اسپرم منجمد گاو، عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا

محققان می‌گویند اسپرم یخ زده یک گاو مبتلا به بیماری زبان آبی که سال‌ها بعد از آن برای لقاح مصنوعی استفاده شده، احتمالاً عامل شیوع گسترده این بیماری در بین دام‌های کشورهای اروپایی بوده است.

سال ۲۰۰۶ بیماری زبان آبی از هلند شیوع پیدا کرد. این بیماری به ۱۶ کشور اروپایی سرایت و میلیاردها یورو خسارت بر جای گذاشت. این بیماری سرانجام سال ۲۰۱۰ با واکسن تحت کنترل درآمد. تا سال ۲۰۱۱ خبری از این بیماری نبود تا اینکه سال ۲۰۱۵ دوباره در فرانسه شایع شد و هنوز هم شیوع آن ادامه دارد.

محققان دانشگاه گلاسکو توالی‌های ژنوم ۱۵۰ نمونه از ویروس زبان آبی از دو شیوع مختلف را بررسی کردند. ویروس‌ها پس از تکثیر جهش‌های مختصری می‌کنند، بنابراین اگر این ویروس بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ در طبیعت و یا بین حیوانات مزرعه‌ای گردش می‌کرد، باید جهش‌های قابل توجهی در آن مشاهده می‌شد.

اما محققان دریافتند که سویه مربوط به شیوع سال ۲۰۱۵، شباهت بسیاری زیادی به سویه‌هایی دارد که سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در فرانسه و آلمان شیوع پیدا کرده‌اند. به نظر می‌رسید زمان برای ویروس به کندی گذر کرده است. ظاهراً همین اتفاق نیز برای ویروس افتاده است.

محققان دریافتند ویروس زبان آبی در اسپرم دام‌های مبتلا نیز وجود دارد و حین جفت گیری می‌تواند به جنس ماده منتقل شود، بنابراین آن‌ها فکر می‌کنند یکی از مزرعه داران اسپرم گاو مبتلا به بیماری زبان آبی را حدود سال ۲۰۰۷ فریز کرده و از آن سال ۲۰۱۵ برای لقاح مصنوعی استفاده کرده که سبب شیوع دوباره آن شده است. احتمال شیوع ویروس از حیوانات دیگر هم وجود دارد، ولی لقاح مصنوعی در گاوها رواج بیشتری دارد.

محققان می‌گویند صادرات اسپرم حیوانات باید تحت قوانین سفت و سخت صورت بگیرد تا از احتمال انتقال بیماری‌ها کاسته شود، ولی نظارت گسترده‌ای بر مزرعه‌داران و شرکت‌های محلی وجود ندارد.

بیماری زبان آبی (BTV) نوعی بیماری ویروسی است که از طریق مگس‌ریزه (Midge) منتقل شده و نشانه‌های آن تب و آبی شدن زبان دام هستند. تمامی پستانداران نشخوار کننده، از جمله گاو، بز و آهو و همچنین لاماها و آلپاکاها به این بیماری مبتلا می‌شوند، ولی شدیدترین نوع آن در گوسفندان مشاهده شده و بیشتر آن‌ها پس از ابتلا از بین می‌روند. این بیماری انسان را تهدید نمی‌کند.