ورشکستگی تمامی شرکت‎ های وارد کننده خودرو تا پایان سال؛ یاس و نا امیدی در جاده مخصوص

بازار خودروهای وارداتی همچنان آشفته است. در حال حاضر تعداد زیادی از خودروها در گمرکات باقی مانده اند در حالی که قبض انبار نیز دریافت کرده اند. نظر رئیس جمهور نیز ترخیص هرچه سریع تر خودروهای وارداتی بوده که مجوز آن نیز صادر شده است.
وعده ترخیص خودروهای مانده در گمرک و عمل‎ نکردن به آن‌‎ ها به‎ رغم شرایط نامساعد و وضعیت نامطلوب واردکنندگان، به تاکتیکی برای جلوگیری کامل از فعالیت واردکنندگان خودرو در کشور تبدیل شده است. در شرایطی که بازار خودروهای وارداتی همچنان آشفته است و رکود و تورم در این بازار و عدم ترخیص خودروها از گمرکات، بسیاری از نمایندگی‎ ها و شرکت ‌های واردکننده را در آستانه تعطیلی قرار داده است.در حال حاضر بسیاری از مشتریان موفق به دریافت خودرو ثبت‌ نامی خود نشده و اگر هم خودرو آن‌ها آماده تحویل شود، باید چندین میلیون تومان به‌ عنوان مابه ‌التفاوت به شرکت‌ های واردکننده بپردازند.

از اواخر سال 1395 تاکنون سلسله سیاست های محدودساز دولت در بخش عرضه خودروهای خارجی به بازار شوک وارد نمود که نتیجه آن افزایش شدید قیمت ها و حاشیه سود بالا در بازار شده است. رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در خصوص ممانعت از ورود خودروهای مانده در گمرک اظهار کرد: «درشرایطی‌که دولت تمام هم‌ و غم خود را برای ترخیص کالاهای موجود در گمرکات می‌ گذارد، این سوال مطرح می‌ شود که چرا باید یک سازمان واردات و ترخیص یک کالا را مستثنی کند و با ممانعت 1.5ساله از واردات این کالا نظم بازار آن را برهم بزند؟

چرا باید کالایی که پول آن پرداخته و ارز آن خارج شده است، به‌ دلیل برخی تصمیمات ناآگاهانه همچنان در گمرک متوقف باشد؟ به‌ رغم‌ آنکه اخیرا معاون وزیر صمت وعده ترخیص خودروهای وارداتی متوقف‌ شده در گمرک را داده اما تاکنون به این وعده عمل نشده است.»
وی ادامه داد:

رویه وعده ‎دادن و عمل‎ نکردن درباره ترخیص خودروهای وارداتی مانده در گمرک آن‎ قدر تکرار شده که به نظر می ‎رسد هدفی جز در استیصال نگه ‎داشتن شرکت‎ های واردکننده تا از هم پاشیدگی آن ‎ها در کار نیست.

14هزار نفر در آستانه بیکاری

بیکاری کارگران و تعطیلی نمایندگی های واردکننده خودرو در پی ممنوعیت واردات خودرو و مشکلات این حوزه رو به افزایش است. برخی از مدیران این صنعت با توجه به بخشنامه ترخیص کالاهای رسوب کرده امید به ترخیص خودروهای وارداتی دارند. نمایندگی های وارد کننده با ترس و امید به آینده اقداماتی برای بقای نمایندگی البته با تعدیل نیرو متخصص در برنامه دارند. از ابتدای ممنوعیت واردات قطع همکاری اجباری با کارگران نیمه ماهر آغاز شده و با تداوم وضع موجود نیروهای متخصص که بیش از یک دهه در این صنعت کار کرده و متبحر شده اند نیز بیکار شده اند. مرشدسلوک همچنین با اشاره به طرح آزادسازی واردات خودرو تا پایان امسال گفت: «ضربات بسیار مهلکی به واردکنندگان وارد شده است و این‌ که چه زمانی ممنوعیت واردات برداشته می‎ شود، دیگر برای آن‎ ها اهمیتی ندارد. چرا که تا اسفند ماه امسال، 80 تا 90 درصد شرکت‌ ها و نمایندگی‌ های واردکننده خودرو تعطیل و ورشکست می‌ شوند و بالغ ‌بر 14هزار نفر در نتیجه تعطیلی‌ ها بیکار خواهند شد.»
نیروهای دفاتر فروش بخاطر ماهیت کار خود که از اولویت کمتری برخوردار بودند تعدیل شده اند. در حال حاضر وضعیت نامناسب شرکت های وارد کننده باعث شده آن ها برای تداوم و حفظ سرمایه خود در آینده مجبور به کوچ از این صنعت شوند. وی همچنین با اشاره به تعطیلی 30درصد نمایندگی‌ های واردکننده خودرو تاکنون افزود: «تاکنون سه برند خودرو وارداتی در کشور به‌ طور کامل تعطیل و نیروهای مشغول به کار در این نمایندگی‌ ها اخراج شده‌ اند. این سرنوشت تا پایان امسال در انتظار مابقی نمایندگی‌ ها نیز خواهد بود.» مرشدسلوک تاکید کرد: «در صورتی که تا پایان امسال ممنوعیت واردات خودرو برداشته شود، بعید است سرمایه‎ گذارانی که در این حوزه سرمایه‎ گذاری کردند، تمایل به بازگشت به این حوزه و سرمایه ‎گذاری مجدد را داشته باشند. چرا که موضوع واردات و سرمایه‌ گذاری نمایندگی ‌های برندهای خارجی امری تخصصی و هزینه‎ بردار است و نمی‌ تواند یک ‎باره متوقف و پس از مدتی بازگشایی شود.»

