کشف شواهد جدیدی از حیات میکروبی در قمر انسلادوس سیاره زحل

برخی از میکروب های جان سخت زمینی قادرند در اقیانوس های پنهان انسلادوس (قمر بزرگ سیاره زحل) هم دوام بیاورند. طبق نظر اخترشناسان این قمر یخی یکی از گزینه های اصلی برای جستجوی حیات فرازمینی به شمار می رود و حالا کِشت برخی از این میکروارگانیسم ها تحت شرایطی شبیه به قمر انسلادوس افق تازه ای را پیش روی دانشمندان گشوده است.

انسلادوس یکی از جالب ترین اجرام منظومه شمسی به شمار می رود، چون تعداد زیادی از عناصر ضروری برای تشکیل حیات را در خود دارد که مهم ترین آنها، آب است. فضاپیمای کاسینی ناسا که بین سال های 2004 تا 2017 به ارزیابی زحل و اقمار آن مشغول بود، فوران گاز و ذرات منجمد از قطب شمال انسلادوس را کشف کرد که از اقیانوس های مایع زیر پوسته نشأت می گیرند. به عقیده دانشمندان، بسترهای صخره ای داغ در سطوح زیرین این قمر می توانند مایعات و ترکیبات شیمیایی را به وجود بیاورند.

بعضی از میکروب ها در شرایط سخت قمر انسلادوس هم دوام می آورند

برخی از ترکیبات شیمیایی که در یخ فشان های انسلادوس شناسایی شده اند، مانند متان، دی اکسید کربن و هیدروژن، به طبقه خاصی از میکروب ها مربوط می شوند که حتی روی زمین هم بدون اکسیژن دوام می آورند. این ارگانیسم ها از دی اکسید کربن و هیدروژن تغذیه کرده و متان را به عنوان حاصل متابولیسم خود آزاد می کنند. بنابراین دانشمندان تلاش کردند سه گونه از این میکروب ها را در شرایط فیزیکی مشابه قمر انسلادوس از نظر دما، فشار و محیط شیمیایی پرورش دهند. نتیجه این شد که یکی از گونه ها به راحتی رشد کرد و پرورش یافت.

این تحقیق اولین شبیه سازی شرایط انسلادوس روی زمین به شمار می رود و نشان می دهد حتی در شرایط فوق العاده سخت هم می توان انتظار کشف حیات را داشت. «سیمون ریتمان» میکروبیولوژیست دانشگاه وین و محقق ارشد این پروژه می گوید این کشف به تحقیقات شگفت انگیزی در آینده خواهد انجامید.

میکروب هایی که در این تحقیق استفاده شدند را متانوژن می نامند که برخی انواع آنها در شکاف های عمیق اقیانوسی (موسوم به چاه گرمایی) مانند Iheya Ridge در ژاپن دیده می شوند. محققین معتقدند چاه های گرمایی زمین شباهت زیادی با شکاف های زیرسطحی انسلادوس دارند و می توانند محیط قمر مورد بحث را شبیه سازی کنند.

اگرچه ایده اولیه تحقیق فوق بسیار جالب است، اما فقط یکی از احتمالات حضور حیات فرازمینی میکروسکوپی را در انسلادوس بیان می کند. دانشمندان هنوز به یقین نمی دانند آیا چنین ارگانیسم هایی در قمر زحل حضور دارند یا خیر. شاید متان کشف شده در یخ فشان های انسلادوس ریشه غیر بیولوژیکی دارد و از خود چاه های گرمایی ساطع می شود.

با این حال تمام شواهد نشان می دهند که بشر باید دوباره به زحل برگردد. فضاپیمای کاسینی تا آخرین لحظات عمرش اطلاعات ارزشمندی را از این سیاره در اختیار ما گذاشت اما برای شناسایی دقیق تر یخ فشان های قمر انسلادوس به تجهیزات پیشرفته تری نیاز داریم و شرکت های خصوصی فضایی می توانند در این زمینه پیشقدم شوند.