواند با این سیستم انجام دهد بی نظیر است.

این جانور می تواند بدن خود را به لطف وجود همین ماده جمع کرده و خود را در فضاهای کوچک جای دهد. علاوه بر این، در برخی مواقع خاص (مثلا فرار از دست دشمن)، این ماده به کرم کمک می کند که اصطلاحا «چهار نعل» حرکت کند؛ بدان معنا که پاهای جانور حرکتی سریع تر خواهند داشت و در عین حال با استفاده از اسکلت هیدرواستاتیکی خود بدنشان را جمع می کنند و حرکتی شبیه به زمین سنجان را از خود نشان می دهند چراکه این موجودات قادرند با استفاده از بافت ماهیچه ای بدن خود، فشار هیدرواستاتیکی را به سمت هر کدام از اندام هایشان هدایت کنند.

کرم های مخملی آنطور که دانشمندان می گویند می توانند به همراه یکدیگر اجتماعاتی را تشکیل دهند. در این جوامع، یک گونه ماده حکمرانی را بر عهده دارد و به آن ملکه گفته می شود و مابقی تحت فرمان آن خواهند بود.

به گفته اولیورا این اجتماعات بیشتر تحت تاثیر شرایط محیطی شکل می گیرند چراکه این کرم ها بیشتر تمایل دارند در مناطقی که شرایطی دمایی و رطوبتی مطلوبی دارند متمرکز شوند.

کرم های مخملی همچنین در برابر خشکی بسیار آسیب پذیر هستند و به همین دلیل همواره برای سکنی گزیدن در تنه پوسیده درختان با یکدیگر می جنگند چراکه این قسمت ها رطوبت را به خوبی نگه می دارند و در کنار آن، پناهگاه بسیاری خوبی برای زیست بسیاری از بی مهره گان در فصول خشک هستند.