کنفرانس شکست؛ چگونه از باخت خود و دیگران در کسب‌وکارها تجربه بگیریم؟
روز جمعه 4 آبان ماه، کنفرانس شکست سال 97 برگزار شد و در آن مدیران و فعالان استارتاپی مختلف از تجربه شکست‌های خود و دیگران سخنرانی کردند. کنفرانس شکست چند سالیست که همانند دیگر کشورهای جهان ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
روز جمعه 4 آبان ماه، کنفرانس شکست سال 97 برگزار شد و در آن مدیران و فعالان استارتاپی مختلف از تجربه شکست‌های خود و دیگران سخنرانی کردند. کنفرانس شکست چند سالیست که همانند دیگر کشورهای جهان در ایران هم برگزار می شود و در حقیقت جاییست برای شنیدن شکست مدیران و شرکت‌ها و درس گرفتن از آنها.
بیش از 15 مدیر کسب‌وکارهای نوپا در این مراسم صحبت کردند و مطلب زیر خلاصه‌ای از مهم‌ترین گفته‌های آنان برای افرادیست که قصد ورود به بازار کسب‌وکارهای نوپا را دارند و یا هم‌اکنون در این حیطه فعالیت می‌کنند. درسنامه‌ای با موضوع شکست که کمتر به آن پرداخته شده است.
مشکلات حقوقی یادتان نرود
مراسم امسال با موضوعات حقوقی آغاز شد، موضوعاتی که این روزها بسیاری از کسب‌وکارهای نوپا درگیر آن هستند و به گفته «جعفر نعناکار»، حقوقدان مسلط به فضای مجازی و کسب‌وکارهای اینترنتی، 8 درصد شکست استارتاپ‌ها به این دلایل برمی‌گردد:
عدم تطابق کسب و کار با قوانین داخلی، ساختار حقوقی تجاری نامنسجم، عدم شفافیت در سیستم راه دهی در هیات مدیره، تنظیم غیرشفاف قواعد داخلی، قراردادهای شفاهی، مشخص نکردن حقوق و مزایا و شاخص‌ها، عدم شفافیت مالی حساب‌های شرکت، توجه نکردن به قراردادهای استخدامی، قوانین مربوط به بیمه تامین اجتماعی، عدم توجه به روند مالکیت و فکری و مسائل پیرامون مالیات و معافیت‌های مالیاتی. نعناکار همچنین توصیه‌هایی برای صاحبان کسب‌وکار داشت:
«تمامی موارد و ریزترین جزییات را مکتوب کنید، به ویژه مدارک علمی، حقوقی و فنی که باید حتما مکتوب شوند و چندین نسخه کپی برابر اصل هم داشته باشند. قانون تجارت، قانون تجارت الکترونیک، قانون حمایت از موالفان و همچنین قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای را نیز دقیق و کامل مطالعه کنید.مکتوب سازی شاه کلید شکست نخوردن کسب و کارهاست.»
مشکلات برای همه، حتی گوگل، پیش می‌آید
«علی امنیان» که در شرکت گوگل کار می‌کند به صورت ویدئویی از پیش ضبط شده نکات مهمی را درباره شکست‌های این کمپانی بزرگ گوشزد کرد و از همه خواست که بدانند شکست در مسیر همه شرکت‌ها در هر ابعادی وجود دارد. او به موارد شکست خورده‌ای چون عینک گوگل، گوگل پلاس، گوگل ویدئو و... اشاره کرد و تاکید کرد در این شرکت مراحلی بعد از شکست وجود دارد که آن را تبدیل به درس بزرگی برای راه آینده می‌کند:
«سه مرحه پروسه داخلی بعد از شکست در گوگل وجود دارد. یکی اینکه مشکل به وجود آمده دقیقا شناسایی و واکاوی شود و دوم اینکه برای مشکل پیش آمده، مراحل مستندسازی طی شود، یعنی اینکه چه شد که اینجوری شد. در نهایت هم سرزنش و توبیخ آنچنانی وجود ندارد و شرکت به فکر پیشرفت در مرحله بعدی خود است.»
زندگینامه دیگران را مطالعه کنید
«کتایون سپهری» مدیر شتابدهنده و سرمایه‌گذاری منش تنها خانم سخنران این رویداد بود و این موضوع را به فال نیک گرفت و معتقد بود که خانم‌های استارتاپی کمتر چهره شکست را به خود دیدند. او تاکید داشت که در مراحل شکست و رخ دادن فجایع، هیچ‌گاه نباید خدا را فراموش کرد و نباید با این شکست‌ها شخصیت‌ها از هم فرو بپاشند، بلکه باید استقامت ورزید و صبر کرد و به جمله: «این نیز بگذرد» ایمان داشت. سپهری گفت: «مطالعه زندگی نامه افراد مشهور کم هزینه ترین راه برای درس گرفتن از شکست هاست.»
