امروز در فضا: نجوم رادیویی متولد شد

۱۰ ژانویه ۱۹۶۴، ارتش ایالات متحده برای اولین‌بار سیگنال‌های راداری را از ماه پرتاب و منعکس کرد. این اولین آزمایش در نجوم رادیویی بود که به‌عنوان پروژه دیانا شناخته می‌شود.

پروژه دیانا

پس از پایان جنگ جهانی دوم، مدیر یک آزمایشگاه سیگنال در ایالات متحده، مأمور شد تا تعیین کند که آیا می‌توان توسط رادار، موشک‌های بالستیک دشمن در یونوسفر را شناسایی کرد یا خیر.

او تصمیم گرفت امواج راداری را از ماه پرتاب و آن‌ها را در جو زمین شناسایی کند. برای این کار او تیمی از مهندسان را گرد هم آورد. در سایت آزمایشگاه نیوجرسی، یک فرستنده و گیرنده رادیویی به‌همراه آنتن بزرگ برای این منظور ساخته‌ شد.

آن‌ها پالس‌های کوتاه رادیویی را در جهت ماه پخش کردند. ۲.۵ ثانیه بعد، سیگنال‌های رادیویی منعکس‌شده شناسایی شدند. بنابراین امواج رادیویی سفر رفت و برگشت ۷۶۸,۰۰۰ کیلومتر به ماه را تنها در این مدت کوتاه انجام داد. با این آزمایش موفق، پروژه دیانا تولد ستاره‌شناسی رادیویی را رقم زد که بعدها برای نقشه‌برداری از زهره و سایر سیارات نزدیک به آن استفاده شد و پیشروی ضروری برنامه فضایی ایالات متحده بود.

این اولین نمایشی بود که نشان می‌داد سیگنال‌های رادیویی زمینی می‌توانند به یونوسفر نفوذ کنند و امکان ارتباطات رادیویی فراتر از زمین را برای کاوشگرهای فضایی و کاوشگران انسانی باز کرد. پروژه دیانا امکان استفاده از ماه را به‌عنوان یک بازتابنده غیرفعال برای انتقال سیگنال‌های رادیویی از یک نقطه روی زمین به نقطه دیگر در اطراف منحنی زمین ممکن ساخت.

امروزه، سایت پروژه دیانا بخشی از منطقه تاریخی کمپ ایوانز، مرکز آموزشی و موزه تاریخ علم اینفو- ایج است.

زایش نجوم رادیویی

جنگ جهانی دوم و اهمیت استفاده از رادار بار دیگر توجه دانشمندان را به نجوم رادیویی معطوف ساخت. ساخت ابزارهایی که انسان را قادر به رصد جهان رادیویی می‌ساخت، شروع به پیشرفت علمی کرد‌. امروزه تلسکوپ‌های رادیویی زیادی با کارایی‌های متفاوت و طول موج‌های مختلف در سراسر جهان ساخته می‌شوند.

نجوم رادیویی عبارت است از مطالعه تابش اجرام سماوی در بازه رادیویی. اخترشناسان رادیویی، گسیل سیارات غول‌پیکر گازی، انفجارهای اعماق کهکشان‌ها و یا حتی سیگنال‌های یک ستاره درحال مرگ و همچنین کوازارها را نیز در این شاخه از علم نجوم مطالعه می‌کنند.

از جمله مهم‌ترین اکتشافاتی که به کمک امواج رادیویی صورت می‌گیرد، شامل موارد زیر می‌شوند:

• رصد امواج حرارتی از مرکز کهکشان راه شیری
• کشف کهکشان‌ها، اختروش‌ها یا کوازارها و سیاه‌چاله‌های بسیار عظیم
• بررسی و مطالعه روند سیر تکامل کیهانی
• رصد پرتوهای گازهای سرد بین‌ستاره‌ای
• مطالعه تابش زمینه ریزموج کیهانی برای دستیابی به رازهای پیدایش جهان هستی
• ستاره‌های نوترونی
• اشعه گرانشی
• سیارات خارج از منظومه شمسی
• رصد ابرهای هیدروژنی و مکان‌ تولد ستارگان جدید