درجه سنی بازی های ویدیویی توسط چه کسانی و چگونه تعیین می گردند؟

به عنوان اعضای جامعه گیمر، همه می دانیم که بازی های ویدیویی برای کودکان توسط والدین انتخاب می شوند؛ کسانی که احتمالاً تصور می کنند این سبک از تفریح به مراتب به درد نخورتر و مضرتر از سایر امکانات مانند مطالعه یا بیرون بازی کردن است.

در واقع به نظر می رسد طی 3 دهه گسترش و توسعه بازی های ویدیویی، این صنعت موفق نشده جایگاه مناسبش را در دل والدین پیدا کند و آگاهی های لازم به دست عموم جامعه نرسیده است.

نکته ای که فعالان این حوزه و به خصوص رسانه ها می بایست مد نظر داشته باشند این است که به نحوی والدین یا مراقبان کودکان را توجیه کنند که «ماینکرفت» بازی کردن نه تنها ضرری ندارد، بلکه به رشد هوش و شکل گیری شخصیت فرد نیز کمک می کند.

با توجه به آمار و اطلاعات جمع آوری شده طی سالیان اخیر، و گسترش گیمینگ موبایل و همینطور رشد محبوبیت عناوین پلتفرمر و لمسی، در حال حاضر حدود 74 درصد از خود والدین به تجربه بازی های ویدیویی می پردازند.

در سوی مقابل اغلب جوامع تصور می کنند بازی ویدیویی تاثیر مستقیم و بیشتری روی انسان می گذارد و در قیاس با فیلم های سینمایی بسیار سخت گیرانه تر به انتخاب و گزینش آنها می پردازند.

در نتیجه اگر یک استودیو یا ناشر بخواهد به سادگی می تواند روند توسعه بازی اش را به طور کامل از قید و بند محدودیت سنی رها کرده آن را با نشان Unrated (به معنای رده بندی نشده) عرضه کند.

اما تقریباً اکثر عناوین منتشر شده در کشورهای آمریکای شمالی رده بندی شده اند و روی بسته بندی ها و تبلیغات تجاری خود آنها را به وضوح نمایش می دهند.

اما چه کسانی این درجه بندی را انجام می دهند؟

موسسه ESRB (مخفف Entertainment Software Rating Board به معنای هیئت رده بندی نرم افزارهای سرگرمی) که در سال 1994 تاسیس شد و تحت نظارت اتحادیه نرم افزارهای بین المللی ESA فعالیت می کند، مسئول بررسی و تعیین درجه مناسب هر بازی است.

6 استاندارد معین برای بازی ها توسط ESRB تعیین شده:

• C - کودکان؛ عناوین مختص به خردسالان و کودکان
• E - همه سنین؛ برای تمامی رده های سنی مناسب است، منتها ممکن است کمی خشونت فانتزی همراه داشته باشد.
• E+10 - بالای 10 سال؛ برای تمامی رده های سنی مناسب است، اما توصیه می شود توسط افراد بالای 10 سال خریداری گردد.
• T - نوجوانان؛ مناسب برای سنین بالای 13 سال، ممکن است با کمی خشونت، نمایش خون، قماربازی و طنز ناپخته همراه باشد.
• M - جوانان؛ مناسب برای سنین بالای 17 سال، احتمالاً خشونت، خون و خونریزی، الفاظ رکیک و مسائل جنسی در خود دارد.
• A - بزرگسالان؛ مناسب برای سنین بالای 18 سال، حاوی خشونت شدید، خونریزی واضح، قماربازی با واحد پول واقعی، نمایش محتوای جنسی و مستهجن، استفاده از الفاظ رکیک و طنز ناپخته.

در درجه نخست بهتر است بدانید هیچ قانونی مبنی بر ممنوعیت فروش بازی های جوانان یا بزرگسالان به کوچکترها وجود ندارد؛ بنابراین اگر فرزندتان بازی نامناسبی برای سن و سالش خریداری کرد، فروشنده را مقصر ندانید.

