مطالعه جدید: جایگاه اجتماعی افراد می‌تواند بر نحوه پاسخ‌دهی آن‌ها به استرس تأثیرگذار باشد

محققان دریافته‌اند رتبه اجتماعی فرد بر استرس فرد و نحوه پاسخ‌دادن او به شرایط استرس‌زا به‌صورت مستقیم تأثیر می‌گذارد. این اثرپذیری در زنان بیشتر از مردان است.

در مطالعه‌ای که در «Current Biology» منتشر شده، دانشمندان به مطالعه تأثیر موقعیت و جایگاه اجتماعی افراد بر انواع مختلف استرس‌های فردی و اجتماعی پرداخته‌اند. در این مطالعه مشخص شده است که رتبه اجتماعی چه تأثیری بر استرس روانی-اجتماعی، انزوای اجتماعی و بی‌ثباتی اجتماعی فرد دارد.

محققان تحقیق خود را روی موش‌های ماده بالغ انجام دادند و آن‌ها را دو‌به‌دو از هم جدا کردند و اجازه دادند تا طی چند روز یک رابطه اجتماعی با یکدیگر برقرار کنند. در هر جفت، یکی از موش‌ها دارای موقعیت اجتماعی بالا یا غالب بود - موش قوی‌تر که توانایی تصاحب غذای بیشتری داشت - درحالی‌که موش دیگر ضعیف‌تر و ریزجثه‌تر بود و به عبارت دیگر موقعیت اجتماعی نسبتاً پایین‌تری در قیاس با جفت خود داشت. محققان تغییر رفتار موش‌ها، سطح هورمون استرس و فعالیت نورون‌ها را در پاسخ به استرس‌های مذکور در موش‌ها در نظر گرفتند.

سپس نحوه تأثیر اشکال مختلف استرس بر رفتار و هورمون «کورتیکوسیترون» تحلیل شد. این هورمون مشابه با هورمون استرس انسانی «کورتیزول» است. در این مطالعه همچنین نواحی مختلف مغز که در پاسخ به انواع استرس‌های مذکور پاسخ داده و فعال می‌شوند، شناسایی شدند.

محققان دریافتند رتبه اجتماعی تأثیر چشمگیری در نحوه پاسخ‌دادن فرد به استرس دارد. علاوه‌براین، پاسخی که فرد به هر نوع استرس می‌دهد نیز متفاوت است.

در این مطالعه مشخص شد موش‌ها با موقعیت اجتماعی پایین‌تر، بیشتر در معرض بی‌ثباتی اجتماعی هستند و به‌صورت ناخواسته در تلاش برای تغییر با هدف سازگاری با محیط هستند. از سوی دیگر، موش‌هایی که رتبه بالاتری دارند، بیشتر مستعد انزوای اجتماعی یا تنهایی هستند.

همچنین تفاوت‌هایی در فعالیت بخش‌هایی از مغز وجود داشت که با برخوردهای اجتماعی فعال می‌شدند. به‌طور مثال، برخی از نواحی مغز حیوان غالب، به انزوای اجتماعی واکنش بیشتری نشان می‌داد تا به بی‌ثباتی اجتماعی.

این یافته‌ها ممکن است به درک تأثیر موقعیت اجتماعی افراد و شیوع بیماری‌های روانی در پی استرس کمک کند. این مطالعه همچنین می‌تواند تأثیر شبکه‌های اجتماعی در راستای بالا‌بردن موقعیت اجتماعی افراد و استرس‌های وارد بر شخص ازجمله اضطراب و افسردگی را مشخص کند. بااین‌حال مطالعات آینده باید روی نمونه‌های انسانی برای درک بهتر شرایط انجام شود.