آیا ضربان سنج های مچی دقیق کار می کنند؟ [معاینه]

در چند سال گذشته گجت های کنترل سلامت بازار پر رونقی را تجربه کرده اند. بسیاری از افرادی که به دلیل زندگی شهر نشینی و عدم تحرک کافی از وضعیت سلامتی خود نگران بوده اند به این گجت ها روی آورده اند. یکی از مهم ترین قابلیت های این دستگاه ها، وجود دارد سنسور ضربان قلب است ، به طوری که می بینیم به برخی تلفن های هوشمند نیز راه پیدا کرده.

اما آیا این حسگرها می توانند معیار مناسبی برای سنجش سلامت شما باشند؟ داده های آن ها چقدر دقیق و قابل اطمینان است؟ در ادامه این مطلب همراه با دیجیاتو باشید تا به بررسی موضوع بپردازیم.

مقایسه با دستگاه های حرفه ای پزشکی

شرون پروفس یکی از علاقمندان به گجت های کنترل سلامت است. او برای این که مشخص کند حسگرهای ضربان قلب تا چه اندازه دقیق هستند به یک متخصص قلب مراجعه کرد، در مطب او برای مدتی مشغول دویدن بر روی تردمیل شد و البته همزمان سنسورهای دستگاه الکتروکاردیوگرام به او متصل بود.

بعد از کمی فعالیت الکتروکاردیوگرام ضربان قلب او را ۱۴۶ بار در دقیقه نشان داد، حال آنکه در همان لحظه طبق داده های دستگاه Basis Carbon Steel (روی مچش) ضربان او هنوز بر روی 93 قرار داشت. شرون سپس به همراه پزشک این آزمایش را چندین بار تکرار کرد و در هر بار، اطلاعات الکتروکاردیوگرام و گجت تشخیص ضربان قلب متفاوت از هم ظاهر شدند.

علت تفاوت در چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید روش کار این دستگاه ها مورد بررسی قرار گیرد. الکتروکاردیوگرام و نوار قلب به طور گسترده برای تشخیص بسیاری در حوزه بیماری های قلبی مورد استفاده قرار می گیرند. این دستگاه جریان های الکتریکی که در هر بار تپش توسط قلب ایجاد می شوند را ثبت می کند و دقت بسیار بالایی هم دارد.

اما در سوی دیگر، گجت های همراه که حسگر ضربان قلب دارند از سیستم تابش اشعه برای تشخیص ضربان قلب استفاده می کنند که موجب می شود احتمال خطا به مراتب بیشتر از الکتروکاردیوگرام باشد. در این سیستم ها یک لامپ LED نور را به سطح بدن شما می تاباند و به علت حرکت دوره ای خون در رگ ها، میزان بازتابش نور در هر لحظه تغییر می کند. سپس یک گیرنده نور که در نزدیک لامپ LED قرار دارد با اندازه گیری این بازتاب ها می تواند اطلاعات مربوط به ضربان قلب فرد را نمایش دهد.

داده های غیر قابل اطمینان

شرکت های تولیدکننده، گجت های خود را به همراه بسیاری از قابلیت های دیگر از جمله گام شمار، اندازه گیر کالری مصرف شده و … عرضه می کنند اما هیچ یک ادعا ندارند که این محصولات برای ورزشکاران حرفه ای یا استفاده های پزشکی مناسب هستند. در حقیقت افراد عادی هدف اصلی این گجت ها هستند تا فقط در موارد روزمره و نه چندان خاص از آنها استفاده کنند.

پس بدون شک نمی توانید بر روی داده های چنین دستگاه هایی حساب ویژه باز کنید اما با این حال استقبال مناسبی که از این گجت ها شده نشان می دهد، آنها بر خلاف تجهیزات پزشکی بسیار سبک تر و کوچک تر هستند و علاوه بر دسترسی راحت و دائمی، قیمت بسیار کمتری نیز دارند.

گجت های کنترل سلامت و سنسورها ضربان قلب برای این که بتوانند به طور صحیح کار کنند نیازمند برقرار بودن شرایط خاصی هستند. ضروری ترین مورد برای آنها این است که فرد فعالیت و تحرک چندانی نداشته باشد. خوشبختانه در چنین شرایطی اگر فرد شرایط لازم را نداشته باشد خود دستگاه پیغام خطا نشان خواهد داد تا کار به ارائه اطلاعات غلط نکشد. محدودیت دیگر این دستگاه ها این است که وقتی ضربان قلب فرد به بیشتر از 100 ضربه در دقیقه می رسد دقت و کارایی خود را به طور محسوسی از دست خواهند داد.

آزمایش سنسورهای ضربان قلب موبایل

شرون برای اثبات گفته های فوق چندین ضربان سنج مختلف را آزمایش کرده. در این آزمایش مقدار خطای ضربان سنج در دو حالت فعالیت عادی و تحرک شدید اندازه گیری شده که می توانید نتایج آن را در پایین مشاهده کنید.

نتایج بسیار واضح هستند. ضربان سنج های مچی در شرایط عادی دقت مناسبی دارند ولی در فعالیت های شدید تقریبا غیر قابل استفاده می شوند طوری که سامسونگ گیر فیت حتی نمی تواند مقدار تقریبی ضربان قلب را نشان دهد.

اما در این تست دو دستگاه توانستند نتایجی قابل قبول کسب کنند. اولین آنها گارمین ویوو فیت (Garmin VivoFit) است که به دلیل اتصال به قفسه سینه دقت بیشتری نسبت به انواع مچی دارد. دومین دستگاه نیز گلکسی S5 است. اما دلیل برتری این تلفن نسبت به نمونه های دیگر چیست؟ پاسخ را باید در آناتومی انگشت انسان دنبال کرد.

در انگشت سبابه دست سرخرگی قرار دارد که حتی کوچترین تغییرات در تپش قلب بر روی آن تاثیر می گذارد. هم چنین به دلیل نازک بودن پوست نوک انگشت این تغییرات بسیار آسان تر توسط حسگر Galaxy S5 تشخیص داده می شوند و دقت اندازه گیری آن بالاتر می رود. اما مسئله به همین جا ختم نمی شود!

بدون شک باید اعتراف کرد که حسگرهای مچی جای کار دارند و نیازمند پیشرفت های بیشتری هستند. مدیر اجرایی و موسس شرکت Basis از برخی مشکلات دیگر این گجت ها می گوید. مثلا اشاره می کند که لایه های پوست در افراد مختلف متفاوت است و به همین دلیل ضخامت پوست دست های مختلف با یکدیگر فرق دارد. همین عامل موجب می شود که مچ بند ها برای افراد مختلف، دقت متفاوتی را نشان دهند. هم چنین رنگ پوست افراد نیز در این اندازه گیری تاثیر گذار است. هر چه پوست تیره تر باشد شرایط کار برای این دستگاه ها دشوارتر می گردد.

اگر شما هم یکی از این مچبندها را خریداری کرده اید چندان نگران نباشید. هنوز هم می توان در هنگام استراحت (وضعیت عادی) ضربان قلب را با دقت قابل قبولی اندازه گیری کرد. هم چنین این گجت ها قابلیت های بیشتری مانند گام شمار یا سنجش دوره خواب دارند که می توانند در بهبود وضعیت سلامت شما موثر باشند.