بدون شک فراگیری و آشنایی با این نمادها و استانداردهای وضع شده برای سن و سال استفاده از بازی های ویدیویی که توسط ESRB وضع شده آسان است؛ اما پرسشی که پیش می آید این است که این استاندارد چگونه به صورت تخصصی وضع می شود؟

نکته اصلی و جالب توجه اینجاست که داوران و مسئولان سازمان ESRB هیچ یک از بازی های ویدیویی را تجربه نمی کنند. حالا تصور می کنید آیا آنها تنها با نگاه کردن به بسته بندی یا علم غیب به وضع درجه بندی خود می پردازند؟ خیر.

در واقع سازمان ESRB در مورد هر بازی و هر افزونه ای که منتشر خواهد شد گزارش و اطلاعات جامعی پیرامون محتوا و موارد مندرج در آنها از طرف ناشر دریافت می کند؛ به نحوی که وخیم ترین نکات و حداکثر المان های حساس نیز در آن ذکر شده است.

علاوه بر این دی وی دی تصویری اختصاصی که نمایش دهنده بدترین محتوای ممکن بازی است برای ESRB ارسال می شود تا خود قضات شاهد چگونگی وضعیت باشند.

برای جلوگیری از سیاه نمایی یا عدم نمایش صحیح محتوا توسط ناشران، بعد از انتشار رسمی هر عنوان مسئولانی از سوی ESRB نیز وظیفه تست و آزمایش بازی ویدیویی را بر عهده می گیرند تا تطابق آن با رده بندی اطلاع رسانی شده سنجیده شود.

این نکته را مد نظر داشته باشید که کسانی که به بازی ها امتیاز و درجه بندی اعطا می کنند، صرفاً متخصصین حرفه ای این صنعت یا اصلاً گیمر نیستند.

به اعتقاد ESRB، آنها بزرگسالانی هستند که به نحوی، از طریق مراجع آموزشی، زندگی روزانه، مراقبت و محافظ از فرزندان و امثالهم با کودکان سر و کار داشته اند.

بنا بر این الزامی وجود ندارد که آنها ساعت ها وقت را صرف تجربه بازی های ویدیویی کنند و مجبور باشند هر گیم را برای یک بار هم که شده فتح نمایند.

در این مورد موسسه ESRB تاکید می کند که مسئله بازی کردن صرف، ارتباطی با شناخت محتوای مناسب برای کودکان و نوجوانان و جوانان ندارد و این تجربیات قابل لمس زندگی است که در درجه بندی و اعطای استاندارد مرتبط است.

قطعاً با مطلع شدن از این داستان ها در ذهن خود متوجه شده اید که چرا بعضی اوقات امتیازدهی های نامتناسبی در صنعت بازی های ویدیویی دیده می شود.

نه عملاً به این معنا که به عنوان مثال یک بازی مناسب برای کودکان، رده ای مرتبط با بزرگسالان کسب می کند یا برعکس؛ بلکه از این لحاظ که گاهی اوقات جوانب مفید و سازنده یک عنوان در نظر گرفته نمی شود و مثلاً امتیازی بالا به آن اعطا می گردد.

ولی در هر صورت این سیستم چقد موثر بوده و تا چه اندازه تاثیر داشته است؟

به گزارش ESRB حدود 85 درصد از والدین مکانزیم عملکرد این سیستم رتبه بندی و محدودیت سنی را درک می کنند و حدود 70 درصد از آنها توجه نشان داده و آن را به کار می بندند.

همانطور که می دانید ما در کشورمان از موسسه تنظیم استاندارد مشابهی به نام ESRA بهره مند هستیم. اما آیا والدین ایرانی هم به این مسائل توجه نشان می دهند؟

بازی هایی که هنوز رتبه بندی نشده اند و در هر حال در بازار کشور در اختیار متقاضیان قرار می گیرند، خلاصه از استاندارد رتبه بندی ESRB برخوردار هستند؛ آیا به آنها توجه می کنید؟

نظرات خود را با ما در میان بگذارید.