معرفی 2500 نفر از بیکارشدگان به سازمان تامین اجتماعی

جذب نیروهای متخصص بیش از یک دهه زمان برده و هزینه های زیادی صورت گرفته است. برخی از قراردادهایی که امضا شده و امروز شاهد خروج این شرکت ها از کشور هستیم سال ها زمان برده است اما با تغییر شرایط سیاسی کشور یک شبه همه چیز منتفی شد و هزینه های صرف شده سنگین و در هیچ قالبی گنجانده نمی‌ شود.به‌ گفته این مقام تشکلی، این تعطیلی‌ ها و بیکاری‌ ها موجب سرازیر شدن حدود 2هزار تا 2500 نفر از شاغلان بیکار در حوزه واردات خودرو به صندوق‌ های بیمه تامین‌ اجتماعی برای دریافت بیمه بیکاری شده است. براساس آخرین آمارها، از میان خودروهای وارداتی متوقف‎ شده در گمرکات کشور حدود ۴هزار دستگاه خودرو وارداتی به ‌دلیل مشکل مابه‌ التفاوت ارزی زمین‌ گیر شده‌ اند.
حدود 10 هزار دستگاه از خودروهای وارداتی متوقف‎ شده در گمرک نیز محصولاتی از پیش وارد شده اما بدون ثبت‌ سفارش هستند. دسته‌ سوم را تخلفی‌ ها تشکیل می‌ دهند و گفته می‌ شود تعدادشان 6 هزار و 481 دستگاه است. این خودروها در دوران ممنوعیت واردات، ثبت‌ سفارش شدند و اکنون در گمرکات متوقف مانده ‌اند. آخرین خبرها حاکی از ترخیص یک‎ هزار و 900‌ دستگاه از تخلفی‎ هاست که با کسر این رقم درحال‎حاضر به‌ حدود 4 هزار و 581 دستگاه رسیده ‎اند.هرچه هست، مجموعه اقداماتی که وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه واردات خودرو انجام داد، نه‌ تنها زمینه تخلفی بزرگ را فراهم آورد؛ بلکه ورود خودرو به کشور را نیز به شدت کاهش داد و در نتیجه، قیمت‌ هایی نجومی در بازار خودروهای وارداتی شکل گرفت. در حال حاضر قیمت‌ ها در بازار به قدری بالا رفته که بخشی از مشتریان عملاً از این بازار خارج شده ‌اند، زیرا توان خرید ندارند. در کنار این‌ ها اما واردکنندگان با انبوهی از تعهدات عقب‌ افتاده مواجه ‌اند و این موضوع هم برای آن‌ ها سبب دردسر شده و هم مشتریان را سرگردان کرده است.

احتمال ضعیف از سر گرفته شدن واردات

در چنین شرایطی انتشار برخی از اخبار و شایعات مبنی بر باز شدن مجدد سایت ثبت سفارش خودرو در شرایط فعلی بسیار عجیب به نظر می رسد. چنانچه باور داشته باشیم که واردات خودرو به دلیل کمبود عرضه ارز در کشور ممنوع شده است. به نظر نمی رسد در حال حاضر چشم انداز روشنی برای بازگشت به شرایط سابق از نظر ارزی دیده شود و ظاهرا که این ماجرا قرار نیست به این آسانی ها ختم به خیر شود. هرچند شرکت های وارد کننده تاکنون بارها از توانایی خود برای تامین ارز مورد نیاز از منابع خارجی سخن به میان آورده اند، اما در هر صورت به نظر می رسد که با توجه به سه برابر شدن نرخ ارز ظرف یکسال، بعید است مشتریان نیز کشش اقتصادی لازم برای خریداری خودروهایی بیش از یک میلیارد تومانی را در تیراژی چند هزارتایی بدست آورده باشند و در چنین شرایطی حتی در صورت بازشدن مسیر ثبت سفارش نیز می توان گفت که بخشی از بازار خودروهای وارداتی کشور از دست رفته به نظر می رسد.