دانشمندان دریافتند سیاهچاله کلان‌ جرم راه شیری، «مینی جت‌ها» را پس می‌زند

سیاهچاله پرجرم کهکشان راه شیری که با نام « Sagittarius» - آن را مختصرا Sgr A می‌نامیم – شناخته می‌شود، جرمی در حدود 4 میلیون برابر جرم خورشید دارد. کشش گرانشی قوی این سیاهچاله، ستارگان نزدیک و ابرهای گازی را به سمت خود می‌کشاند. سپس مقداری از این مواد که درحال فرو رفتن به داخل سیاهچاله هستند گرم می‌شوند و به صورت پرتوهای باریک از سیاهچاله خارج می‌شوند که به آن‌ها «جت» می‌گویند.

جت‌ها قدمتی چند هزار ساله دارند. با این‌حال، تلسکوپ فضایی هابل تاکنون موفق به عکاسی دقیق از آن‌ها نبوده است. اما براساس بیانیه آژانس فضایی مشاهدات دورادور تلسکوپ فضایی نشان می‌دهد که یک ابر درخشان از جنس هیدروژن در نزدیکی سیاهچاله با جت‌ها برخورد کرده و انفجاری بزرگ رخ داده است. براساس این تفکر، همانطور که جت‌ها از سیاهچاله دور می‌شوند، با ابر هیدروژن برخورد می‌کنند و با گاز به گونه‌ای تعامل دارند که جریان‌های متعددی از حباب‌های در حال انبساط را ایجاد می‌کند. این حباب‌ها تقریبا تا 5000 سال نوری گسترش می‌یابند تا به هاله‌های کهکشانی تبدیل شوند.

پیدا کردن یک جت گریزان

تحقیقات قبلی در سال 2013 با استفاده از داده‌های رصدخانه پرتو ایکس «چاندرا» ناسا و تلسکوپ «جانسکی» در نیومکزیکو شواهدی از حضور یک جت در نزدیکی سیاهچاله نشان داد.

در این مطالعه جدید، با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی «هابل» و رصدخانه «آلما» در شیلی، محققان به دنبال ردی از یک جت دیگر بودند. آن‌ها به کمک آلما دریافتند خطی باریک که طولی در حدود 15 سال نوری دارد، از درون سیاهچاله گسترش می‌یابد – این خط باریک همان جت است. از سوی دیگر تصاویر فروسرخ هابل نشان داد حبابی درخشان همانند گاز متورم داغ که حداقل 35 سل نوری از سیاهچاله فاصله دارد، در یک راستا با جت قرار گرفته است.

با گردآوری شواهد بیشتر، محققان پیشنهاد کردند هربار سیاهچاله چیزی عظیم مانند ابرگازی را می‌بلعد، «مینی جت» را پس می‌زند. محققان توانستند یافته‌های خود را با استفاده از مدل‌های کامپیوتری شبیه‌سازی کنند.

به کمک این شبیه‌سازی‌ها دانشمندان گمان می‌کنند که سیاهچاله مرکزی راه شیری درحال حاضر خاموش شده است اما، مینی جت باقی‌مانده از آخرین فعالیت‌های این سیاهچاله، هنوز به قدری به آن نزدیک است که در صورت فعال شدن دوباره سبب می‌شود سیاهچاله سریعا شعله‌ور شد. در این صورت سیاهچاله باید در مدت زمان بسیار کوتاه‌تری شعله‌ور شود تا اجرام را مجددا به سمت خود بکشد.