محققان با دستکاری ژن‌ها توانسته‌اند دردهای مزمن را تسکین بدهند

گروهی از محققان دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو به روشی دست پیدا کرده‌اند که با دستکاری موقتی ژن‌ها می‌تواند دردهای مزمن را کاهش دهد. این دستکاری ژن از طریق روش درمانی «کریسپر» (CRISPR) یا «تناوب‌هایِ کوتاهِ پالیندرومِ فاصله‌دارِ منظمِ خوشه‌ای» انجام می‌شود.

این محققان در مقاله‌ای می‌گویند جهش‌های ژن موسوم به SCN9A می‌تواند باعث ناتوانی انسان در شناسایی و احساس درد شود. زمانی که «بیان» این ژن افزایش یافته است، افراد درد بیشتری را حس حس کرده‌اند، اما اگر ژن را به شیوه‌های دیگری تغییر بدهیم، می‌توانیم بیمار را تا حدی از گزند درد رها کنیم.

مقاله منتشره در مجله Science Translational Medicine توضیح می‌دهد که این گروه از محققان از تکنیک‌های رایج ویرایش ژن روی موش‌ها استفاده کرده‌اند. آن‌ها می‌خواستند صرفا به صورت موقت بیان ژن SCN9A را متوقف کنند و باعث تغییر دائمی آن نشوند. آزمایش‌های این گروه نشان داده که دستکاری ژن موش‌ها باعث افزایش تحمل آن‌ها در برابر درد شده و حتی در بازه‌های زمانی بلندتر به تسکین دردشان کمک کرده است.

«آنا مورنو» فارغ‌التحصیل مقطع دکتری در رشته مهندسی زیستی و مهندسی پزشکی از دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو و نخستین نویسنده این مقاله می‌گوید: «مطالعات ما نشان‌دهنده اثربخشی، ایمنی و دیرپایی بوده است. این یافته پتانسیل‌هایی زیادی برای کمک به بیمارانی دارد که از دردهای تحمل‌ناپذیر رنج می‌برند.»

ولی طبق معمول نمی‌توان از خطرات احتمالی چشم‌پوشی کرد. اثربخشی ایمن روی موش‌ها به این معنا نیست که دستکاری ژن در انسان‌ها هم به همان شکل صورت می‌پذیرد و همان تاثیر را خواهد داشت. مورنو و گروهش هنوز نتوانسته‌اند اثرات جانبی این روش را رد کنند. او می‌گوید: «با حرکت به سمت جلو، لازم است مطالعات سمّی بودن را به‌صورت جدی‌تری دنبال کنیم تا مشخص شود که ایمنی این روش در حیوانات بزرگ‌تر به چه میزان است.»

مورنو برای محقق‌سازی آزمایش‌های خود شرکتی به نام Navega را تاسیس کرده است. گام بعدی محققان بهینه‌سازی این روش برای استفاده در انسان‌هاست، اما پیش از آزمایش روی خود انسان‌ها، آن‌ها ابتدا به سراغ پستانداران دیگر می‌روند. اگر هیچ مشکلی پیش نیاید، در آینده نه چندان دور این روش روی انسان‌ها هم آزمایش خواهد شد.