تمام امیدتان نباید به دولت باشد
«حسام زندحسامی» مدیرکل دفتر نوآوری و کسب‌وکارهای نوین معاونت علمی ریاست جمهوری نیز به برخی فعالین استارتاپی اشاره کرد که با شروع کار و یا حتی قبل از آن و در مرحله ارایه ایده، انتظار حمایت‌های آنچنانی از دولت دارند و آنها را بازندگان و شکست خوردگان نامید، چرا که به گفته او نباید حمایت‌های مالی دولتی را برگ برنده دانست:
«یک کسب‌وکار نوپا که در بستر فناورانه فعالیت دارد، دست کم یک سال باید برای دریافت حمایت‌های مالی دولتی صبر کند و کدام استارتاپی وجود دارد که با یک سال توقف در کار، بتواند همچنان موفق باشد؟ حمایت‌های معنوی که از سوی دولت صورت می‌گیرد گاهی چندبرابر از حمایت‌های مالی بیشتر ارزش دارد و کار راه انداز است و پیگیری‌هایی در صورت ارایه مستندات انجام می‌دهد که از دست خود صاحبان کسب و کار بر نمی‌آید. اگر تمام امیدتان به دولت باشد، شکست می‌خورید.»
رفاقت را از کار جدا کنید
«پویا محمدی»، بنیانگذار شرکت بین المللی بالوین در فنلاند هم به مساله دوستی و رفاقت در تیم‌های استارتاپی اشاره کرد و افزود که این قبیل مسائل را باید از تاحدی از کار تفکیک نمود وگرنه منجر به شکست تیم خواهد شد. او همچنین تاکید داشت که مدیریت کار یکنفره نیست و کار جمعی و تیمی را مصادف با بهترین خروجی فعالیت یک استارتاپ عنوان کرد: «در انتخاب شریک اما به قدر انتخاب همسر دقت کنید و با هر سرمایه‌گذاری که قصد همکاری دارید، حداقل چندین ماه آن را بشناسید.»
احمق نباشید
«رضا قربانی» بنیانگذار راه پرداخت با ذکر دلایل متعدد برای شکست خوردن، تجریبات خود را با حضار به اشتراک گذاشت. به گفته او «احمق بودن» اولین عامل شکست خوردن است و بسیاری افراد در طول دوران حرفه‌ای خود حماقت می‌کنند. عصبانیت و از کوره در رفتن از دلایل دیگری بود که قربانی آن را سرآغازی برای شکست دانست و گفت: «شفاف باشید، صداقت در کارتان باشد و خودتان را درگیر شکاف‌های دولتی و برخی شرکت‌های رقیب نکنید.» قربانی همچنین درباره اعتماد استارتاپ‌ها به دولت گفت:
«کمک هیچ شخص و نهاد دولتی را قبول نکنید و کار خودتان را بچسبید، دولت هیچ کاری با شما ندارد مگر گرفتن بیمه و مالیات. خواهشا تصور نکنید که دولت قصد دارد به ما لطف کند.»
هر شکست گامی است به سوی موفقیت
«سهیل شهیدی» بنیانگذار سایت پیمنت 24 که تجربه کاری چندین ساله ای را در کارنامه خود دارد با ابداع واژه شکستفقیت، هر شکست را راهی برای موفقیت‌ها و پیروزی‌های راه آینده دانست و گفت:
«برخی کارها هم موفق می‌شوند ولی ماندگار نیستند، یادتان باشد همیشه هدف‌های بزرگتری را دنبال کنید و به یکجا ساکن نشوید. برای اینکه در رسیدن به این اهداف هم موفق باشید، حتما به تیم سازی فکر کنید چرا که بالاخره یک روز خسته خواهید شد و انرژی روز اول را در خود نخواهید داشت. به کارتان عشق و علاقه داشته باشید و اعتماد به نفس هم یادتان نرود. همچنین توصیه می‌کنم همیشه از علم خود به دیگران بیاموزید و از ثروت و درآمد خود، هر مقدار که باشد، به خیریه کمک کنید و مطمئن باشید جوابش را خواهید گرفت.»
فعالیت رقبا را زیر نظر داشته باشید
«عماد قائنی» دیگر فعال استارتاپی حاضر در این رویداد به جوانان توصیه کرد با خودشان مهربان باشند و به طرز دوستانه‌ای نیز به خودشان انتقاد کنند. او باور دارد که مهربان بودن با خود، اولین قدم برای شکست نخوردن است. «ایمان رضوی» نیز به حضار تاکید کرد که نیاز بازار را بسنجند و بعد ایده خود را پیاده سازی کنند و لزوما ایده‌ای که عاشقانه آن را دوست دارند و روی آن غیرت دارند، کاری از پیش نمی‌برد. رضوی همچنین توصیه کرد که عملکرد رقبای مارکت را نیز باید زیر ذره بین قرار داد و حواس را از فعالیت رقیب دور نکرد. در ادامه «منصور خضرایی منش» همبنیانگذار زورق گفت:
«شانس هم برای پیشگیری از شکست خوردن بی‌تاثیر نیست ولی خود شانس از آسمان نازل نمی‌شود، بلکه باید مقدماتی فراهم کرد تا بخت و اقبال بیشتری به سمت شما حرکت کند؛ حرکاتی مثل ارتباط گرفتن با دیگران و خود را در معرض نمایش قرار دادن.»
خضرایی منش از فعالان استارتاپی خواست تا کسب و کار خود را زودتر لانچ کنند و منتظر صد در صد کامل شدن آن نمانند. به گفته او مردم و مشتریان خود می‌توانند بهترین محرک برای تکمیل و درست شدن استارتاپ‌ها باشند.
از الگوهای ناموفق درس بگیرید
«بهنام امیری» معاون مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به مساله کپی برداری از استارتاپ‌های موفق اشاره کرد و آن را در دوران امروزه امری منفی دانست و توصیه کرد که از مدل‌های ناموفق و شکست خورده، بهتر می‌توان الگوبرداری کرد و با پیاده سازی درست آنها و رفع اشکالاتشان، از شکست یک مجموعه دیگر به موفقیت رسید: «روند افرادی که شکست خوردند را تحلیل کنید و در مسیر موفقیت خود پیش بروید.»
در موضوع سرمایه و سرمایه‌گذار دقت کنید
«مسعود طباطبایی» مدیر عامل علی کنونی بابا با ارسال ویدئویی به رویداد، شکست را یک مساله دردآور توصیف کرد که زندگی را دگرگون می‌کند و سختی را با خود به همراه می‌آورد. او که پیش‌تر مدیرعامل فروشگاه اینترنتی شکست خورده پوشاک بایکس بوده، اعلام کرد که در انتخاب شریک باید دقت کرد و اختلاف با شرکا می‌تواند سرمایه‌گذار را در شکی بیندازد که تیم را رها کند:
«اینکه چقدر و از کی سرمایه می‌گیریم هم بسیار مهم است و از آن مهمتر، چیزی که در ازای سرمایه می‌دهیم از اهمیت خاصی برخوردار است؛ چرا که گاهی با اعطای نصف بیشتر سهام شرکت، عملا کنترل استارتاپ از دستان شما خارج می‌شود و هیچ تصمیمی دیگر برعهده شما نیست. درضمن بهتر است تزریق سرمایه در کسب‌وکار به صورت تدریجی باشد و نه ناگهانی تا کارها با برنامه پیش برود و بدهی هم بالا نیاید.»
طباطبایی تاکید کرد که اگر تصور می‌کنید به مثابه مدیر بودن، باهوش‌ترین فرد مجموعه‌تان شما هستید، قطعا راه را اشتباه پیش رفته‌اید.
هر کس باید در تخصص خود باقی بماند
«پویا رجامند» بنیانگذار کلیک یاب توصیه می‌کند که هر فرد در سمت و تخصص خودش باقی بماند و لزوما هرکس فنی، نمی‌تواند مدیریت خوبی انجام دهد. او از زندگی پرفراز و نشیب خود گفت و تاکید کرد که از شکست‌ها باید درس گرفت تا بتوان به الگوی مناسبی رسید. «علیرضا اسکندری» بنیانگذار استارتاپ بقچه جوان‌ترین سخنران مراسم بود و با اشاره به سابقه فعالیت خود و آشنایی‌اش با شرکت رهنما گفت که تصمیم گرفت بقچه را تاسیس کند ولی مشکلات پیش رو به صورت پخش و پلا بودند و نمی‌شد آنها را انسجام بخشید و یک به یک حل کرد:
«در جایی دیدیم که نان را با 3500 تومان هزینه ارسال می‌فرستیم اما برای خودمان 21 هزار تومان آب می‌خورد، از آنجا بود فهمیدیم ریز به ریز جاهای کارمان ایراد دارد و حتی مشکلاتی وجود دارد که نمی‌دانستیم درباره آنها نمی‌دانیم. مشکلات طبقه بندی شده نیستند و باید خودتان آنها را طبقه بندی کنید و در این راه از همه کمک بگیرید، من تصور می‌کردم تحصیلات آکادمیکم مصادف است با بهترین بودنم در تیم و این یک اشتباه بود.»
اسکندری به مقوله مهم حسابداری اشاره کرد و آن را یک امر فراموش شده در استارتاپ‌ها دانست که برخلاف تصور عموم، بسیار مهم است.
طبق نیاز بازار حرکت کنید
«امیرحسین حسینی پژوه» بنیانگذار استارتاپ میبریم اعتراف کرد که سلیقه کاربران امروزی با تصورات بسیاری از فعالان کسب‌وکارهای نوپا تفاوت دارد و شناخت این سلیقه بسیار سخت است و تا قبل از این شناخت، نباید کاری را شروع کرد:
«محصول خود ما چیزی نبود که بازار می خواست و بسیاری از مجموعه‌های شکست خورده نیز به همین خاطر فروپاشیدند. درک نیاز بازار و فهم مارکت امروزه مهم است و باید این کار را به کاردان سپرد. ضمن اینکه باید تمام نیروها را درک کرد و آنها را به چشم یک انسان دید و نه صرفا کارمند،نیرو و همکار. همه افراد در تیم شما آدم‌اند و احساسات و درگیری‌های خودشان را دارند، اگر برایشان وقت ندارید، در حال نزدیک شدن به یک اشتباه بزرگ هستید.»
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.